در امتداد آزاد راه تهران- قم )ایران مرکزی (در مسیری به طول 80 کیلومتر، مجموعه ای از سنگ های آتشفشانی شامل بازالت، تراکی بازالت، آندزیت بازالتی، تراکی آندزیت؛ داسیت، ریولیت، سنگ های آذرآواری )توف و ایگنمبریت( همراه با سنگ های رسوبی متعلق به ائوسن پسین در چند محور رخنمون یافته­اند. این منطقه به وسیلۀ تعدادی گسل با روند شمال غربی جنوب شرقی به صورت هورست و گرابن درآمده، گرابن ها با رسوبات پلیوکواتر...

توده نفوذی کوه دم در شمال شرق اردستان، با سن ائوسن بالایی در قسمت مرکزی نوار ماگمایی ارومیه- دختر قرار گرفته است. این توده نفوذی از سنگ های گابرویی تا گرانیتی تشکیل شده و میزبان دایک های متعدد اسیدی و بازیک است. آنالیزهای نقطه ای انجام شده بر روی پیروکسن های گابروها بیانگر حضور دو نوع پیروکسن در این سنگ هاست: ارتوپیروکسن با ترکیب هیپرستن- فروهیپرستن و کلینوپیروکسن با ترکیب اوژیت- دیوپسید. دایک ...

نهشته­های آهن گلالی و باباعلی دو کانسار نسبتاً مهم در غرب ایرانند که در زون سنندج-سیرجان قرار دارند. این نهشته­ها همراه با سنگ­های الترامافیکی، آهکی- قلیایی، کربناتیتی و دیگر سنگ­ها هستند. بررسی­ها و مشاهدات ماکروسکوپی روی نیمرخ گمانه­ها نشان می­دهد که یکی از سنگ­های الترامافیکی کمیاب (هورنبلندیت) در تمام نیمرخ­ها به موازات افق­های مگنتیتی حضور دارد. بررسی­های سنگ­شناسی و کانی­شناسی با تکیه بر ب...

منطقه مورد مطالعه در شمال کانسار مس پورفیری میدوک، شمال‌شرق شهربابک واقع است. سنگ‌های تشکیل‌دهنده شامل سنگ‌های آتشفشانی با ترکیب بازالت، تراکیت، آندزیت و داسیت، سنگ‌های آذرآواری با ترکیب لیتیک‌توف و توف تراکیتی و همچنین سنگ‌های نیمه‌عمیق با ترکیب دولریتی است. براساس روابط صحرایی، سنگ‌های آتشفشانی شمال کانسار مس میدوک، از ائوسن تا پلیوسن در چهار مرحله تشکیل شده‌اند. مرحله اول: بازالت‌های تیره‌رن...

در منطقه کوه سرهنگی توده‌های نفوذی متعددی در پی‌سنگ پره‌کامبرین ایران مرکزی تزریق شده‌اند. بررسی‌های میکروسکوپی و شیمی کانی‌ها بیانگر وجود کانی‌های میکای سفید، بیوتیت و اپیدوت به صورت انواع اولیه (ماگمایی)، ثانویه (دگرسانی) و تعادل مجدد یافته، است. کانی‌های برجسته این توده‌ها از قبیل: حضور همزمان دو فلدسپار مجزا، وجود گارنت فقیر از اسپسارتین و اپیدوت ماگمایی، نشان‌دهنده تبلور ماگما در اعماق به ...

مجموعه توده گرانیتوئیدی روستای ملاطالب در شمال الیگودرز، شمال‌غرب اصفهان و در پهنه سنندج-سیرجان قرار دارد. سنگ‌های این توده متشکل از گرانودیوریت، تونالیت و به میزان ناچیز دیوریت است که به درون شیل‌ها و اسلیت‌های متعلق به ژوراسیک (لیاس-دوگر) نفوذ کرده‌اند. کانی‌های اصلی و فرعی این توده را کوارتز، پلاژیوکلاز، ارتوکلاز، بیوتیت، آمفیبول، تورمالین، آندالوزیت، گارنت، آپاتیت و زیرکن تشکیل می‌دهد. از ج...

افیولیت ملانژ سورک به‌صورت نواری باریک در محدوده غربی استان یزد، حد فاصل حاشیه جنوب‌غربی پهنه ایران مرکزی و کمربند ماگمایی ارومیه- دختر و در امتداد گسل نائین- دهشیر- بافت قرار دارد. واحدهای سنگی این افیولیت ملانژ شامل پریدوتیت‌های گوشته، گابرو، دایک‌های دیابازی، کوارتز آندزیت، داسیت، سرپانتینیت، لیستونیت، رودینگیت، چرت و سنگ آهک‌های کرتاسه بالایی است. بر اساس بررسی‌های پتروگرافی و شیمی کانی‌های...

در جنوب تبریز که بخشی از زون ماگمایی البرز باختری-آذربایجان به‌شمار می‌رود، سنگ‌های آتشفشانی و آذرآواری سهند گسترش قابل ملاحظه‌ای دارند. سنگ‌های آتشفشانی بیشتر از آندزیت، داسیت، ریوداسیت و ریولیت تشکیل شده‌اند و سنگ‌های آذرآواری عمدتاً به صورت پهنه‌های ایگنیمریتی مشاهده می‌شوند. این سنگ‌ها غنی از عناصر سنگ‌دوست درشت‌یون (LILE) و تهی از عناصر با قدرت میدان بالا (HFSE) هستند. بالا بودن نسبت‌های LI...

سنگ‌‏‌های الترامافیکی (هورنبلندیت و پیروکسنیت) در نزدیکی توده آذرین درونی ملاطالب در فاصله میان شهرستان‌های الیگودرز و ازنا، در بخش میانی پهنه سنندج- سیرجان، رخنمون دارند. این سنگ‌ها کومولاهای برخاسته از ماگمایی بونینیتی هستند. این ماگما در هنگام آغاز فرورانش نئوتتیس (تریاس پایانی- ژوراسیک آغازین) از گوة گوشته‌‏‌ای برخاسته‏‌ است. در ادامه فرایند فرورانش، سنگ‌‏‌های فلسیک همجوار، با کمی تاخیر، در...

گرانیتویید کوه‌ ریگی در 5 کیلومتری غرب روستای ده‌سلم در 85 کیلومتری غرب شهرستان نهبندان در جنوب استان خراسان جنوبی و در حاشیۀ شرقی پهنۀ لوت قرار دارد. این توده به سنّ ائوسن - الیگوسن درون سنگ‌های رسوبی (شیل، آهک و ماسه‌سنگ) نفوذ کرده است و سبب تبدیل آنها به اسکارن، هورنفلس و سنگ‌های کالک سیلیکاته شده است. ترکیب سنگ‌شناسی این توده نفوذی گرانودیوریت، کوارتزمونزونیت و سینوگرانیت با کانی‌شناسی پلاژی...