انسان از ابتدای تاریخ به ویژگی بنیادین تقابل­های دوتایی اعتقاد داشته­است. شاید به همین دلیل، نویسندگان رمان، در ساختار روایی داستان­هایشان از این امر خواسته یا ناخواسته بهره­برده­اند. این موضوع، به طور ویژه، مورد توجّه نظریه­پردازان ساختگرا واقع گردیده ­است. یکی از مقولات عمدۀ نقد ساختارگرا، تحلیل محتوا از طریق معنای تقابل‌های دوگانه است که توسط گاستون باشلار در نقد آثار ادبی، بویژه در روایت وار...

هدف: مسئلۀ اصلی این تحقیق، استخراج و بررسی و نقد آرا و شبهات حدیثی منتقدان حدیث شیعه در ایران معاصر است. روش: روش تحقیق، اسنادی- تحلیلی است. با مراجعه به آثار و کتب موجود منتقدان حدیث شیعه، آرای حدیثی این جریان به دست آمد و با رجوع به منابع اصیل و احادیث ک...

شاهنامۀ فردوسی دارای ظرفیّت­های علمی جالب­توجّهی در حوزۀ روایت­شناسی و دستور زبان روایت است. آن­چه در پی می­آید، بررسی یک گونۀ روایی به عنوان گفتمان روایی در شاهنامه است که راوی پس از روایت، به یک­باره از جهان داستان خارج می­شود و روی سخن را به سوی خواننده می­گرداند و با او به گفت­وگو و مخاطبه می­­نشیند. اتّخاذ این شیوۀ روایی، معمولاً در پایان هر داستان، بر محور اغراض بلاغی و مقاصد گفتمانی معیّن بنا...

پژوهش حاضر، به نقد و تحلیل عناصر داستان در گزیده­ای از شعر­های روایی شاعران معاصر اختصاص یافته است. در این پژوهش، پس از مقدّمه که اشاره­ای به اشعار روایی است، مهمترین عناصر داستان: شامل پیرنگ (طرح)، شخصیّت، دیدگاه، فضا و صحنه در ده شعر روایی معاصر بررسی شده است. برخی از این شعر­های روایی دارای پیرنگی ساده­ و بر اساس زمان خطّی، و برخی دیگر پیچیده­اند و بر اساس زمان غیر­خطّی گسترش می­یابند. شخصیّت­های...

در دوره­ معاصر، نقد ادبی در کانون توجه قرار گرفته است و آثار ادبی از دیدگاه­های مختلف بررسی شده­اند. در میان شاخه­های متعدد نقد ادبی، یکی از رویکردهایی که از آغاز سده­ بیستم به آن توجه شد، رویکرد بررسی ساختارگرایانه است که به سبب تلاش برای کشف الگو و نظامی از روابط و پیوندها، ارزیابی مفاهیم را ممکن می­سازد؛ بدین ترتیب ساختارگرایی با حرکت از زبان به ادبیات و تحلیل ژرف‌ساخت آثار ادبی، الگوهای منا...

ادبیّات داستانی الجزایر از رویکردی تاریخی به دو دوره تقسیم می‎شود: پیش از استقلال این کشور و پس از آن. نویسندگان و مترجمانی چند، پیش از استقلال الجزایر با ترجمه، تقلید و سپس تصنیفِ گونه های نوپدید روایی که نتیجه ارتباط مستقیم الجزایر با اروپا بود، زمینه نگارش داستان نویسی جدید را در این کشور فراهم آوردند. از این میان، احمدرضا حوحو، از نخستین نویسندگانی بود که به گونه های روایی جدید توجّه کرد و روا...

روایت‌شناسی به عنوان یکی از شاخه‌های نقد ادبی و به‌ویژه نقد ساختارگرا، علمی است جدید که به بررسی عناصر ساختاری روایت می‌پردازد. در این عرصه، نظریه‌پردازان بسیاری ظهور کردند که هر یک به ارائة الگویی خاص جهت تحلیل متون روایی پرداختند. از جملة این نظریه‌پردازان، ژرار ژنت منتقد ساختارگرای فرانسوی است. نظریة وی بر تمایز بین سه سطح روایت؛ یعنی داستان، روایت و روایتگری استوار است. ژنت روابط میان این س...

روایت‌شناسی به عنوان یکی از شاخه‌های نقد ادبی و به‌ویژه نقد ساختارگرا، علمی است جدید که به بررسی عناصر ساختاری روایت می‌پردازد. در این عرصه، نظریه‌پردازان بسیاری ظهور کردند که هر یک به ارائة الگویی خاص جهت تحلیل متون روایی پرداختند. از جملة این نظریه‌پردازان، ژرار ژنت منتقد ساختارگرای فرانسوی است. نظریة وی بر تمایز بین سه سطح روایت؛ یعنی داستان، روایت و روایتگری استوار است. ژنت روابط میان این س...