مسجد- مدرسه چهارباغ اصفهان به‌عنوان گنجینه‌ای از هنر و معماری اواخر عهد صفویه دارای اهمیت بسیاری است. این هنرها در جایگاه صنایع دستی اصیل ایرانی از ظرفیت پژوهشی مناسبی برخوردار هستند. پژوهش پیش رو تلاش دارد ضمن تبیین اهمیت جایگاه هنرهای مذکور در این بنا، آن‌ها را از حیث ساختار و محتوا موردمطالعه قرار‌دهد. تا زمینه‌ساز پاسخ به مهم‌ترین پرسش این پژوهش باشد ‌که: صنایع دستی در مسجد-مدرسه چهارباغ دا...

فرهنگ و قاموس ایرانیان، خانواده همواره جزیی بنیادین از جامعه و خانه محور اصلی یکپارچگی خانواده بوده است. چنین فرهنگی با اتکای عمیق خویش به مفهوم خانواده، به خانه و مکان زندگی این واحد اجتماعی مقامی بس رفیع داده و آن را تا حد حریمی مقدس بالا می برد. بنابراین ساکنان این حریم باید از نگاه و دسترسی نامحرم و از هر گزند و دخالت ناخواسته ای در امان باشند. یکی از تدابیری که معماری اصیل ایرانی در جهت حف...

پیشرفت و تکامل هنرهای کتاب‌آرایی مرهون جایگاه والای کتاب آسمانی قرآن و اعتبار آن نزد مسلمانان است. پس از ورود اسلام به ایران، کتابت و تزیین صفحات قرآن اهمیت ویژه‌ای یافت و غنی‌ترین تزیینات و تناسبات در فتح باب قرآن‌ها ظاهر شد. صفحه‌آرایی یکی از هنرهای وابسته و شاخص کتاب‌آرایی و قرآن‌نگاری است که میان عناصر صفحه روابط متناسبی برقرار می‌کند. در این پژوهش اصول صفحه‌آرایی صفحات افتتاح قرآن‌ها در طو...

نقش مایه هاله نور در دوران باستان، مسیحیت و اسلامی همواره در هنرهای بصری از اهمیت زیادی برخوردار بوده است.مطالعات در این بخش نشانگر گستره آن از هند تا بیزانس می باشد، اما هاله نور علاوه بر تمایز شخصی تها از جنبه های دیگری هم اهمیت دارد؛ نوع، رنگ، اندازه و شکل و همچنین خاستگاه آن. این مقاله شامل بررسی تاریخی حضور این نقش مایه از دوران باستان تا هنرهای اسلامی و مسیحی خواهد بود. این تحلیل هم جنبه ...

هنرهای ایرانی از گذشته های دور تا کنون همواره در بطن زندگی مردم بوده و حضور فعال داشته است. متاسفانه در دوره معاصر این کم رنگ تر شده و بیشتر نگرش تزئینی و موزه ای به آن می شود. استفاده از فناوری و ابزارهای نوین هم عصر خود از ویژگی های مهم هنرهای ایرانی است که در دوره معاصر این روند به شدت کاهش پیدا کرده است و هنرمندان معاصر، آثارشان را با فناوری های و ابزارهای معاصر تطابق نداده اند. در این ر...

اولین معیار برای قرار دادن هرچیزی توسط طراح و کشیدن هر تصویری، ارزش ارتباطی آن است، این موضوع چه چیزی را به بیننده می دهد؟ این سوالی است که طراح باید از خود بپرسد، ما نمی توانیم هرچیزی که به موضوع کمک نمی کند را بی جهت به کار ببریم. بنابراین هرگاه تصویرها ارتباط مستقیم با موضوع داشته باشد برای خواننده جذاب خواهد بود. یک تصویر خوب باعث جذب خواننده می شود، موضوع را کامل کرده تا موسیقی بهتر درک و ...

در دوران اسلامی، در هنر سفالگری کاشان، تحولات و تغییرات فراوانی صورت گرفته است. این تغییر و تحول گاه در ارتباط با هنرهای دیگر همچون ادبیات، نقاشی، خوشنویسی و گاه نیز با توجه به قابلیت‌ها و امکانات تزئینی خود سفال مانند انواع فرم، نقش و تکنیک سفالینه بوده است. در این پژوهش، با در نظر گرفتن اهمیت و نقش مهمی که شعر بر تحولات هنر سفالگری، از جمله ایجاد فضایی شاعرانه، بیان مضامین عاشقانه، حماسی، عار...

هنرهای بصری در اسلام مانند دیگر هنرهای تصویری، ساختار و مبانی خاص خود را دارند. ‌این اصول را در ماهیت کلی آموزه‌های اسلامی‌ می‌توان یافت و در جوهرۀ وجود معنوی رنگ‌ها مشاهده کرد. فرم‌ها و رنگ‌ها دربردارندۀ پیام‌هایی از دنیای ماوراء هستند. رنگ به فرم (شکل) و ترکیب‌های ساختاری آن کمال می‌بخشد و بدان نیرو می‌دهد. می‌توان گفت جوهر اصلی رنگ، انعکاسی از عالم خیال است که به واقعیت‌های عالم برون وفادار ...

هنر نگارگری که هم‌اکنون در موزه‌ها و گالری‌های هنری دیده می‌شود، در طول تاریخ، فرهنگ‌ساز یا خود ساخته فرهنگ بوده است. برداشت تفکر مدرن از این میراث به مثابه هنر و نسبت‌دادن صفاتی همچون زیبا به آن‌، باعث شده آثار هنری از زندگی روزمره مردم جدا و به اشیایی صرفاً تزئینی تغییر کاربری یابند و به‌تدریج راهی موزه شوند. از همین‌رو، مقاله پیش‌رو درپی پاسخ به این سؤال است که چگونه می‌توان از نگارگری در وید...