در هنر اسلامی، طرح ونقش علاوه بر مضمون و زیبایی ظاهری اش،دارای یک معنای درونی است. در هنر اسلامی، چشم جستجوگر بیننده از پس ظواهر به دنبال یافتن آن رمز و معنای درونی است، معنایی که به عالم باطن بازمی گردد و ریشه در مفاهیم و تعالیم مذهبی دارد.مفاهیم مذهبی،بخش اعظم نمادپردازی را تشکیل می دهند و از آنجاییکه نماد با خودشناسی انسان در ارتباط است به عنوان، یکی از ابزارهای معرفت و کهنترین روش بیان هنری...

اژدها جانور افسانه ای بزرگی است که معمولاً به شکل سوسمار یا مار غول پیکر تصویر شده است. اژدها، افسانه ها و داستان های زیادی را در ادبیات و فرهنگ ایران به خود اختصاص داده است و نقش آن در بسیاری از آثار هنری دیده می شود. جدال اژدها با قهرمان و موجوداتی همچون شیر و سیمرغ از موضوعاتی است که بیش از همه در هنر ایران دیده می شود. در بیشتر این نقش ها، جنبه اهریمنی و دیوخوییِ اژدها مشاهده می شود. اژدها در...

سفالینه‌‌‌‌‌های نیشابور و نقوش آنها می‌توانند حلقه‌ی رابطی میان دو دوره از شکوفاترین دوره‎های تاریخ هنر ایران -پیش و پس از اسلام- محسوب شوند. حمایتِ حاکمان سامانی از هنر و هنرمندان، از مواردی بود که رشدِ سفالگری در نیشابور طی قرون سوم و چهارم هجری قمری، را موجب شد. همه‌ی نقوش نیشابور؛ کتیبه‎ای، هندسی و جاندار از پیشینه‌ی ارزشمندی در تاریخ هنر ایران برخوردار هستند و از زیباترین جلوه‎های خلاقیّت انس...

آثار هنر اسلامی دارای تزیینات بسیار زیبایی هستند که اغلب سراسر سطوح را می پوشانند. یکی از شیوه های تزیین پوشش دیوار بناها در فضای داخلی که از دوره اشکانیان در معماری ایران مورد استفاده قرار گرفته گچبری است. تزیینات گچبری دوره اسلامی بر اساس پیشینه هنر گچبری پیش از اسلام در ایران شکل گرفت و سیر تکاملی آن در دوره ایلخانیان به اوج رسید. گچبری سنتی تا دوره صفویه شیوه یکسانی را پی گرفت و سپس تحت تأث...

    یکی از مهمترین هنرها که در تزئین و آرایش بنا در دوران اسلامی از جمله دوره قاجار، نقش اساسی دارد کاشی کاری است؛ اگرچه قسمت اعظم تزیینات و نقوش کاشی کاری دوره قاجار، بر اساس مطالعات باستان شناسی، برگرفته از عکس ها، نقاشی های قهوه خانه ای، و حتی الگو برداری از نقوش کاشی در دوره های پیشین، و گاه کپی برداری از شیوه نقاشی در هنر غرب است؛ ولی شاخصه هایی مختص به خود نیز دارد. با این وصف آنچه مسلم ا...

تجسم بودا در هنر هند همواره ضرورتی توأمان با زندگی، باورها و آیین‌های مردم هند بوده­است. این تجسم به دو دوره نمایش بودا به‌صورت نمادین  و فیگوراتیو قابل ‌تقسیم است. بودا در دوران زندگانی­اش با عینیت­نگاری خود مخالف بود، و صورت اسطوره‌ای وی در دوره اول، به کمک نشانه­های مرتبط با زندگانی وی به ظهور نشست. حدود 1م. نشانه­هایی از تصویر بودا با هیئت انسانی در هنر هند آغاز گردید. این مقاله بر این فرضی...

نقوش نمادین سنتی، محصول قرن ها تلاش هنرمندان، اندیشمندان وصنعتگران هر جامعه است که معانی عمیق و گسترده ای ، به اختصار و موجز در آنها به تصویر درآمده است. گستره نماد، به گستردگی فرهنگ و هنر ملت هاست. و بحث نماد ها در ارتباط تصویری بسیار مهم و ارزشمند میباشد. نماد را در بحث های مختلف هنر گرافیک میتوان پیگیر شد . یکی از این موارد، استفاده از نماد در کارت می باشد . کارت یکی از محمل های کاربردی هنر ...

بررسی نقوش و نشان های نمادین در سنگ نگاره ها و گچبری های دوره ساسانی، ضرورتی است که تاکنون به طور مستقل و مبسوط به آن پرداخته نشده است. در این پزوهش سعی گردید تا با مدد از شواهد باستان-شناختی و قرآین تاریخی این مهم مورد مطالعه قرار گیرد. برای تأمین این منظور، تمامی نقوش نمادین و نشان های رمزآلود موجود در سنگ نگاره ها و گچبری های دوره ساسانی که در محدوده جغرافیای ایران امروز قرار دارند، شناسایی ...

گیاهان در آیین و ادیان مختلفِ باستان اهمیت ویژه­ای­داشتهو برخی از آن ها به دلایل مختلف جایگاه مقدس و اسطوره اییافته اندکه برگرفته از اعتقادات و باورهای دینی و مذهبی انسان­ها بوده و علاوه بر آن در زندگی عملی آن ها نیز تأثیر بسزایی داشته و بر اساس همین ویژگی ها، در هنر هر دورانی بازتاب یافته اند. در ایرانِ باستان نیز شماری از گیاهان، از اهمیت ویژه­ای برخوردار بوده و مقدس شمرده می شدند. نخست در دوره...

هدف از این پژوهش بررسی مفهوم نمادین نقش بز در فلزکاری ایران از عصر شکوفایی هنری مفرغ های لرستان تا پایان دوره ی ساسانی می باشد.استفاده فراوان از نماد بز در طراحی و ساخت آثار فلزی با توجه به قلمرو زمانی و مکانی گسترده ی تمدن ایران باستان، از اهمیت این نقشمایه ی نمادین خبر می دهد. نماد بز طی قرون بعد کمتر مورد توجه قرار گرفته است.با عنایت به اینکه کاربرد نماد بز در هنر ایران باستان مبین نگرش اعتق...