ضرورت مطالعات میان رشته­ای در پژوهش‌های ادبی ایران در سال‌های اخیر، به مطالعاتی در فیلم، تلویزیون، نقاشی و سایر «متون فرهنگی» منجر شده است. این رویکرد که به نظر می‌رسد حاصل گسترش نظریه‌های مرتبط با نشانه‌شناسی انتقادی و مطالعات فرهنگی است، به ارائۀ پژوهش‌هایی انجامیده است که از اهداف و بنیان‌های فلسفی این نظریه‌ها فاصله دارند. این جستار، بر نقد و تحلیل شانزده مقالۀ ادبی علمی پژوهشی با موضوع سین...

پیوند ادبیات و موسیقی بیش از همه در حوزه‌هایِ موسیقیِ‌ آوازی و موسیقیِ شعر نمود پیدا کرده ‌است. آثارِ مکتوبِ جدید در حوزۀ ادبی ـ موسیقاییِ و پیوند شعر و موسیقیِ آوازی افزون‌بر «معادل‌یابی‌»هایِ متریک و ریتمیک اوزانِ شعرِ فارسی با موضوع‌های جدیدی مواجه شده که نقد ادبی از بررسیِ آن‌ها دور مانده ‌است. از‌سویِ‌دیگر، «موسیقیِ شعر» با بن‌مایۀ فرمالیستی، در دهه‌هایِ اخیر، معیارهایِ زیباشناسانه‌ای در نقد و بررسی شعرِ ...

دیوان فروغ فرّخزاد، اثری ارزشمند و ماندگار در ادبیات فارسی است. که تحلیل و بررسی این دیوان، از دیدگاه نقد فرمالیستی، جلوه ها و زیبایی های ظاهری و باطنی اثر را آشکار می سازد. فرمالیست به بررسی جنبه های شکلی و صوری اثر می پردازد و اثر را فارغ از مسائل تاریخی، اجتماعی، روانی و حواشی متن بررسی می کنند. در این رساله، روش فرمالیستی، بر مجموعه شعر فروغ فرّخ زاد، به کار رفته است، بدین شکل که در آغاز به م...

نقد ادبی به شناخت ارزش آثار ادبی، بر پایه برخی معیارها و ملاک ها می پردازد. این معیارها گاهی بر اساس تغییر اوضاع زمانی و اجتماعی تغییراتی می یابند. از این رو در این تحقیق به شناسایی این معیارها و تحلیل سیر نقد شعر فارسی در فاصله سال های 1381 تا 1386 اقدام شد. تمامی منابع نقد ادبی این دوران شامل کتاب ها، نشریات و همایش ها و انجمن های ادبی مورد بررسی قرار گرفت و معیارهای نقد شعر در دوره مذکور است...

در مقاله محوریت قهرمانان زن در قصه های عامیانه که در شماره یازدهم و دوازدهم فصلنامه نقد ادبی منتشر شده است، نکته هایی به اشتباه درباره کتاب طبقه بندی قصه های ایرانی نوشته آقای اولریش مارزلف آمده است. در این نقد تلاش شده که محققان و قصه شناسان به تفاوت دسته بندی های رایج قصه توجه کنند. چنانکه دو نوع اصلی برای طبقه بندی قصه ها در جهان وجود دارد، یکی بر اساس موضوع و درونمایه های قصه ها که بر مبنای...

  این پژوهش بر نقد جنبش ‌ادبی فرمالیسم در تحلیل متون ادبی با تکیه بر آثار و دیدگاه‌های طاهره صفارزاده استوار است. این جنبش که در سال 1914م. با انتشار مقال ۀ ‌«رستاخیز واژه‌ها » نوشتۀ‌‌ ویکتور شکلوفسکی آغاز شد، در ابتدای فعّالیّت خود، از طریق بازنمایی‌‌‌‌ ‌معایب نقد‌های سنّتی و سمبولیستی در بررسی آثار ادبی، بر لزوم تحلیل علمی ‌متون ادبی تأکید کرد. فرمالیست‌ها با استفاده از یافته‌‌های دانش «زبانشناس...