خداوند در قرآن از زاویه های مختلف به مسئله حیات پس از مرگ، عالم برزخ و جهان آخرت پرداخته است؛ از این میان می توان حداقل بیست آیه را یافت که بر جهان برزخی دلالت دارد و از مجموع این آیات حقیقت وجود عالم برزخ تا حد زیادی روشن می شود. این پژوهش در صدد بررسی عالم برزخ در آیات مذکور است، که از یک طرف ذهن مخاطب را به حقیقت عالم برزخ متوجه م یکند، و از طرف دیگر در ساماندهی اعمال و رفتارش که تعیین کننده...

در چارچوب پارادایم زبانی، همواره مرتبط با تلقی حقیقت به عنوان سازگاری، این مسأله وجود دارد که چگونه می‌توانیم در پرتو دلائل قابل دسترس، ادعای حقیقی نامشروطی را بیان کنیم که ورای آنچه توجیه شده است، قرار دارد. به عبارت دیگر، اگر در چارچوب زبانی، حقیقت یک قضیه را نمی‌توان مطابقت آن با چیزی در جهان دانست، زیرا در این صورت ما باید قادر باشیم از زبان خارج شویم، در حالی که از زبان استفاده می‌کنیم، پس...

  متعاقب فروپاشی  عثمانی فرایندی از بازتعریف هویت جمعی در خاورمیانه آغاز شد که جملگی تحت تاثیر گفتمان­هایی بودند که می­توان آنها را زیر چتر مفهومی «گفتمان­های کمالیستی» نام­گذاری کرد. ناسیونالیسمی گذشته گرا که باور به ناب سازی هویت ملی بر مبنای برتری مفروض یک نژاد، زبان و تمدن تاریخی یک قومیت خاص  ویژگی متعین­ساز آن است که با مفصل­بندی دال­هایی مانندد،ناسیونالیسم سکولاریس...

 جاودانگى و جامعیت قرآن به مفهوم فرازمانى و فرامکانى بودن و عدم تأثیرپذیرى آن از فرهنگ زمانه اثبات گردیده است. آیات من بلغ، بعثت، عزّت و آیاتى که از پایدارى و جهان شمولى بشارت‌ها و بیم‌ها و پیام‌هاى قرآن و پیراستگى قرآن از هر گونه اختلاف و کاستى سخن مى‌گویند، دلایل قرآنى این مدعا هستند. روایات رسیده در باب تازه بودن قرآن در همه زمانها، لزوم مراجعه به قرآن، عرضه احادیث بر قرآن و حدیث ثقلین مستندا...

جان هیک با وام گرفتن از مفهوم «دیدن به عنوان...» ویتگنشتاین و تعمیم آن به کل تجربه های ادراکی و نیز وام گیری از تمایز کانتی میان نومن و فنومن میان «حقیقت فی نفسه» و «حقیقت عند المدرک» تمایز می نهد . حقیقت فی نفسه همان خداوند در عالم واقع است و حقیقت عند المدرک همان تصوری است که در هر دین از خداوند ارائه شده است. دوتمایز ذکر شده مهم ترین مبنای معرفت شناختی نظریه کثرت گرایانه هیک را در باب ادیان ...

کلیسا فیلسوفان ابن رشدی را به دوگانه دانستن حقیقت متهم می کند. این نظریه از دیدگاه کلیسا به این معنی است که چیزی می تواند در دین حقیقت باشد در حالی که همان چیز در فلسفه معنایی نقیض آن حقیقت داشته باشد . کلیسا از چنین نظریه ای ،نوعی بدعت را نتیجه گرفته و فیلسوفان را تکفیر نموده است . ابن رشد نیز هم به شدت بر تمایز میان دین و فلسفه قائل بوده است و هم به عنوان مفسر ارسطو، در آثار فلسفی خود به نتای...

یکی از مسائل مطرح در اخلاق پزشکی، مسأله ی حقیقت گویی به بیمار است. امروزه، دیدگاه غالب در میان پزشکان، ضرورت حقیقت گویی به بیمار است و دروغ گویی یا کتمان حقیقت جایز نیست. ولی به نظر می رسد مطلق و بی قید و شرط دانستن اصل حقیقت گویی قابل قبول نباشد و گفتن هر حقیقتی به هر کسی و در هر شرایطی جایز نیست. گرچه اصل اول در اخلاق، حقیقت گویی است، در برخی شرایط نیز کتمان حقیقت و حتی دروغ گویی جایز است. از...

تبیین دقیق بن مایۀ تجربه‏های عرفانی همواره از اهداف پژوهشگران متون عرفانی بوده است. گاه این تجربه‏ها چنان با باورهای عموم متناقض است که آن را بدون کمترین تحلیل صحیح طرد می کنند و گویندگانش را بر مرکب چوبین تکفیر می نشانند. تحلیل صحیح این تجربه‏ها میسر نخواهد بود، مگر با شناخت زبان عرفانی متون و آشنایی با شیوه های بیان تجربه های بیان ناپذیر عرفانی.      آنچه در تحلیل تجربۀ عرفانی بسیار مؤثر است...

در این مقاله نخست از قصور در توصیف مقام والای حضرت علی (ع) و ابعاد گوناگون شخصیتش که عالم وجود را به حیرت درانداخته سخن رفته و اینکه شرافت واصالت ‘دانایی ودرایت ‘دلیری وشجاعت ‘ رهبری و کفایت و مهرو محبت به وجود شریفش عزت و مکانت واوج ومرام و جلوه ومقام یافته است دیگر اینکه همه این صفات در خلوص و اخلاص او غرقند. اگر سخنان والایش نبود بسیاری از اشعار تازی وپارسی نبود و سرانجام از خلوص و اخلاص و ...

مسأله «حقّانیّت» ادیان و «نجات» پیروان آن سابقه بس طولانی دارد. امّا تدوین این بحث به قرن بیستم برمی گردد که توسّط جان هیک و شاگردان او پایه گذاری شد. در پاسخ به این مسأله رویکردهای مختلف پدید آمده که در این نوشتار به بررسی آنها پرداخته می شود. کثرت انگاران معتقدند تمامی ادیان و مذاهبی که در جهان وجود دارند، می‏توانند انسان را به حقیقت و نجات برسانند و موجب سعادت و رستگاری او شوند، هر چند که این اد...