سابقه و هدف: کتاب ده گانه ذخیره خوارزمشاهی، مهمترین و مفصل ترین کتب پزشکی به زبان فارسی است که در اوایل قرن ششم ق توسط سید اسماعیل جرجانی تالیف شد. غنای علمی کتاب در حوزه دانش پزشکی، کثرت واژه های پزشکی فارسی  و گستردگی شمول داده های پزشکی آن، از ویژگی های بارز این اثر است. شناسایی و تفکیک مجموعه واژگان پزشکی کتاب ذخیره نه تنها می تواند  ما را با مجموعه دانش پزشکی جرجانی آشنا سازد، بلکه این امک...

‫واژه ﮔﺰﯾﻨﯽ در ﻣﯿﮑﺮب ﺷﻨﺎﺳﯽ - ﻗﺴﻤﺖ 8 ‫اﺻﻮل ﻣﻮﺿﻮﻋﻪ‬ ‫ﻣﺮاد از اﺻﻮل ﻣﻮﺿﻮﻋﻪ اﺻﻮﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺘﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻇﺎﯾﻔﯽ ﮐﻪ در اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮ ﻋﻬﺪهاش ﻧﻬﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ، ﭘﺲ‬ ‫از ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﺮاوان آﻧﻬﺎ را ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و اﮔﺮ ﻧﻪ ﺑﺮای ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺮای ﻣﺪﺗﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ، درﺳﺘﯽ ﯾﺎ ﻧﺎدرﺳﺘﯽ آﻧﻬﺎ را در درون‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺘﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺤﺚ ﻧﻤﯽداﻧﺪ. اﯾﻦ اﺻﻮل ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: ‬ ‫1-2 ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻠﻤﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ زﺑﺎن ﻋﻠﻤﯽ اﺳﺖ. ‬ ‫2-2 زﺑﺎن ﻋﻠﻢ در اﯾﺮان زﺑﺎن ﻓﺎر...

برخی از واژگان قرآن هرچند جزء واژگان غریب به ‌شمار نمی‌آیند، ضروری است به‌خاطر کاربرد در معانییا مصادیق گونه‌گون،بهصورتدقیق و جامع بررسی ‌شوند. واژۀ «سلطان» این‌گونه است. این واژه به سبب کثرت کاربرد در آیات قرآن (37 بار) دربارۀ مفهوم و مقصود آن در پاره‌ای از کاربردهایش (نک: نساء/53، روم/35، قصص/35، إسراء80/، الرّحمان33/، حاقه/28-29) اختلاف دیدگاه وجود دارد. در این پژوهش کوشش شده است، معنای لغوی ...

فقهای امامیه درباره مفهوم عدالت آرای گوناگونی ارائه داده‌اند. به‌طورکلی اختلاف آنها دراین‌باره در سه حوزه اساسی قابل طرح است: 1. فقهایی چون شیخ انصاری و امام خمینی، مفهوم عدالت را از قبیل ملکه دانسته‌اند؛ در مقابل، فقهایی مانند وحید بهبهانی و مرحوم خویی، ملکه ‌بودن عدالت را نپذیرفته‌ و اشکالات فراوانی بر آن وارد نموده‌اند؛ 2. مشهور فقها، گناهان صغیره را در صورت عدم اصرار مضر عدالت نمی‌دانند؛ ام...

واژه گزینی در میکروب شناسی قسمت 7 ‫متن کامل به صورت PDF قابل مطالعه می باشد. دﮐﺘﺮ ﻣﺴﻌﻮد ﺷﺮﯾﻔﯽ‬ ‫ﻣﺪﯾﺮ ﮔﺮوه واژه ﮔﺰﯾﻨﯽ اﻧﺠﻤﻦ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ اﯾﺮان‬ ‫و‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﺗﺎم اﻻﺧﺘﯿﺎر اﻧﺠﻤﻦ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ اﯾﺮان در ﻓﺮﻫنﮕﺴﺘﺎن زﺑﺎن و ادب ﻓﺎرسی

      جیرفتی یکی از گویش­های ایرانی نو است که در شهرستان جیرفتِ استان کرمان رواج دارد. ویژگی­های آوایی و ساخت دستوری این گویش نشان می­دهد که به شاخۀ زبان­های ایرانی جنوب غربی تعلق دارد. در این مقاله، منتخبی از واژگان گویش جیرفتی ریشه­شناسی شده­اند. در مورد هر واژه، با ذکر گونۀ فرضی ایرانی باستان و برابر آن واژه در زبان­های دورۀ میانه و دیگر گویش­های استان کرمان به ریشه­شناسی آن پرداخته شده است. ...

چکیده واژه «قیامت» از ریشه «قوم» به معنای ایستادن و به پا خاستن است. بر خلاف نظر برخی مستشرقین واژه­ای اصیل است. واژه مذکور هفتاد بار در قرآن کریم استعمال شده است و با برخی از اسامی دیگر رستاخیز مانند «بعث»، «حشر»، «نشور» و... هم معنا و با واژه «قعود» و «جلوس» متضاد است. در معنا شناسی قرآنی، لازم است این واژه در کنار عبارات «یوم یقوم الحساب»، «یوم یقوم الاشهاد»، «یوم یقوم الروح و الملائکه صفاً»...

گویش گیلکی از گویش­های ایرانی نو است که در ناحیۀ وسیعی از استان گیلان در حاشیۀ دریای خزر و نیز بخش­هایی از استان مازندران رواج دارد. این جستار اختصاص دارد به بررسی ریشه شناختی چند واژه از گویش گیلکی شرق گیلان. در هر مدخل، ابتدا ریشۀ ایرانی باستان و هندواروپایی واژه یا فعل مورد نظر و برابرهای آن در دیگر زبان­های ایرانی را آورده ایم، سپس به بررسی ساخت اشتقاقی آنها در گویش گیلکی، فرایندهای واجی و ...

زبان سغدی از زبان های ایرانی میانه شرقی است که از سده نخست تا سدۀ سیزدهم میلادی رواج داشته است. این زبان به سبب نفوذ زبان پهلوی و نیز بر اثر نفوذ زبان ترکی به تدریج از رونق افتاد و زوال آن با گسترش زبان فارسی و، علاوه بر آن، با نفوذ زبان عربی، از دیگر سوی، شتاب بیش تری گرفت. به هر روی، واژه هایی از زبان سغدی به زبان فارسی راه یافت و در قالب وام واژه به حیات خود ادامه داد. در این پژوهش، واژۀ سغد...