در نگاه اول منظومه‌های عاشقانه ادب پارسی تنها قصه دلدادگی‌های عشاقی است که در راه وصال، مراحل سخت و پر فراز و نشیب عشق را پشت سر می‌گذارند و در این راه دچار حوادث و اتفاقات عجیب و غریب می‌شوند. اما در این تحقیق نشان داده می‌شود که با جستار عمیق در این آثار، به این نتیجه می‌رسیم که این منظومه‌های بلند عاشقانه صرفاً عشقی نیستند، بلکه سرشار از حقایق سودمند معرفتی و عرفانی‌اند و می‌توان در اعماق محت...

در تاریخ ادبیات ایران، آثاری به مقتضیات فکری و فرهنگی زمانه آفریده شده اند که می تواند در رویکردی بازخوانشی ضمن اشاره به روانشناسی فردی و اجتماعی آن عصر، حلقه هایی از جریان شناسی ادبی در تکمیل خلأهای نگرش ساختاری باشند؛ منظومة «جمشید و خورشید» سلمان ساوجی(778ه.ق)، یکی از این آثار است که با وجود غفلت محققان؛ ظرفیتهایی قابل تأمل برای تأکید بر نگرش ساختاری و شبکه ای به آثار ادبی یک دوره دارد. این ...

نورالدین عبد الرحمن جامی از شاعران، محققان و عارفان نامدار قرن نهم هجری است که در میان متصوفه جایگاهی بس، عظیم دارد. هر چند در بسیاری از آثار جامی مباحث عرفانی وجود دارد؛ اما بیشتر دیدگاه‌های عرفانی او در مثنوی هفت اورنگ مطرح شده است. این مثنوی، در کنار بسیاری از قابلیت‌هایش، به مضامین و اندیشه‌ای نقشبندیه نیز آراسته شده که در این نوشتار به اختصار بدان پرداخته شده است. هدف این نگارش پردازش سیر ...

چکیده: حماسه، یکی از کهن ترین انواع ادبی است، که بر اساس شخصیت قهرمان آن، به چهار نوع ملّی، تاریخی، دینی و عرفانی، تقسیم می شود. فردوسی، حماسه ملی ایران را، در قرن چهارم هجری، سرود. پس از فردوسی، به تدریج، نظم حماسه های ملی، از رونق افتاد. حماسه های تاریخی از قرن ششم و حماسه های دینی، از قرن نهم، جای خود را در میان دیگر انواع ادبی، باز کردند. یکی از دوره هایی که نظم حماسه های تاریخی و دینی، از ...

این پژوهش با عنوان «انسان شناسی در آثار منظوم جامی», در پی آن است که عقاید عرفانی جامی را در باب انسان شناسی مورد بررسی قرار دهد. جامی وام دار عرفانی است که از قرن هفتم، توسّط ابن عربی، عارف برجسته ی عرفان اسلامی, پایه ریزی شد. این پژوهش قصد دارد که میزان تآثیر پذیری جامی از ابن عربی را روشن سازد؛ به همین جهت از بیان برخی نظریّات ابن عربی نیز بی نیاز نبوده است. همچنین در هر فصل، قبل از پرداختن به...

زبان پارتی از زبانهای قبل از ورود اسلام به ایران است که در بخش بزرگی از شمال شرق رواج داشته است. وجود واژگان فراوان از این زبان در فارسی امروزی به ما مینمایاند که در زبان خودش زبان تاثیر گذاری بوده است.مهمترین متونی که به این زبان در دسترس میباشد متونی است که در ترکستان چین یافته شد و حاوی مضامین دینی - عرفانی بود. در این میان منظومه های بلندی به این زبان کشف و ترجمه شد که حاوی عرفانی به سبک ما...

تمثیل از عناصر مُهمّ در داستان­پردازی و بهترین روش برای بیان مسائل عرفانی و فلسفی و یکی از شیوه­های مؤثّر در فهم مُخاطب به شمار می­رود. بررسی مثنوی سیر العباد الی المعاد سنائی غزنوی، نشان می­دهد، سنائی از عنصر تمثیل، بهرۀ فراوانی برده است. سؤال اصلی این نوشته آن است که سنائی، بیشتر از چه نوع تمثیلی برای بیان موضوعات و مفاهیم و مقاصد تعلیمی خود سود برده است؟ این نوشته با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ...

حدیقه اولین منظومه مهم تعلیمی- عرفانی در زبان فارسی است. سنایی در این اثر ارزشمند، علاوه بر پرداختن به موضوعات عرفانی و بیان معارف اسلامی، از حکایت و داستان برای مستند و مستدل ساختن مطالب و قابل فهم ساختن آن ها برای عامه استفاده کرده است. در این مقاله، برای رسیدن به پاسخ این پرسش که حکایات حدیقه، چه نقشی در تحقق اهداف تعلیمی این منظومه عرفانی دارند؛ الگوی ارتباطی رومن یاکوبسن، ادیب و زبان شناس ...

این پایان نامه به نقد و بررسی تحلیلی خواب و رویا در منظومه های شیخ عطار نیشابوری می پردازد. وی در منظومه های خویش به بیان ارتباط این مسئله با پاره ای از مسائل عرفانی پرداخته و سابقه آن را در متون عرفانی پیش از خود نشان داده و از آن میراث گرانبها بهره برده است. عطار از خواب و رویا برای تبیین مفاهیم متعددی استفاده نموده و از افقی کلی تر به این مسئله نگریسته است. وی از رویا به عنوان ابزاری برای ان...

یکی از مهمترین منظومه های مهم عرفانی ادبیات فارسی،منطق الطیر عطار است. این متن به قلم استاد گرانمایه،به جناب آقای دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی تصحیح و به زیور طبع آراسته شده است.با اینکه مزیتهای این چاپ در مقایسه با چاپهای قبلی آن فراوان است،به هر حال مانند هر تصحیح و شرح دیگری،خالی از اشکال نیست. در این مقاله،معنی چند بیت اصلاح یا کامل و در مورد تصحیح چند بیت اظهارنظر شده است