واژه حمد یکی از واژگان کلیدی در حوزه مفاهیم عبادی در قرآن کریم است. این واژه در فرهنگ لغات عربی و تفاسیر قرآن به لحاظ معنای صریح به ثناء و ستایش تفسیر شده است، اما به لحاظ معناهای جانبی در منابع سنتی رابطه آن با معنای شکر و سپاس و هم‌چنین معنای مدح محل بحث بوده است. به نظر می‌رسد با توجه به ابهام مطرح در معنای این ماده، خصوصاً در حوزه معانی جانبی (و نه معنای صریح) تدقیق معنای آن با روش‌های نوین ...

معناشناسی درزمانی به بررسی تغییر و تحولات واژگان در طی زمان می‌پردازد. یافتن تغییر و تحولات واژگان قرآنی در دوران پیشاقرآنی و پساقرآنی، قرآن­پژوهان را در بازخوانی معنای اساسی و نسبی یاری می‌کند. یکی از واژگان محوری قرآن کریم «یقین» است که در دایرة معنایی خدا، انسان‌ و جهان غیب و شهود مطرح است. این مقاله درصدد است تغییرات یقین را از زبان‌های سامی قدیم تا پایان عصر عباسی پی‌جویی کند تا به معنای د...

ترس از مرگ، چون کابوسی وحشتناک، همیشه لذت و آرامش بشر را مکدر و خواب خوش وی را پریشان کرده است و شاید بتوان از آن به عنوان کهن ترین ترس بشر یاد کرد که خود منشأ پیدایش دیدگاه های فلسفی و اسطوره ای فراوانی در طول تاریخ بشریت شده است. از جمله تلاش های مهم، اما گذرای انسان در طول تاریخ برای کاستن از تلخی این حقیقت مهلک، پردازش داستان هایی بوده است که امروزه از آن به عنوان اساطیر جاودانگی نام می بری...

عبدالمحسن کاظمی ملقب به ابوالمکارم از نسل امام موسی کاظم( ع) و مالک اشتر نخعی، ملقب به« شاعر عرب» در بغداد متولد شد. در جایگاه ادبی او همین بس که جزء طبقه ی اوّل شاعران مصری و در ردیف حافظ و بارودی قرار داشته است از ویژگی های منحصر به فرد او، قصاید طولانی شاعر، بدیهه سرایی و سیر کردن در سبک شعرای قدیم است. کاظمی در کاظمین نزد ابراهیم طباطبائی شاگردی نمود و با پیوستن به سید جمال الدین اسدآبادی به...

صدر الدین محمد شیرازی، مشهور به صدر المتألهین و ملا صدرا، در سال 979 هـ. ق. در شیراز متولد شد. وی تنها پسر ابراهیم شیرازی بود. ابراهیم مدتها منصب امارت داشت و از چهره‏های قدرتمند سیاسی و اجتماعی شهرش به شمار می‏رفت. صدر الدین، پس از تکمیل تحصیلات مقدماتی، رهسپار کاشان شد(1) و پس از مدتی تلمذ در کاشان، در حدود سال 995 هـ. ق. برای تکمیل تحصیلات عازم اصفهان گردید. در اصفهان نزد شیخ بهایی به تحصیل ...

کاربرد واژه ها در معانی حقیقی یا مجازی زمان خود از ویژگی هایی است که هر گوینده ای در کلام خویش به آن اهتمام ویژه دارد. بر این اساس، معانی ای که پس از ایراد سخن برای واژگان پدید می آید هرگز نمی تواند مراد گویندة آن سخن باشد و مخاطبان آن سخن نیز نمی توانند مفاد کلام را طبق معانی جدید واژه ها، استنباط کرده و به صاحب سخن نسبت دهند، بلکه باید ذهن را از معناهایی که پس از ایراد سخن برای الفاظ به وجود ...

پژوهش حاضر با بررسی همه‌ی آثار سعدی بر آن است که با توجه به جریان‌های فکری عصر، محیط زندگی و روحیه‌ی او نشان دهد میزان و نوع توجه این شاعر و نویسنده‌ی اندیشمند به عناصر و مضامین هر یک از دو فرهنگ ایرانی و سامی چگونه و چه اندازه بوده است. این مقایسه‌ به لحاظ سبک‌شناسی و تعیین سطح فکری آثار سعدی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شاعران و ادیبان زبان فارسی و سبک عراقی بسیار مهم به نظر می‌رسد. به همین منظو...

گورامی عظیم الجثه (osphronemus goramy) از جمله ماهیانی می باشد که به خصوص در کشورهای جنوب شرقی آسیا از نظر پرورش گوشتی و کشت توأم دارای اهمیت است. با توجه به عدم وجود داده های دقیقی در مورد دمای پرورش این گونه، اقدام به طراحی سه تیمار با دماهای 28، 30و 32 درجه و بررسی تأثیر این فاکتور روی بازماندگی، خصوصیات رشد و بعضی فاکتورهای خونی این ماهی گشت. در این بین درصد بازماندگی، وزن به دست آمده، ضریب...

احمد بهشتی* مهدی بهشتی**  این نوشتار به دنبال این حقیقت است که خلق و خوی انسانی از مفاهیم متواطی ـ که بر همه ی مصادیق یکسان حمل شود ـ نیست و نباید انتظار داشت که همه ی انسان ها به لحاظ اخلاق حمیده و فضایل کریمه و پیراستگی از رذائل قبیحه، مساوی باشند. در حقیقت باید بگوییم: انسان ها به دو گروه اخلاقی و غیر اخلاقی تقسیم نمی شوند، بلکه در نسبت به اخلاق، یک گروه بیشتر نیستند، ولی این گروه عظیم به لح...