بررسی وضعیت زنان نشانگر روند تدریجی توسعه حقوق مدنی و سیاسی آنان در ایران است. با این حال، این توسعه بطور واقعی از دورة قاجاریه و با نهضت تنباکو و بخصوص انقلاب مشروطیت شروع شده و در دوران حکومت پهلوی اوّل و دوم ادامه یافته است. مشارکت زنان ایرانی در فعالیت های سیاسی در طول انقلاب اسلامی و پس از آن غیر قابل انکار است. با این حال، هنوز مشارکت زنان در امور جامعه و سهم عادلانه آنان از امکانات در ایر...

زوال اندیشه سیاسی در ایران وتاثیر غیرقابل انکار عدم تطبیق مبانی فکری وفرهنگی جنبش های اصلاحی باواقعیت های سیاسی واجتماعی جامعه ایران برشکست هرگونه حرکت تجدد طلبانه ،این شبهه را در ذهن ایجاد می کند که ایرانیان زمینه ی مساعدی برای پذیرش مبانی فکری مدرنیته وجلوه های فرهنگی – سیاسی مدرنیزاسیون را ندارند .تجربه ی تلخ مشروطیت وانحراف این خیزش مردمی ، از جنبشی مترقیانه به حرکتی قهقرائی وبرآمدن دیکتاتو...

نهضت اصلاح دینی در قرن شانزدهم (رفرماسیون) به رغم همه تشابهات و همسانی ها، تفاوت های جدی و اساسی با نهضت های اصلاحی معاصر در جهان اسلام دارد که البته در یک نگاه مقایسه ای این نقاط افتراق، گاه نقطه قوت یک جریان محسوب می شوند و گاه نقطه ضعف آن. از مهم ترین وجوه افتراق می­توان به موارد زیر اشاره کرد: وجود پشتوانه های فلسفی و الاهیاتی قوی در نهضت اصلاح دینی و فقدان یا ضعف آن در جهان اسلام؛ بهره­مند...

در باره تاریخ ایران همه می دانند که سالهای نخستین قرن بیستم این کشور دستخوش تحولات مهمی بود که سرانجام موجب نهضت مشروطیت شد. در این نهضت تاثیرگذاری چند جانبه منطقه قفقاز اعم از عناصر و افراد و گروه ها بوضوح مشاهده می شد. برخی از سازمانها و گروههایی که در این دوره بوجود آمدند با خارج از ایران از جمله با قفقاز ارتباط داشتند. تعداد قابل ملاحظه ای از ایرانیان بر اثر فقر اقتصادی و بیکاری و ظلم و اخت...

چکیده نهضت مشروطیت ایران نقطۀ عطف و عصر نوینی در فرایند کلی اندیشۀ سیاسی شیعه به شمار می آید. این برهۀ تاریخی آغازگر نخستین رویارویی عمیق بین اسلام و غرب در ایران جدید است. در این دوره، طرح مفاهیم و پرسش های تازه در پهنۀ ایستار های پیشین و سنتی علمای شیعه، اندیشه و ادبیات سیاسی شیعه را وارد مرحله ای از بازشناسی، بازپروری، و پاسخ گویی به شرایط و دگرگونی های نو نمود. از همین رهگذر، این واقعه به ...

نقش کارکردی روحانیت به معنای چگونگی عمل بر وظیفه ای است که روحانیت در جامعه ایفا می کند. بر این اساس سؤال اساسی که در این پژوهش مطرح می شود این است که مقایسه نقش کارکردی روحانیت در نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی با کدامیک از مدل های انقلاب های اجتماعی مطابقت دارد؟ در هر دو جریان، قرار گرفتن قدرت به­ صورت یک حرکت انقلابی رهبری شده توسط روحانیت امری تعجب آور بود و شاید عمده ترین دلیل این شگفت زدگی د...

نهضت بازگشت ادبی در نیمه دوم قرن دوازدهم به همّت و اشارت شاعرانی از قبیل مشتاق (ف 1165ق) و شعله اصفهانی (ف1160ق) پدید آمد. انگیزه بنیانگذاران نهضت بازگشت، احیای شعر فارسی و نجات دادن آن از انحطاط و ابتذال سبک هندی بود . با این همه، پیشنهاد سخنوران اصفهان تنها در ایران مورد استقبال واقع شد و در سایر حوزه­های زبان و ادبیات فارسی نظیر هند، افغانستان و سرزمین­های فرارود اقبالی نیافت؛ امّا حرکتی شبیه ...

چکیده: فریدون آدمیت ازمشهورترین مورخان دوره معاصر است که اکثر آثارش را درباره نهضت مشروطیت نگاشته است.آثار او به طور کلی به دو بخش تاریخ تحولات سیاسی و تاریخ اندیشه تقسیم می شود. در بخش تحولات سیاسی او جریان بیداری ایرانیان را از اوایل دوره قاجاریه و پس از شکست ایران از روس آغاز کرده و با آغاز دوره استبداد صغیر به اتمام می رساند. آدمیت در بخش دوم به بررسی آراءاندیشمندانی چون میرزا آقاخان کرمان...

بررسی وضعیت زنان نشانگر روند تدریجی توسعه حقوق مدنی و سیاسی آنان در ایران است. با این حال، این توسعه بطور واقعی از دورة قاجاریه و با نهضت تنباکو و بخصوص انقلاب مشروطیت شروع شده و در دوران حکومت پهلوی اوّل و دوم ادامه یافته است. مشارکت زنان ایرانی در فعالیت های سیاسی در طول انقلاب اسلامی و پس از آن غیر قابل انکار است. با این حال، هنوز مشارکت زنان در امور جامعه و سهم عادلانه آنان از امکانات در ایر...

انقلاب مشروطیت یکی از حوادث مهم و تأثیر گذار در تاریخ ایران است که در به ثمر رسیدن این انقلاب، افراد، گروه ها و طیف های مختلفی نقش داشتند؛ اما بعد از پیروزی انقلاب و پیش آمدن استبداد صغیر و به دنبال آن فتح تهران و بازگشت مشروطیت در24 جمادی الاخر 1327 بعضی از این گروه ها و افراد دچار تندروی ها و تکروی هایی شدند، چرا که انقلاب را در رسیدن به اهدافش ناکام می دانستند. به همین دلیل به زعم خودشان دست...