نقد ادبی به معنای امروزی آن عمدتاً برآمده از فکر و فرهنگ مغرب زمین است امّا این به آن معنا نیست که در فرهنگ و تاریخِ ادب فارسی، ما نقد ادبی نداشته­ ایم. دورۀ صفوی به لحاظ نقد ادبی و بررسی و دقّت­ های موشکافانه آثار شعری، یکی از درخشان‌ترین دوره­ های نقد ادبی تاریخ ادب فارسی است. معناگرایی و تلاش برای یافتن مضمون تازه، مهم­ ترین شاخصه نقد ادبی این عصر و دقّت نظر در مباحث تأثیر و تأثر شاعران از هم دیگ...

قیام امام حسین (ع) یکی از وقایع بسیار مهم در تاریخ اسلام است. این واقعه که یکی از حوادث محوری تاریخ تشیع می باشد تأثیرات عمیقی بر فرهنگ ایران داشته است؛ از جمله ادبیات و هنر که نشانه های آن به ویژه درهنر نقاشی قهوه خانه ای ظهور کرده است. هدف این پژوهش یافتن تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم حماسه عاشورا در خلق نقاشی های قهوه خانه ای است. امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل (ع) و همراهان آنها بعنوان نماد ان...

زمینه و هدف: امروزه استعمال دخانیات به عنوان یک معضل بهداشتی در دنیا مطرح است­. مصرف قلیان در بسیاری از مناطق بخصوص در خاورمیانه و آفریقا رواج بسیار دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین علل گرایش نوجوانان و جوانان شهرستان کردکوی به قلیان در سال ۱۳۹۲ انجام گرفت.     روش بررسی: این مطالعه توصیفی با رویکرد مقطعی بود. ۲۶۶ نفر از نوجوانان و جوانان شهرستان کردکوی به صورت نمونه گیری چند مرحله ای نتخاب شدند،...

نقاشی قهوه خانه ای (خیالی سازی) (خیالی نگاری) همان طور که از اسم آن پیداست، پایه و اساس آن ذهن و خیال نقاش بوده، و او برای خلق اثر خود به مدل و پیش طرح تکیه نمی کند. این نوع نقاشی، در واقع مکتبی غیرآکادمیک می باشد که در ایران دوره قاجار رواج پیدا می کند و در زمان پهلوی (به خصوص پهلوی دوم) به اوج کمال خود می رسد. هرچند تاریخچه این نوع نقاشی به استناد مدارک مکتوب و تصاویر به دست آمده، حتی به اوای...

حوزۀ عمومی مکانی برای گفت وگو و نقد قدرت است که اولین بار آن را هابرماس به صورت نظری مطرح کرد و پیشینه اش را به سالن ها، قهوه خانه ها و دربار اروپایی رساند. این تصور که شکل گیر ی حوزۀ عمومی مختص غرب است، درست به نظر نمی رسد؛ زیرا در دورانی از تاریخ ایران نیز هم زمان با غرب، وجوهی از شکل های حوزۀ عمومی دیده می شود که در دورة صفویه به وجود آمده بود؛ اما مسیر تداوم و سیر آن در ایران و غرب به دلیل ...

با نگاهی اجمالی به آثار مختلف هنری به خصوص نقاشی ایرانی می توان به تاثیر نشانه های مذهبی، ملی و بسیاری از نمادهای آیینی و فرهنگی که ایرانیان در هنر نقاشی خود از آن بهره جسته اند، پی برد . تاثیرات نقاشی غربی در دوره قاجار و اذعان به این مسئله که این دوره از مهمترین دوره های تاریخ ایران و دوران تغییر و گذار و تاثیر پذیری از غرب در بسیاری از امور سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و هنری است، پوشیده نیست. هدف...

در این مقاله کوشش بر آن است با بهره گیری از روش اسکارپیت در جامعه شناسی ادبیات ، مسائل اجتماعی بازتاب یافته در دیوان کلیم کاشانی تبیین و تشریح شوند ؛ در این راستا دیوان کلیم در فرایند سه گانه ی تولید ، توزیع و مصرف ادبی بررسی شده است؛ نتایج این بررسی حاکی از آن است که تغییر مذهب از تسنن به تشیع و رفاه اقتصادی ، به عنوان عمده ترین تحولات عصر صفوی ، بر شعر کلیم و به طور کلی بر ادبیات عصر صفوی تأث...

قهوه ­خانه ­ی ایرانی از جمله مکان­ هایی است که در زمان­ های نه چندان دور، بنا به جایگاه خاصّ اجتماعی و فرهنگی خود، نقش بسیار مهمّی را در ایجاد ارتباط بیشتر بین هنرهای نَقّالی (نَقل) و نقاشی (نَقش) ایفا نموده­ است. این پیوند هنری به ویژه پس از دوران قاجار در قهوه­خانه­ها نمود بیشتری یافته، به گونه­ای که تأثیر بسیاری از روایت­های پهلوانی و دینی را بر تابلوهای نقاشی قهوه­خانه­ای می­توان مشاهده کرد. روای...

نگارنده برآن است که چگونگی تشکیل انجمن های ادبی را در ایران ازآغاز شعر فارسی دری در باز جستی هرچند کوتاه درقلم آرد و بدین نکته اشارت کند که نخستین تشکل انجمن های ادبی در دربارهای سلاطین فرصت ظهور یافته است و شاعران اگر چه در مواردی در مدح سلاطین راه مبالغه پیموده اند ولیکن نقش حساس آنان را در نگاه داشت زبان فارسی و استقلال ملی و مذهبی نادیده نتوان گرفت . افزون بردربارهای سلاطین و رجال سیاسی ‘ ...