مجموعۀ حرم حضرت‌عبدالعظیم‌حسنی (ع)، در بافت تاریخی شهر باستانی ری، گنجینۀ ارزشمندی از آثار معماری و هنرهای وابسته به آن است که شالوده‌اش در نیمۀ دوم قرن سوم ق گذاشته شده و تا عصر حاضر توسعه و تکمیل یافته‌است. به روزگار قاجار، با انتخاب تهران به پایتختی، این زیارتگاه نیز مورد توجه ویژۀ پادشاهان و تقریباً عموم سفیران و جهانگردان واقع گشت. صرف نظر از ویژگی‌های معماری و سبک‌شناسانۀ بناهایی که در اط...

زربفت به پارچه ای اطلاق می شود که تار و پود آن از طلا یا نقره باشد. بافت این منسوجات از دوره هخامنشی شروع شد و با به تصویر کشاندن نقوش انسانی همراه با تکامل ذهنی و دستگاهی در دوره ساسانی مطرح گردید. باید متذکر شد که این روند البته در دوره های بعد نیز ادامه یافت؛ همچنین قابل تاکید است که بدانیم منسوجات از جمله زربفت، با نقوش متنوع خاصه انسانی در دوره تیموری بسیار مورد توجه واقع گردید و رونق یافت...

تمدن جیرفت، از تمدن‌های کهن فلات ایران در حوز‌ۀ‌ هلیل‌رود است. ظروف و اشیای به‌دست‌آمده از این منطقه نه‌تنها بیانگر فرهنگ و تمدن غنی این سرزمین است، بلکه به دلیل داشتن تصاویر زیبا و بدیع، از ظرفیت‌های درخور ملاحظه‌ برای پژوهش در مورد شیوۀ‌ زندگی و فرهنگ رایج در میان مردم این منطقه برخوردار است. هدف از این پژوهش، معرفی، شناخت و بیان نمادین موجودات تصویرشده روی ظروف سنگی جیرفت است. بنابراین، در ا...

پوشاک از نمودهای عینی فرهنگ هر جامعه‌ای به شمار می‌رود. بناهای مذهبی امام‌زاده‌ها مملو از نقوش تزیینی پرباری است، که به سبب برخورداری از طرح‌های هنری و نقوش نمادین، می‌تواند در طراحی پوشاک زنانه مورد استفاده قرار گیرد. در عین حال می‌تواند الگو و کمکی برای ایجاد و توسعه اشتغال و پیشرفت اقتصادی کشور باشد. بنابراین توسعه‌ی فرهنگ کارآفرینی در سطح جامعه اهمیت پیدا می‌کند. این مقاله، کوششی است برای م...

ایلام که در تاریخ کشور ما به عنوان پلی از دوره پیش از تاریخ به دوره تاریخی محسوب می گردد، مهمترین و پر بها ترین اوراق فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و ... کشور باستانی ما را پر نموده است، چرا که ضمن ابداع خط که خود به تنهایی گامی بزرگ در جهت آشنایی ما با ابعاد چند گانه حکومت 3000 ساله ایلام می باشد، اولین قومی است که حکومت مرکزی را در ایران پایه گذاری کرده است. اگر چه در سده اخیر، حفاری های کم و پراکند...

منسوجات بافته شده در دوران ساسانیان (225-630م.)-که آخرین مرحلة هنر کهن شرقی است- به لحاظ زیبایی بصری، نقوش نمادین و تزیینی، کاربرد رنگ و فن بافت، از شاخصه های هنر ایران زمین به شمار می روند. آوازة این منسوجات در جهان کهن، بسیاری از تمدن ها از جمله تمدن های مجاور مانند بیزانس را به سمت وام گرفتن از نقوش این پارچه ها سوق داده بود. در این مقاله سعی شده تا پس از ترسیم پیش زمینه های تاریخی، سیاسی و ...

هنر هر قوم و منطقه ای تبلور آئین، آداب ورسوم، اعتقادات مذهبی و دارای ریشه های کهنی است که آن جامعه می تواند با تکیه بر این ارزش ها برای توجیه افکار و عقاید خود از آن استفاده کند. منطقۀ چالش تر یکی از مناطق ویژه در حوزۀ هنرهای سنتی، صنایع دستی و به خصوص قالی دستباف است. قالی این منطقه، به دلیل داشتن شاخصه هایی نظیر طرح، نقش و رنگ مختص خود، دارای جایگاهی ویژه در دنیای فرش است. نقش مایه های موجود ...

کاشی کاری هنریست، که همراه و همگام با معماری نام و آوازه دارد. با توجه به اهمیت معماری و احداث روز افزون بناهای مذهبی و غیر مذهبی در دوره صفویه، معماران بر آن شدند که در تزئین بناهای گوناگون از شیوه تزئینی کاشی هفت رنگ بهره گیرند. کاشی هفت رنگ این قابلیت را داراست که میدان هنر نمایی برای استادان و نقاشان را به نحوی فراهم کند و هنرمندان توانستند از محدودیت اشکال هندسی رهایی یافته و مناظر مختلف ر...

سردرب یکی از بخش‌های ساختمان است که قابلیت بیان اعتقادات سازنده یا کارفرمای آن را به ناظر بنا دارد. گفتمان نقوش به‌کار‌رفته در تزیینات هر سردرب را می‌توان همچون پیامی از سوی سازنده یا کارفرمای سردرب محسوب کرد و آنها را خواند و فهمید. گفتمان نقوش سردرب هفت بنای عمومی دورۀ قاجار موضوع این پژوهش است. مساله ای که دنبال می‌شود نحوۀ شناسایی وجه اشتراک میان پیام‌های نهفته در این سردرب‌ها از طریق تحلیل...