تفاسیر کهن پارسی مجموعه نفیسی از واژگان – گاه فراموش شده – پارسی و یادگارهای ارزشمندی از زبان دری هستند. توجه به این گنجینه های گرانبها برای آشنایی ما با پیشینه زبان پارسی اهمیتی به سزا دارد.((تفسیر ینابیع العلوم)) از یوسف بن عبدالله اند خودی یکی از متون با ارزشی است که اگر چه تنها بخش هایی از آن در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و بخش اندک دیگری در کتابخانه مرحوم آی? الله مرعشی نجفی – بصورت میک...

این مقاله کوششی است در جهت معرفی آثار ابوالحسن نورالوری، یکی از خوشنویسان ناشناختۀ دورۀ صفوی و همچنین معرفی پسرش نورالوری. در بخش اول، ابتدا به خاندان نورالوری و اشارات به ابوالحسن و آثارش در کتاب‌های خاندانش می‌پردازیم و سپس سه اثر خوشنویسی بازمانده از وی را که در سال‌های 1032، 1042 و 1077هجری کتابت کرده است، معرفی می‌کنیم. اثر اول سنگ قبری است در آران و بیدگل؛ اثر دوم کتابت درب نفیسی است در ن...

این مقاله کوششی است در جهت معرفی آثار ابوالحسن نورالوری، یکی از خوشنویسان ناشناختۀ دورۀ صفوی و همچنین معرفی پسرش نورالوری. در بخش اول، ابتدا به خاندان نورالوری و اشارات به ابوالحسن و آثارش در کتاب های خاندانش می پردازیم و سپس سه اثر خوشنویسی بازمانده از وی را که در سال های 1032، 1042 و 1077هجری کتابت کرده است، معرفی می کنیم. اثر اول سنگ قبری است در آران و بیدگل؛ اثر دوم کتابت درب نفیسی است در ن...

رشیدالدین وطواط یکی از دانشمندان بزرگ قرن ششم هجری و از ادبا و دانشمندان مشهور بلاغت در زبان عربی و فارسی است. تنها تصحیحی که از دیوان این شاعر صورت پذیرفته، تصحیح مرحوم سعید نفیسی است که در آذر ماه 1339 هجری در تهران به زیور چاپ آراسته شد. به دلیل متأخر بودن نسخ در دسترس مصحّح و عدم دسترسی به نسخه های قدیم تر، بسیاری از ابیات این دیوان، به ویژه ابیات عربی، با تحریفات و تصحیفات ضبط گردیده است. ن...

محمد علی فروغی، شخصیتی چند وجهی است. نقش سیاسی که او در یکی از حساس­ترین دوره­های تاریخی ایران به عهده گرفت، کاری نبود که هر سیاستمداری بتواند به عهده گیرد. یکی از موضوعات مورد مناقشه در تاریخ ایران کاهش ارزش ریال توسط دولت فروغیبلافاصله پس از اشغال ایران توسط نیروهای متّفقین است. دکتر مشرّف نفیسی وزیر دارایی کابینه فروغی کسی است که این کاهش ارزش را به وی نسبت می دهند و به شدّت مورد انتقاد قرار گر...

بحث‌ها درمورد اشعار باقی‌مانده از استاد رودکی بسیارند و باوجود نشرهای متعدد، هنوز نسخۀ کاملی که جواب‌گوی طلبات علم متن‌شناسی باشد، تهیه و نشر نشده و مسلم است که بدون متن صحیح و کامل نمی‌توان تحقیقات سودمند و پرارزشی انجام داد. این پژوهش برآن است تا با مقایسه و مقابلۀ چند نسخه، اندیشه‌های خود را دربارۀ تصحیح چند بیت ار اشعار رودکی بیان کند. برای نیل به این هدف، با تکیه بر اندیشه‌های خلیل خطیب‌ره...

امیرخسرو دهلوی، طوطی زبان­آورِ هند، از شاعران بنام پارسی­گوی (651 هند- 725دهلی) است، شکی نیست که بزرگ­ترین شاعر شبه قارة هند امیرخسرو است که برخی وی را سعدی هندوستان نامیده­اند. او در نظم و نثر پارسی توانایی کامل داشت و از استادان این فن به‌شمار می­رود. دیوان غزلیات امیرخسرو بارها در شبه قاره و ایران به چاپ رسیده است. چاپ­های تهران م. درویش و سعید نفیسی مورد عنایتِ اقبال صلاح­الدین در تصحیح بعدی ...

مدایح مؤیدیه از شمس‌المعالی اسحاق بن احمد نی‌ریزی، دست‌نویس نفیسی است که به شمارۀ 2637 در کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، نگاهداری می‌شود. این اثر که در برگیرندۀ اشعاری است در ستایش طهماسب میرزا مؤیدالدوله، فواید ادبی و تاریخی متعددی دارد؛ از جمله این‌که حاوی نام و نمونۀ شعر شاعرانی است که در تذکره‌ها از آن‌ها یادی نشده است. در مدایح، قصایدی از احمد وقار شیرازی و سر...

پس از تلاش نفیسی و میرزایف که رودکی‌پژوهی را پایه‌گذاری کردند و سعی در پیراستن اشعار رودکی از اشعار دیگر شاعران ـ به خصوص قطران تبریزی ـ داشتند، کتابها و مقالات بسیاری برای دستیابی به شمار بیشتری از اشعار رودکی و نیز رد انتساب بعضی اشعار به وی نوشته شده است. لیکن هنوز نمی‌توان به بسیاری از اشعار منسوب به رودکی اعتماد کرد. نویسنده در این جستار تلاش دارد تا در حد بضاعت اندک خود، ضمن بررسی و...

ابن یمین فریومدی شاعر معروف سده ی هشتم هجری است که به سبب قطعاتش شهرت بسیار یافته است. دیوانی از این شاعر در سال 1318 هـ . ش شامل مقطّعات، رباعیّات و مثنویّات به اهتمام زنده یاد سعید نفیسی در تهران به چاپ رسیده و دیوان کامل وی مشتمل بر قصاید، غزلیّات، مقطّعات، رباعیّات و... در سال 1344 هـ . ش به تصحیح شادروان باستانی راد در تهران انتشار یافته است. نظر به اینکه در دو تصحیح مذکور اصول و روش های تصحیح ا...