داستان شیخ  صنعان در منطق الطیر عطّار تا حدودی متأثر از ماجرای حضرت موسی و خضر (علیهما السلام) در قرآن است. از این رو هردو داستان، زمینۀ تفسیرها و قرائت های متفاوت را در نزد اهل اندیشه و معرفت فراهم کرده است. دو رکن اساسی نظریۀ بینامتنیّت -که اولین بار از سوی ژولیا کریستوا در فرانسه مطرح شد- یعنی عدم استقلال متن و مکالمه گرایی زبان را در داستان شیخ صنعان و البته فقط رکن دوم (یعنی مکالمه گرایی زبا...

داستان حضرت سلیمان به دلیل گستردگی و تنوّع ماجراها، تأثیرات گوناگون و متفاوتی در متون ادب فارسی گذاشته است که آن را از داستان دیگر پیامبران ممتاز می­کند. با وجود قدمت روایت این داستان در منابع آیین یهود، قرآن کریم، بهترین و نخستین منبع شاعران و عارفان برای استفاده بوده است. موضوعاتی مانند عدالت سلیمان، منطق الطّیر دانستن او، تسلّط بر دیوان و...از جمله روایات قرآنی داستان سلیمان است؛ ولی با این وجو...

عطار خالق حکایت های تمثیلی فراوانی است که در منطق الطیر و آثار دیگر او دیده می شود. حکایت شیخ صنعان یکی از داستان های زیبای تمثیلی است که حاوی مطالبی درباره ی سفر معنوی شیخی زاهد است که مریدان فراوانی زیر سایه او تربیت شده اند، اما خود دچار خود بینی است و برای فرار از این ورطه نیاز به آزمونی سخت دارد. شخصیت پردازی یکی از عناصر مهم داستان است که به روش های مختلفی انجام می شود. در این پژوهش با بر...

رساله ی حاضر به بررسی و مقایسه ی داستانهای مشترک میان مثنوی و منطق الطیر و مصیبت نامه ی عطار می پردازد. رویکرد این رساله رویکردی ساختارگرایانه است و در تحلیل و مقایسه ی ده داستان مشترک میان مثنوی مولوی و منطق الطیر و مصیبت نامه، از آرای کسانی چون پراپ، گریماس، تودوروف و ژانت سود می جوید. رساله ی حاضر در پی آن است که اثبات کند روایتگری مولوی و عطار به تفاوتهای معنایی می انجامد.

در داستان‌های عامیانه، گزاره‌هایی زمانی وجود دارد که بیانگر مبهم و فرضی بودن زمان است. این گزاره‌ها در هزارویک‌ شب بسامد بالایی دارد و گاه به صورت متوالی در یک حکایت تکرار می‌شود که با توجه به‌کاربرد هدفمند آن در داستان، از منظر سبک‌شناسی درخور بررسی است. این گزاره‌ها علاوه بر ملموس کردن زمان در ذهن مخاطب، تغییر مکان وقوع حوادث و میزان فواصل زمانی را نیز نشان می‌دهد. در مقالۀ حاضر تلاش...

شکل شناسی دانشی است که به وسیله ی آن اجزاء تشکیل دهنده ی یک داستان یعنی گفتارها، کردارها، پندارها، شخصیت ها، زمان و مکان بررسی می شود. در این پژوهش، برزونامه ی عطایی رازی از جهت شکل شناسی بررسی شده است. این پژوهش شامل فصول زیر است : فصل اول : حماسه، فصل دوم: شکل شناسی، فصل سوم: فهرست مندرجات برزونامه، فصل چهارم : گفتارها، فصل پنجم : کردارها، فصل ششم : پندارها، فصل هفتم : قهرمانان، فصل هشتم : زم...

در این مقاله با طرح دلالت شناسی سول کریپکی، فیلسوف و منطق دان آمریکایی معاصر در باب اسم های خاص و اسم های داستانی، به شرح و نقد آراء اومبرتو اکو فیلسوف، نشانه شناس و داستان نویس ایتالیایی در باب دلالت شناسی اسم های داستانی (fictional names) پرداخته ایم و در این میان، ردپای بعضی از مهم ترین این مباحث یعنی اسم های خاص واقعی را در آثار ابن سینا نشان داده ایم.

در نگاه نظریه پردازان دانش زبانشناسی (linguistics) در حیطه جامعه شناختی، پیام زبانی ـ چه دانسته و چه ناخودآگاه ـ حاوی یک سری از اطلاعات شخصی در رابطه با وضعیت اجتماعی، دید اجتماعی، فرهنگ و شرایط روحی و فردی گوینده پیام است؛ در میان نظرات مطرح شده در این باره، تئوری منطق گفتگویی (= مکالمه) میخائیل باختین، جایگاه ویژه­ای دارد که می­تواند با رویکردی علمی و متکثّر، جنبه­های گوناگون زبان و «عمل زبانی...

روایت به اَشکال مختلف و بی‌شمار در همة اعصار و مکان‌ها و جوامع حضور دارد. روایت با تاریخ بشر آغاز می‌شود و در هیچ کجا ملّت بی‌روایتی وجود نداشته است. روایت درست مانند زندگی است؛ چرا که انسان تحت تأثیر منطق روایی داستان است و در نتیجه ساختار روایات همچون زندگی مختلف آدمیان از گستره‌ای وسیع برخوردار است. آنچه موجب تمایز اَشکال روایت می‌شود، شیوة به‌کارگیری عناصر روایی شامل پی‌رنگ، راوی و... در یک دا...

این پایان نامه در چهار فصل تنظیم شده است.در فصل اول به طرح تحقیق وتعریف مسأله ،در فصل دوم داستان ،رمز ، تمثیل ونمونه های از داستان رمزی،در فصل سوم معرفی رساله الطیرها،در فصل چهارم ریخت شناختی ورمز گشایی پرداخته شده است . رساله الطیرها از جمله اثار ادبی هستند که اغلب به قلم فلاسفه وعرفا به نگارش در آمده اند برخی از این آثار چون رساله الطیر ابن سینا ، غزالی ، ابو الرجا چاچی ، عین القضاه همدانی ،...