عزیزالدین بن محمّد نسفی (ف حدود 700ق)، از شاگردان سعدالدین حمویه، عارفی بنام در قرن هفتم هجری است که آثار متعددّی در حوزة نثر عرفانی فارسی بر جای گذاشته است. وی از طریق سعدالدین حمویه با تعالیم مکتب عرفانی ابن عربی و سبک استدلالی-رمزی او آشنا شده و در آثارش اغلب مفاهیم کلیدی عرفان نظری ابن عربی از قبیل وحدت وجود، اعیان ثابته، حقیقت محمدیه، فیض اقدس و مقدس و حضرات خمس را با زبان ادبی و با کاربرد ن...

سلجوقیان که از سال (431 ه.ق) تاسال (590 ه.ق) درایران حکومت کردند، باوجود اینکه در نیم قرن اول حکومتشان بر قلمروی از کاشغر تا مدیترانه حکومت می کردند، بتدریج با مشکلاتی مواجه شدندکه نه تنها نتوانستند این مشکلات را حل کنند، بلکه در نهایت با شدت گرفتن این مشکلات حکومت آنها منقرض شد. این مشکلات عبارت بودند از:-1 سلجوقیان براساس تربیت قبیله ای به راحتی نتوانستند حکومت سلطنتی و انتقال قدرت از سلطان ب...

هجوم مغولان به سرزمین های اسلامی، نتایج سیاسی، اجتماعی، اقنصادی و فرهنگی گسترده ای در پی داشت. در نخستین مرحله ی هجوم که در سال 616 ه .ق. آغاز شد، در گستره ی فلات ایران، حکومت قدرتمند خوارزمشاهی در معرض تهدیدی اساسی قرار گرفت و در تداوم همین یورش ها، یکسره از میان رفت. دستگاه خلافت عباسی که گرفتار مجادله با خوارزمشاهیان بود از ظهور دشمن جدید و خطرناکی در مرز دولت خوارزمشاهی ناخرسند نبود. اسماعی...

جنبش اسماعیلیه پویاترین و قویترین جنبش شیعی در جهان اسلام در قرون میانه بوده است و هنوز هم با رهبری امام وقت خود آقاخان به طور فعال سازماندهی می شود. از زمان خلافت فاطمی در آفریقای شمالی و مصر و امامت نزاری در الموت, اسماعیلیان چالش سیاسی و معنوی بی سابقه ای را با مذهب تسنن و اقتدار و نفوذ حاکمان سلجوقی و خفای عباسی بروز دادند. بخشی از اسماعیلیان نزاری نیز به رهبری شیخ الجبل در شام و در تکاپو ب...

در این مقاله سعی بر آن است با استناد به منابع به کاوش چگونگی روابط میان نزاریان و خلافت عباسی در دوران مورد بحث پرداخته شود. روابط سیاسی اسماعیلیان الموت با خلافت عباسی در فاصله سالهای 487 تا 654ق تغییر فاحشی پیدا کرد. اسماعیلیان نزاری در این دوران به چند دلیل در چهارچوب سیاست مدارا و گفتگو با عباسیان رفتار می­ کردند: یکی اینکه عباسیان نمی­ توانستند برای متصرفاتشان خطری جدی ایجاد کنند و دست خلا...

اسماعیلیان نزاری بیش از دو قرن (483 – 654ه.ق/ 1190 – 1256م.)، فرمانروایان قلاع الموت درایران بودند . آنان در این مدت به تبلیغ و نشر عقاید خود پرداختند . هدف آنان مبارزه با خلافت عباسی و اخراج ترکان از ایران بود؛ با وجود همه این کوششها، اسماعیلیان نزاری با تأثیرپذیری از تحولات دنیای پیرامون، از آرمان گرایی به واقعگرایی رسیدند . در قرن ششم هجری (دوازدهم میلادی) و در پی تبلیغات خلفای عباسی بغداد و...

چکیده عنوان پژوهش «خواجه نصیرالدین طوسی و اسماعیلیان نزاری» می باشد سوال اصلی این پژوهش «چگونگی ودلایل تعامل خواجه نصیر الدین طوسی و اسماعیلیان نزاری» است. آنچه به عنوان فرضیه پژوهش مطرح شد این است که «توانمندی و جایگاه علمی خواجه نصیرالدین طوسی باعث جلب او توسط اسماعیلیان نزاری و تعامل علمی و فرهنگی با ایشان شد». با توجه به اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران در آستانه حمله مغول؛ چهار قدرت ...

    چکیده در این مقاله سعی شده‌­است پیوندهای بینامتنی در دو متن کلیله­ ودمنه ترجمه­‌ی نصرالله منشی و مرزبان‌نامه ترجمه­‌ی سعدالدین وراوینی مورد بررسی قرار گیرد؛ مطالعه­‌ی عبارت‌­های آغازین و پایانی داستان­‌ها، تبیین انواع روابط بینامتنی میان دو کتاب کلیله­ ودمنه و مرزبان‌­نامه و نشان دادن زیرمتن­‌ها و زبرمتن­‌ها از جمله مواردی است که بدان­ پرداخته­‌شده‌­است. روشی که در این جستار استفاده شده،‌ ...

با ورود اسلام به ایران، مردم این سرزمین به دین مبین اسلام گرویدند. آن ها به تدریج با زبان عربی آشنا شدند و کوشیدند آن را فراگیرند؛ چراکه از یک سو زبان دین و از سوی دیگر زبان سیاست، علم و ادب در جهان اسلام بود و حمایت دولت های عربی در قرن های چهارم و پنجم بر اهمیت آن می افزود از جمله پایگاه های علمی و فرهنگی اسلام در قرن چهارم و پنجم خراسان بزرگ با مرکزیت شهرهای نیشابور، خوارزم، بخارا و قهستان ب...

بنیادی ترین اصل و مهم ترین مسأله در تصوف و عرفان اسلامی، موضوعِ ولایت و شناختِ ولی است. اکثرِ قریب به اتفاقِ موضوعاتی که در عرفانِ اسلامی مجالِ طرح و بررسی یافته اند، برحولِ محورِ ولایت شکل گرفته و تکامل پیدا کرده اند. از زمانی که تصوف از مرحلۀ زهد وارد مراحلِ پیچیده ترخود شد، بحث دربارۀ ولی و مقامِ ولایت هم روی در رشد و کمال نهاد. در طول تاریخِ عرفان و تصوف اسلامی، مباحثی گوناگون و حاشیه های متعد...