یکی از مهم‌ترین وجوه شناخت و تحلیل شهر، فرم شهر است. در تعریف این جنبه از بررسی شهر آمده است که هر فرم، حاصل و برآیند رابطه میان مجموعه‌ای از نیروها (فضایی و غیرفضایی) است که شناخت آن‌ها، نخستین گام در طراحی فرم است. از آنجا که یکی از اهداف فرم شهر مطلوب، برخورداری از معنا و هویت است، بررسی این وجه از شهر در قالب رویکرد معنا‌شناختی مورد توجه این نوشتار است. معنا و کارکرد مناسب این وجه از شهر می...

در بیان روایت سخنگویان از یک واحد آگاهی به واحد آگاهی دیگر تفاوت­های نشانداری از خود نشان می­دهند. میزان تغییر در فضای روایت (فضا، زمان، افراد و فعالیت پس­زمینه­ای) منجر به تفاوت در میزان مکث می­شود. آنچه در پردازش مکث در روایت و از دیدگاه شناختی قابل‌تأمل است، یکی فرایند پردازش ذهنی است و دیگری تغییر جهان واقعی و ورود سخنگو به جهان داستان. هدف از انجام این پژوهش مقایسۀ شناختی پدیدۀ مکث در دو گ...

در مقاله حاضر به بررسی دستگاه مطابقه فعل لازم و فاعل در زبان فارسی می­پردازیم. داده­های این پژوهش را از برخی مقالات و منابع مکتوب و متون زبان گفتاری گردآوری کرده ایم. چارچوب این پژوهش دو نظریه بهینگی و کمینگی است که هر دو در چارچوب مکتب زایشی مطرح شده­اند. در این تحقیق درصددیم موارد استثنای مطابقه در دستور سنتی زبان فارسی را بر اساس رویکرد کمینگی که نحو محور است و نظریه بهینگی که محدودیت بنیاد ...

با توسعة دیدگاه¬های رده¬شناختی زبان، چارچوب بهینگی به عنوان فرانظریه¬ای بر دیگر نظریه¬ها مطرح شد. بر این اساس پژوهش حاضر در قالب حاکمیت و مرجع گزینی در چارچوب نظری بهینگی برای بررسی آرایش واژگانی جملات خبری گویش آتنی (از گویش¬های مازندرانی) به انجام رسیده است. هدف از این پژوهش شناخت و تحلیل گویش آتنی به عنوان یکی از گویش¬های ایرانی در معرض خطر است که با به کارگیری فرانظریة بهینگی در تعیین محدود...

جملات پرسشی از جمله ابزارهای زبانی هستند که با ساخت اطّلاع جمله در ارتباط هستند و یا مستقیماً علامت و سازوکاری برای تشخیص نوع اطّلاع در جمله محسوب می‌شوند. جملات پرسشی از لحاظ ساختار و نوع و حرکت پرسش‌واژه‌ها تاکنون مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته‌اند. پژوهش حاضر به مطالعۀ تطبیقی تحوّل جملات پرسشی و نقش آنها در دورۀ فارسی نو پرداخته است. برای این منظور، متون نثر متعلّق به قرن 4 تا معاصر مورد بررسی قر...

تکیه فرایندی آوایی است که در آن هجایی نسبت به هجاهای دیگر برجسته می­شود. همة واحدهای واژگانی زبان، صرف­نظر از صورت ساختاری و تعداد هجاهای آن­ها در واژگان، طرح تکیه یا الگوی خاص خود را دارند.با توجه به این موضوع که بیان می­شود گرایش عمومی تکیه در زبان فارسی به سمت پایان واژه است و قواعد اعطای تکیة کلمه در این زبان مشروط به شرایط دستوری است، در این تحقیق به دنبال پاسخی برای این پرسش­ هستیم که آیا...

مقوله جنس زبانی در زبا نشناسی از مقوله جنس زیست شناختی بازشناخته می شود. بررسی های زبان شناختی نشان داده اند که اگرچه میان این دو نوع جنس در زبان هایی که از جنس زبانی بهره می برند رابطه برقرار است، لیکن این رابطه متناظر نمی باشد. زبان عربی و عربی قرآنی (یا کلاسیک) از زبان هایی قلمداد می شود که جنس زبانی در آن از گستره و تنوع زیادی برخوردار است. این پژوهش با بررسی جنس زبانی در آیات قرآن کریم، با...

سخنگویان هر زبان برای بیان یک معنای گزاره ای واحد ، از صورت های نحوی متفاوتی در موقعیت های ارتباطی مختلف استفاده می کنند . یکی از دلایلی که برای توجیه چنین تنوع ساختی مطرح می شود، چگونگی انتقال اطلاعات از طریق صورت بندی های متفاوت جملات است. یعنی گوینده هر یک از این صورت های متفاوت نحوی را به منظوری خاص و برای انتقال اطلاعاتی مشخص به کار می برد. بررسی توزیع اطلاع در سطح جمله ، در حوزه ای از زبا...

بررسی و تحلیل معنایی واژگان در درون متن بدون توجه به تغییر و تحولات آنها در طول زمان و بیان روابط معنایی موجود در بین آن کلمات، مطالعه ی هم زمانی حوزه های معنایی نام دارد که شاخه ای از علم زبانشناسی محسوب می گردد. در این پژوهش به بررسی حوزه های معنایی بارز و برجسته در شعر لبید بن ربیعه یعنی: «1- حوزه معنایی مرگ 2- حوزه معنایی جنگ 3- حوزه معنایی زندگی 4- حوزه معنایی ارزشهای اخلاقی» با دیدگاه هم ...

در این پژوهش عنوان سازی در انگلیسی و فارسی مورد بررسی و مقابله قرار گرفته است . ساختهای مورد بررسی عبارتند از : پیش نشینی، ارتقا، مجهول و شکافدار. مطالعه این ساختهادر چهارچوب دیدگاه توزیع اطلاعات و در سه سطح نحو، معناشناسی و منظور شناسی صورت گرفته است . بدین منظورده نمایشنامه فارسی و ده نمایشنامه انگلیسی که دارای موضوع، مضمون و سبک ادبی مشترک بودند مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های مربوط به قرا...