چکیده نقوش چلیپایی در ادوار پیش از اسلام برای تزیین هنرهای مختلف بکار رفته است و این نقوش در تزیینات معماری دوره اسلامی نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این مقاله به بررسی مفاهیم، زیبایی شناسی و سیر تحول این نقوش در تزیینات معماری دوره اسلامی ایران از آغاز تا پایان دوره زند و قاجار پرداخته شده است. هنرمندان متفکر دوران اسلامی از همان ابتدا به اهمیت نمادگرایی و زیبایی شناسی این نقوش پی برد...

آرامگاه ها در تاریخ معماری ایران دوره اسلامی وتحولات آن سهم بسزائی داشته و جای وسیعی برای بحث و بررسی به خود اختصاص داده اند.این فضاها که بر مزار شخصیتهای سیاسی و یا بسته به نگاه مذهبی بر بالای قبور عرفا، ائمه،امامزاده گان و سادات شیعی شکل گرفته اند در معماری دوره اسلامی بواسطه شاخصه های موجود معرف سبک خاص که یا در همان دوره شکل گرفته و یا تابع دوره قبل بحساب می آید شناخته می شوند .در این میان ...

معماری عمارت دارالحکومه مفخم شهر بجنورد بعنوان یکی از بناهای شاخص معماری دوره قاجار، هم به لحاظ عملکردی و هم به لحاظ زیباشناسی، از غنای اصیل معماری ایرانی برخوردار بوده است. معماری این عمارت از عوامل فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و هنری عصر خود بی‌نصیب نبوده و نمود عینی این اثرگذاری در تاروپود معماری عمارت از جمله در طراحی، پلان، تزئینات هنری و... قابل مشاهده است. از این رو مقاله حاضر سعی بر آن دارد ...

رویکردهای کیهان شناختی و شناخت شناختی بر این نکته تاکید دارند که زمینه بروز حقیقت یک پدیده در ماهیت معرفتی زبان اثر که بوسیله هنرمند خود را به جلوه می رساند، بروز پیدا می کند. این مفهوم به این نکته اشاره دارد که برپایی اثر معماری اسلامی را عمل تبیین در بروز حقیقت معماری منتسب به صفت اسلامیت یا همان معماری اسلامی می توان دانست. از سویی دیگر، نظام صورت بخش معماری می تواند به مثابه دستگاهی زبان گو...

پس از انقلاب اسلامی، آموزش دانشگاهی معماری در ایران در دو مقطع کارشناسی‌ ارشد پیوسته و کاردانی جهت تربیت معمار و نقشه‌کش، با برنامه یکسان ابلاغ شده توسط شورای‌ عالی ‌انقلاب فرهنگی ادامه یافت. تا حدود دو دهه پیش (سال 1378) در 8 دانشگاه دولتی و 5 واحد دانشگاه آزاد اسلامی، دوره به صورت کارشناسی ‌ارشد پیوسته برگزار می‌ شد و دیگر دانشگاه ‌ها دوره کاردانی داشتند. اما از این سال در دانشگاه‌ های دولتی ...

برای بررسی هنر اسلامی در تمدن و فرهنگ اسلامی دو رویکرد عمده، تاریخی و فراتاریخی وجود دارد. پیروان مکتب تاریخی معتقدند که هنر اسلامی در بستر زمانی و مکانی مشخص به وجود آمده و هنر چیزی جز صورت و ظاهر نیست، ولی گروهی دیگر از محققان از این حقیقت سخن می¬گویند که آثار هنری، مظهر حقایق متکی بر وحی و مکاشفات عارفان است و ماهیتاً در قالب زمان و مکان نمی¬گنجد و فراتاریخی است. بنا بر این رویکرد، نیاز به تف...

مقاله ی حاضر، حاصل برنامه­ای پژوهشی (میدانی، کتابخانه ای) است که با نگرشی کلی، به مساجد بلوچستان می­پردازد. جایگاه بلوچستان در مطالعات هنر اسلامی ایران تاکنون، ناشناخته مانده است. مساجد بلوچستان دارای شاخصه­های هنری زیادی در زمینه ی معماری، عناصر و تزئینات وابسته است. بیشتر مساجد شناسایی شده، دارای عظمت و شکوه چندانی نیستند و از نظر قدمت نیز، اکثر آن ها متعلق به سده­های متأخّر دوره اسلامی هستند؛...

چکیده   هنرآجرکاری به عنوان پدیده­ای برجسته در تاریخ معماری این سرزمین، دارای اصالت و پیشینه­ای غنی است و با گونه­های تصویری و تزیینی مختلف، حضور و هویتی دیرینه داشته است. در دوره معاصر، همزمان با میراث داری این اصالت از گذشته، با معماری معاصر جهانی (از نئوکلاسیک تا مدرن) تلاقی داشته که در فرآیند این همنشینی، ترکیب، ‌تلفیق و تاثیرپذیری خود، شکل­ها و بیان­های تصویری متفاوت و یا تازه­ای آفریده که...

در معماری دوران اسلامی ایران، معمار، همیشه سعی کرده است که به نحوی فضای داخلی و خارجی را به طرق مختلف تزئین نماید. تزیین معماری اسلامی از نظر محققین غربی هنر اسلامی و سنت گرایان با بینش اسلامی دو مفهوم جداگانه است. از نظر اسلامی تزیین در هنر و معماری اسلامی امری قدسی است و برای بیان مفاهیم رمزی و قدسی طراحی و ارئه شده است. بررسی نقوش گیاهی (اسلیمی و ختائی) و علل وجودی آن در هنر اسلامی، کاربرد و...

اگر طراحی و تحقق «الگوی اسلامی ایرانی معماری» به عنوان افق نهایی معماری کشورمان در نظر گرفته شود؛ هدف این نوشتار طراحی چهارچوبی برای فناوری در منظومه حکمت اسلامی است. به همین منظور، نخست سعی شده که جایگاه دین در حوزه ی فلسفه ی تکنولوژی بطور کلی تبیین گردیده و سپس دو رویکرد «مهندسی و علوم انسانی» به فناوری بررسی شود؛ در مرحله ی بعد نسبت کلّی فلسفه ی تکنولوژی با اسلام را بررسی نموده و در بخش سوم ت...