طنز گونه‏ای ادبی است که با دیگر گونه‏های شوخ طبعی از جمله هجو، هزل و مطایبه پیوندهای مشترک و ناگسستنی دارد. به همین دلیل طنزپژوهانی که در تعاریف خود سعی داشته‏اند بین طنز و واژگان پیرامون آن تفکیک و مرزبندی دقیق قائل شوند، معمولاً دچار اغتشاش و سر در گمی شده‏اند؛ بویژه اینکه میان طنز در معنی سنّتی آن با طنز مدرن تا حدودی تفاوت است. زبان طنزآمیز برخی از متون عرفانی، منعکس کننده اوضاع اجتماعی و فره...

«سکوت» یکی از مفاهیم بنیادین عرفان، به ویژه عرفان اسلامی، است. یکی از کسانی که به این سکوت عرفانی نائل می شود و تولد دوباره می یابد، مولوی است. مطالعه در آثار او و رابطه اش با شمس تبریزی نشان می دهد که شمس، خاموشی و سکوت را به مولوی آموخت تا از درون مولوی متشرع، مولوی عارف و عاشق زاده شود. این طبیب حاذق روان دریافته بود که انباشتگی اطّلاعات در مولوی مهم ترین مانع است و به همین دلیل به او آموخت «...

چکیده ندارد.

در پژوهش حاضر، به بررسی نحوۀ بازتاب ادبیات عاشقانۀ عرب عصر اموی در آثار مولانا (مثنوی، مکتوبات، فیه ما فیه، مجالس سبعه، غزلیات شمس) و مقالات شمس تبریزی، مأخذیابی داستان‌ها و ابیات، و بررسی برخی از تصرفات هنری مولانا و شمس در اشعار و روایات اصلی پرداخته می‌شود. پرسش‌های این پژوهش این است که در آثار مولانا و شمس، چه نمودهایی (اعم از داستان و سروده) از ادبیات عاشقانۀ عصر اموی وجود دارد و این نموده...

در آثار ادبی و هنری ساختارگرایی در پی آن است که بفهمد چه عامل و فرآیندی ساختار بیانی و گفتاری را به ساختاری هنری و منسجم تبدیل کرده است. در تحلیل آثار به توصیف عناصر آن می پردازد و این عناصر را با توجه به سطح های مختلف آنها چون سطح آوایی، واژگانی، نحوی و معنایی طبقه بندی کرده و رابطه و تناسب بین این عناصر را بیان می کند. در پژوهش حاضر ساختار زبان شمس تبریزی در مجموعه گفتارها و موعظه هایش، که تح...

شمس تبریزی، غیبت یا شهادت؟ (با تکیه بر منابع کهن به‌ویژه مکتوبات مولانا) چکیده این مقاله با عنوان «شمس تبریزی، غیبت یا شهادت؟» به پایان کار شمس‌الدّین محمّد بن علی بن ملک داد تبریزی می‌پردازد؛ یعنی می‌خواهد نشان دهد که آیا او به مرگ طبیعی از دنیا رفت یا به شهادت رسید. اختلاف در این مورد به روزگار خود مولانا برمی‌گردد و از آن زمان تاکنون ذهن بیشتر مولوی‌شناسان را به خود مشغول ساخته‌است. علی دشتی،...

الف: موضوع و طرح مسأله (اهمیت موضوع و هدف) : از آنجا که احیاء علوم الدین غزالی و مقالات شمس و معارف بهاء الولد هیچکدام جزء سرفصل های درسی رشت? زبان و ادبیات فارسی نیستند لذا بررسی و معرفی و تحلیل این سه اثر بزرگ عرفانی ضروری به نظر می رسید. هدف از این رساله بررسی سرچشمه های فکری مولوی در مثنوی، احیاء علوم الدین، مقالات شمس و معارف بهاء الولد است زیرا مولوی با اینکه در بسیاری از مباحث فکری و معر...

شمس قهرمان بلامنازع غزلیات مولوی است. تا جایی که این دیوان کبیر به نام او مزین شده است؛ اما همین شمس در مثنوی حضوری ظاهراً کم رنگ دارد و قابل مقایسه با حضور او در غزلیات که هر دو سروده مولوی اند، نیست. به نظر می رسد از آن جایی که مثنوی به خواهش حسام الدین سروده شده است و هم اوست که کاتب مثنوی است، دوست ندارد که مثنوی نیز جلوه گاه نام شمس شود؛ بنابراین مولوی که از این غیرت حسام الدین مطلع شده است...

«سکوت» یکی از مفاهیم بنیادین عرفان، به ویژه عرفان اسلامی، است. یکی از کسانی که به این سکوت عرفانی نائل می‌شود و تولد دوباره می‌یابد، مولوی است. مطالعه در آثار او و رابطه‌اش با شمس تبریزی نشان می‌دهد که شمس، خاموشی و سکوت را به مولوی آموخت تا از درون مولوی متشرع، مولوی عارف و عاشق ‌زاده شود. این طبیب حاذق روان دریافته بود که انباشتگی اطّلاعات در مولوی مهم‌ترین مانع است و به همین دلیل به او آموخت ...

در هیچ یک از شرح‌­هایی که بر بوستان نوشته شده، به فردِ مورد نظرِ سعدی در بیتِ: عزیزی در اقصای تبریز بود   که همواره بیدار و شب‌خیز بود اشاره‌­ای نشده است. بنا بر قرائن موجود، نخستین بار مؤلّفِ روضات الجنان و جنّات الجنان، به نقل از استادش بدرالدین احمد لاله­‌ای ف...