نثر عربی، از زمان های گذشته تاکنون، دگرگونی های فراوانی را در انواع سبک ها و فنون مختلف تجربه کرده و آثار ادبی ارزشمندی را به جا گذاشته است. در قرن چهارم هجری، یک ژانر ادبی جدید با عنوان مقامه به وجود آمد. مقامه یکی از فنون نثری در ادبیات عرب است که در آغاز هدف از آن، آموزش اصول نویسندگی بوده و بعدها شامل همه علوم رایج زمان شد به طوری که علاوه بر حکایات و نوادر، دربردارنده مسائل تاریخی، حکمی و ...

در ادبیات عرب،مقامات به نوشته هایی با نثر مسجوع و متصنع اطلاق می گردد که نویسنده در ضمن بیان داستان هایی که معمولا پیرامون کدیه و گدایی است،سعی دارد قدرت هنری و ادبی خود را نیز به نمایش بگذارد.سابقه ی نگارش این گونه داستان ها که دارای یک قهرمان و راوی خیالی است به بدیع الزمان همدانی(398-355 ه ق )بر می گردد و ادامه و پرورش آن ،توسط ابوالقاسم حریری-که بر پیش کسوت خود،سبقت جست –صورت گرفت .البته نگ...

متصوفه با دعوت افراد به تساهل و مدارا با اندیشه‌های متفاوت، شباهت زیادی به نحله‌های فکری و سیاسی مدرن، همچون سکولاریسم دارد. یکی از روش‌های عرفان از گذشته آن بود که سالک برای طی مقامات معنوی سفر کند و در مسیر خود مردم را به طریق صواب و حقیقت راهنمایی کند. این سنت عرفانی با مفهوم «دیپلماسی» در علوم سیاسی مدرن مطابقت دارد و می‌توان عارفان ایرانی را اولین دیپلمات‌های فرهنگی تاریخ این سرزمین دانست....

مقامات حمیدی اثر قاضی حمیدالدین بلخی است که در قرن ششم به نثر فنّی و مصنوع نوشته شده است. این اثر هرچند به شیوه بدیع الزمان همدانی و مقامات حریری ره سپرده است، از این منظر که نخستین مقامه به زبان فارسی است، حائز اهمیت است. موضوع این رساله تحلیل دستوری مقامات حمیدی بر مبنای دستور امروز و دستور تاریخی است که در آن ساختار دستوری قسمت اعظمی از کتاب بررسی شده است. اهداف و کاربرد این پایان نامه ترسیم ...

مقامه‌نویسی در نثر فارسی، اولین بار با مقامات قاضی حمیدالدّین ابوبکر محمّد بن عمر بن علی بلخی، از شاهکارهای متون نثر فارسی در قرن ششم، پدید آمد. این اثر از یک مقدمه، 23 مقامه و یک خاتمه تشکیل شده است. مقامه‌نویسی که متّکی بر ساختارِ روایت‌ و قصّه‌پردازی است، در زبان فارسی با تفاوت‌هایی از اسلوب نگارش مقامات عربیِ بدیع‌الزمان همدانی و ابوالقاسم حریری تقلید می‌نماید. این کتاب که به سبک نثرهای مصنوع فار...

عضد یزدی، شاعر و دولتمرد سدۀ هشتم هجری است. از اوایل جوانی به کارهای دیوانی پرداخت و به مقامات عالیۀ حکومتی دست یافت. علاوه بر شاعری، در علوم رایج روزگار خود نیز، مهارت داشت. حافظ، در برخی از غزلیات خود، از شعر او تأثیر پذیرفته است. نسخه‌ای ناقص از دیوان او که در کتابخانۀ نورعثمانیۀ استانبول نگهداری می‌شود، شامل قصاید، غزلیات، ترجیع‌بند و قطعات است. از آثار منثور او تنها تقریظ وی بر مجموعه رسائ...

خاصیّت تنوّع واژگان از عـوامل مهم در مقبولیت یک شعر یا نثر محسوب می­شود. تنوّع واژگان از جمله ویژگی­های سبکی است که با مقایسه آن در بین تعدادی از متن ها، می توان با ارائه آمار و نمودارها، عنوان کرد که کدام یک از این متن ها در مقایسه با دیگر متون از غنای لغوی بیشتری برخوردار است؟ بحث حاضر به ارائه یک روش نظری برای مقایسه خاصیت تنوّع کلمات در اسلوب پرداخته و این روش را به شکل عملی میان نمونه هایی از ...

-

عربی‌دانی و عربی‌خوانی سعدی به وجوه گوناگون بر آثار او تاثیر نهاده است. یکی از اثرپذیری‌ها گویا اثر پذیری او از مقامه‌ها است. این تاثیرگذاری تنها در گلستان که نمودهای مقامه‌گون دارد و بسیاری از فضلا راجع به ساختار مقامه‌گون آن اشاراتی ‌کرده‌اند، منحصر نیست. بوستان نیز با اینکه ساختارش نظم صرف است، در مواردی متعدد نمودهای مقامه‌گون دارد. حکایات با مضمون تکدی‌گری، مسافرت، مهمانی، شعردانی، نصیحت‌گ...

نوستالژی عبارت است از دلتنگی به سبب دوری از وطن یا دلتنگی حاصل از یادآوری گذشته‌های خوشایند و درخشان. نوستالژی به ظاهر موضوعی جدید در ادبیات است، اما در واقع شوق بازگشت به وطن یکی از موضوعات اساسی در ادب عربی بود و از زمان های دور و عصر جاهلی، شاعران خاطرات خوب، معشوق، قبیله و خرابه های منزل یار را با حسرت یاد می‌کردند. این نوع ادبی در ادبیات دوره اموی و عباسی نیز رواج بیشتری یافت. مقامات بدیع ...