فارابی در مقاله ای که دربارهء صنعت کیمیا نوشته است، تلاش می کند علت آمیخته شدن این صنعت را با رموز و اسرار شرح دهد و سپس با توسل به گفته های منطقی ارسطو عملی شدن کیمیا، یعنی تبدیل فلزی پست به فلز والایی همچون طلا را ثابت نماید; البته برهان وی صرفآ فلسفی است و پشتوانه تجربی ندارد. در مقالهء حاضر متن عربی رسالهء فارابی و نیز ترجمهء فارسی آن تقدیم خوانندگان می شود.

مقوله ی آموزه ها و اندرزهای اخلاقی از جملـه مفاهیمی است که به زمان، مکان، و دین خاصی محدود نمی شود و در طول زمان و در ادیان مختلف به صورت های متنوّع و گوناگون بیان شده است. نگارنده در این مقاله می کوشد تا با بررسی بخش هایی از متن پهلوی پرسشنیها “pursišnīhā” که از متون ارزنده به زبان فارسی میانه است، به اهمّیت مسائل اخلاقی بپردازد. بیشتر مطالب به جای مانده از زبان فارسی میانه به ویژه اندرزنامه ها،...

فلسفۀ اسلإمی دارای نقش بی بدیلی در تفکرات عمیق و سازنده است، اما در جهان امروز این نقش و جایگاه کمرنگ شده است. یکی از دلإیلِ این اتفاق را می توان در پیچیدگی نگارش فیلسوفانی همچون میرداماد دانست. درحالی که ساده نویسی و استفاده از اصطلإحات و عبارات فارسی، باعث جذب مخاطب و شناساندن بهتر این علم به همگان می شود، در میان حکمای اسلإمی، افضل الدین محمد بن مرقی کاشانی، معروف به بابا افضل، آگاهانه به این...

در مقالة پیش رو ــ چنان که از عنوانش پیداست ــ می خواهیم به معرفی، نقد، و بررسی فرهنگ فلسفة دکارت، نوشتة جان کاتینگم و با ترجمة علی افضلی بپردازیم. جان کاتینگم، دکارت شناس و مترجم آثار دکارت، این کتاب را با عنوان a descartes dictionary به سال 1993 نوشته و انتشارات blackwell آن را منتشر کرده است. این کتاب را دکتر علی افضلی، مترجم اعتراضات و پاسخ ها، به سال 1390 به فارسی برگردانده و انتشارات مؤسس...

پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر داستان های فلسفی ایرانی، غیرایرانی و داستان های عادی بر رشد تفکر فلسفی کودکان پایه اول ابتدایی شهر شیراز اجرا شده است. در این پژوهش از روش تحقیق نیمه-آزمایشی استفاده شده است، با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای 54 دانش آموز پسر و 41 دانش آموز دختر از ناحیه یک آموزش وپرورش شیراز انتخاب و در گروه های داستان های فلسفی ایرانی، غیرایرانی و داستان های عادی، با ت...

در میان سخندانان و اندیشه‌وران ایرانی، خیام یکی از بزرگانی است که وجوه شباهت‌های مضمونی و فکری او را با رودکی می‌توان موضوع سخن قرار داد. عمدۀ مسائل و موضوعاتی که در شعر خیام مطرح است، به‌عنوان اصول اولیۀ دستگاه فلسفی در اندیشه و حکمت خسروانی و فرهنگ آریایی دیده می‌شود. بنیاد و اساس حکمت خسروانی و بن‌مایه‌های فلسفی، شفاف‌تر از همه جا، در شعر رودکی تبلور یافته است؛ همان که در شعر خیام کاملاً به‌ص...

ساختارگرایی و پساساختارگرایی، در پاسخ به وضعیتی خاص در فلسفه و علوم انسانی پدید آمده‌اند و از این جهت باید مورد توجه قرار بگیرند. کتاب ساختارگرایی و پساساختارگرایی رویکرد فلسفی، از کتاب‌هایی است که در پاسخ به چنین نیازی نوشته شده است. تحلیل و بررسی کتاب فوق، به عنوان یکی از کتاب‌هایی که دربارة نظریات مطرح علوم انسانی، به زبان فارسی نوشته شده، مهم‌ترین مسئلة پژوهش حاضر است که با روش توص...

آغازبندی آثار ادبی در نثر و نظم از آغاز ادب فارسی دری معمول گردید. در آثار برجسته نثر فارسی اصطلاح (دیباچه‌نگاری) و در آثار برجسته منظوم اصطلاح (آغازبندی) مترادف یکدیگرند با این تفاوت که در منظومه‌ها زمینه‌ گسترده‌تری برای آغازبندی وجود دارد و چنین است در خاتمه‌نگاری و خاتمه‌سرایی. هنر آغازبندی و خاتمه‌سرایی را می‌توان در ردیف فنون ادبی و بدیعی به شمار آورد. این آرایه بر ادب و بلاغت گفتار بزر...

در پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه بسامد عبارتهای احتیاط آمیز در مقالات علمی و پژوهشی زبان فارسی در رشته های شیمی و ادبیات پرداخته شده است. استفاده از عبارتهای احتیاط آمیز نقش عمده ای در گفتمان علمی داشته و در واقع ابزاری است که بیانگر تردید نویسنده و عدم قطعیت گزاره بوده و نویسنده با استفاده از آنها می تواند عدم پایبندی کامل به ارزش صدق یک گزاره را نشان دهد . پیکره مورد بررسی شامل 114 مقاله (57 م...

فلسفۀ اسلإمی دارای نقش بی بدیلی در تفکرات عمیق و سازنده است، اما در جهان امروز این نقش و جایگاه کمرنگ شده است. یکی از دلإیلِ این اتفاق را می توان در پیچیدگی نگارش فیلسوفانی همچون میرداماد دانست. درحالی که ساده نویسی و استفاده از اصطلإحات و عبارات فارسی، باعث جذب مخاطب و شناساندن بهتر این علم به همگان می شود، در میان حکمای اسلإمی، افضل الدین محمد بن مرقی کاشانی، معروف به بابا افضل، آگاهانه به...