مفهوم شناسی واژگان قرآنی از دانش هایی است که پرداختن به آن با شیوة صحیح « عبرت » علمی می تواند در علوم قرآنی و تفسیر، بسیار راه گشا باشد. به این منظور واژةرا، که در قرآن کریم و روایات معصومین:، بسیار به کار برده شده است، گزینش کردیم. علت این انتخاب نیز فرمان خداوند با الفاظ و عبارات متفاوت به مردم است. دقّت و تأمّلی که در آیات قرآن نهفته شده و تنها با عبرت گرفتن از آ نها آشکار م یشود و بر دل خردم...

نوشته ی حاضر تلاش می کند تا کلیدواژه های اجتماعی قرآن کریم را که به واژه «ألْمجتمع»، یعنی«جامعه» نزدیک است و ارتباط تنگاتنگی با آن دارد، مفهوم شناسی نماید و دلالت آن واژگان را بر حیات اجتماعی انسان و ارتباط های اجتماعی میان فردی و جمعی تبیین نموده و آیات شریفه مرتبط با آن واژه ها را مطرح نماید و اقوال مختلف دانشمندان علم لغت را در این باره ارائه کند.

موضوع میثاق گرفتن خداوند از بندگان خود در آیه 172 سوره اعراف آمده است، اما این آیه مفهومی کلی را بیان کرده و درباره تمام جزئیات آن بحث نکرده است. همین عامل باعث شده تا مثل بعضی از دیگر مفاهیم قرآنی، مفسران، متکلمان، فقها، اندیشمندان و عارفان برداشت‌ها و دیدگاه‌های مختلفی را مطرح کنند. حتی با اینکه در این آیه به صراحت به بعضی از موارد این میثاق ازلی، از جمله عهدگرفتن از بنی‌آدم، اقرارگرفتن از مر...

اصطلاح «امامیه» پیش از غیبت صغری، به بخش مهمی از مسلمانان شیعی  اطلاق می شده است. هرچند اصطلاح رافضه به عنوان اصطلاح رقیب، به اصرار نویسندگان مخالف امامیه، کاربرد بیشتری یافته است. در دوران ائمه(علیهم السلام) واژه امامیه، اصطلاحی عام برای فرقه هایی بود که قائل به نص در امامت بودند، اما همزمان با غیبت صغری و پس از آن، اصطلاح امامیه به طور ویژه به اثنی عشریان اختصاص یافت، در حالی که این سیر مطالع...

.با این که زیبایی‌شناسان در مورد ملاکهای زیبایی، همداستان نیستند،هر شیئی یا پدیده‌ای را که در هنرپذیر،احساس خوشایندی‌ برانگیزد،اعم از اینکه زمینه‌ای طبیعی یا هنری داشته باشد،زیبا و برخوردار از زیبایی می‌دانند. هر چند نویسندگان و شاعران ایرانی از زیبایی،بسیار سخن گفته‌اند، اما از این مفهوم تعریف روشنی به دست نداده‌اند،بلکه همواره خود را مجذوب‌ و مسحور زیبایی یافته‌اند،نمونه‌های زیرین از این واقع...

چکیده تحلیل مفاهیم مورد استفاده در علوم، یکی از فعالیت های جدی در حوزه روش شناسی و فلسفه علم است. در این مقاله، برای کسب بصیرت نظری از موقعیت فرهنگی جامعه، به سرمشق های نظری (پارادایم) در جامعه شناسی و مردم شناسی پرداخته شده است. این مقاله با کند و کاوی در مورد مفهوم فرهنگ و با بهره مندی از مطالعه ی مقایسه ای و مدل هایی که از پارادیم ها مشتق می شوند، انجام شده است. با الهام از نظریه ها و مفاه...

مفهوم سیاست از جنجالی ترین و پیچیده ترین مفاهیم کلیدی در علوم انسانی است که اندیشمندان علوم سیاسی در مورد آن اجماع نظر ندارند مهم ترین دلیل آن، وجود ابهام در محتوا و مؤلفه ها و پیش فرض های آن است، زیرا علم سیاست از زیر مجموعه های علوم انسانی است که همواره با پیش فرض های خاصی قرین است و لذا هرگونه بحث از اصول و مبانی علم سیاست مسبوق به نظریه و اعتقادات است، از این رو تفکیک دانش سیاست از ارزش ها ...

تصویرپردازی منطبق بر داده‌پردازی معنائی، از جمله مسائلی است که در قرآن کریم مورد توجه قرار گرفته است؛ چراکه اگر مردم با کلام و محتوائی فاقدِ تصویر مواجه می‌شدند، که فقط ذهن و عقل آنان را مخاطب می‌ساخت، این کلام نمی‌توانست چندان اثرگذار باشد، ولی از راه تصویرگری و پردازشِ خلاقانه‌ی مضامین والای انسانی است که قرآن کریم محتواهای نورانی خود را رَختی از عناصر تأثیرگذار بدیعی و بیانی پوشانده و از رهگذر ...

در معروض حکم شرعی، مولفه های مختلفی وجود دارد که بررسی معیارها و عوامل موثر در تشخیص آنها موضوع اصلی این رساله است. در فرایند استنباط احکام شرعی، همان گونه که بحث از حکم ضروری است، بحث و بررسی راجع به «معروض یا موضع حکم» و آنجه در تعیین این معروض دخالت دارد نیز اجتناب ناپذیر است. از این رو تعیین معیارها و مراجع معتبر در تشخیص آن مهم و ضروری است. دامنه این تحقیق، اصول و فقه امامی است. رساله حاضر...

ایمان، از واژگان کلیدی قرآن و از مفاهیم اساسی دین است که؛ دارای ساختار مفهومی و معنایی ویژه ای می باشد. در ساختار لغوی و اصطلاحی مفهوم ایمان، از سه عنصر: تصدیق قلبی، اقرار زبانی و عمل به جوارح سخن گفته شده است. در ساختار معنایی این واژه، دو نسبت ترادفی و تقابلی وجود دارد. ایمان با واژگانی چون: اسلام، تقوا، شک، هدایت، دارای قرابت معنایی می باشد. مفهوم ایمان و بسامد های آن در آیات الهی، نقش مت...