منصب ملا باشی از سال 1127 ه . ق / 1715 م به بعد در تشکیلات دینی عصر صفویه ایجاد شد . ظهور و ایجاد این منصب که از ابداعات صفویان بود ؛ اوج نهادینه شدن ساختار سلسلسه مراتب روحانیت شیعه امامیه را در تشکیلات حکومتی صفویان نشان می دهد . ماهیت مذهبی حکومت صفویه زمینه را برای ایجاد یک تشکیلات مذهبی درکنار تشکیلات اداری به وجود آورد . پژوهشگران ، سازمان اداری صفویان را به سه بخش لشکری ، کشوری و مذهبی ت...

این مقاله به بازخوانی و بررسی سندی منحصر به فرد دربارۀ چادگان در دورۀ صفوی می پردازد که می توان به واقع آن را نخستین سند بازشناختۀ تاریخی دربارۀ پیشینۀ چادگان در عصر صفوی و قبل از آن دانست، حال آنکه قبل از بازخوانی این سند، قدیمی ترین منبعی که دربارۀ پیدایش و پیشینۀ چادگان گزارش کرده، کتاب خاطرات ظل السلطان یا تاریخ مسعودی است. بدین روی، این مقاله افزون بر معرفی و بازخوانی این سند و تحلیل پاره ...

پژوهش حاضر دارای دو بخش است؛ بخش نخست آن به فهرست اجمالی از شروط مشترک احراز منصب وزارت در آراء و آثار عالمان دینی و رجال دیوانی عصر عباسیان اختصاص یافته است و در بخش دوم میزان انطباق بین انتصاب‌ها با ویژگی‌ها و معیارهای لازم برای تصدی منصب وزارت، مورد بررسی قرار گرفته و سرانجام به این نتیجه دست یافته که بر رغم تاکید و توصیه سیاستمداران دیوانی مبنی بر شایسته سالاری و دقت در گزینش وزیران، خلفا ا...

ایلخانی و ایل بیگی دو منصب عالیه و مهم در نظام خان سالاری جامعه بختیاری بوده‌اند. ایلخان در جامعه بختیاری بالاترین مقام ایلی را داشته و پس از او، این ایل بیگ بود که همانند معاون یا دستیار او عمل می‌کرد. جامعه بختیاری به طور رسمی از دوره ناصرالدین شاه قاجار اتحادیه ایلی تشکیل داد و طی فرمان ناصرالدین شاه ایلخانی به نام حسینقلی خان دورکی در رأس آن قرار گرفت. اما خوانین بختیاری، برای رسیدن به مقام...

یکی از مسائل مورد بحث در فقه اسلامی، جواز یا عدم جواز تصدی مناصب ولایی، همچون رهبری حکومت توسط بانوان است. در این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی تطبیقی این مسئله در فقه مذاهب اسلامی و حقوق ایران پرداخته می‌شود. در فقه مذاهب اسلامی جز یک فرقه (شبیبیه)، همگی قائل به عدم جواز تصدی این منصب توسط زنان می‌باشند. نظام حقوقی ایران به بهترین نحو بین حاکمیت قواعد شرع (اراده خداوند) و قواعد موضوعه...

مهم ترین منصب مذهبی در دولت صفوی، صدر بود که نمونه ای از منصب ایرانی محسوب می شد. این منصب که قبلاً در دولت های تیموری و ترکمن نیز وجود داشت، در دوره ی صفوی تبدیل به یک برگزیده ی سیاسی شد. مقام صدر در دوره ی صفوی با فراز و فرود هایی همراه بود. صدر در آغاز از اهمیت بالایی برخوردار بود به طوری که امارت برخی شهرها را داشت ودر جنگها شرکت می کرد و حتی رتبه ی امیری داشت. اما با افزایش کارهای اداری از ...

رنک نشان مصوری بود که در بخشی از تشکیلات اداری و نظامی دورۀ ممالیک مورداستفاده قرار می گرفت. رنک هرامیر بر حسب مسئولیتش، نقش و رنگی متمایز از رنکدیگر امرا و صاحب منصبان دولتی داشت . نقش های رنک ها قابل تقسیم به سه نوعحیوانی، گیاهی و نقوش اشیاء و ابزار است که این نوع اخیر از دو نوع دیگر رایج تر ومعمولاً معرف مقام و منصب امیر بو د. مثلاً نقش دوات، نشان دهندۀ منصب دواتدار،نقش شمشیر برای سلاحدار، بقج...

هدف: بررسی تاثیر روند دگرگونی‌های نظام مالی و مالیاتی دورۀ سلجوقیان در دگرگونی‌های ساختاری و عملکردی منصب مالیاتی این دوره، موضوع بحث مقاله حاضر است. روش/رویکرد پژوهش: روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر اسناد و مدارک تاریخی و منابع کتابخانه‌ای. یافته‌ها و نتایج: دگرگونی‌های شیوه‌های کشورداری و روابط درونی مناسبات قدرت در دورۀ سلجوقیان (431-590ق.) و استقرار حکومت یکپارچه و گسترده، شرایطی را به وجود آ...