تقیه یکی از باورهای شیعه است و در جائی قابل اعمال می باشدکه جان یا مال و یا عِرض شخص در خطرِ تعرض دشمن بوده و حفظ آن منوط به اظهارسخن یا عملی برخلاف موازین مسلّم دینی باشد. امامان معصوم نه تنها اجازه داده اندکه به این حکم عمل شود بلکه خود بدان عمل نموده تا جائی که پاره ای از روایات متضمن حکم شرعی براساس تقیه صادر گشته و لذا نمی تواند مستند حکمی، تحت عنوان سنت، قرارگیرد. از سوئی فقها، بسیاری ازروای...

فخر رازی، متکلم و مفسر شهیر اهل‌سنت، نویسنده‌ای پرتألیف و توانا در تحلیل مباحث کلامی است. همین امر یکی از دلایل صعوبت فهم نظر نهایی وی در برخی مسائل است و دیدگاه او در برخی مسائل متزلزل و مبهم به نظر می‌رسد که از آن جمله می‌توان به مسئله «مصداق‌شناسی معصوم» اشاره نمود. رازی همانند بسیاری از متکلمان مسلمان، وجود معصوم را جهت حفظ شریعت از تغییر و تحریف ضروری می‌داند. وی در کتاب المطالب العالیه در...

در این تحقیق، علم فعلیِ (بالفعل) حضوریِ امامان معصوم(ع) به همه اشیاء، از منظر عقل ، کتاب و سنت مورد بررسی قرار گرفته است. از منظر عقل، ابتدا امکان دستیابی بشر به امور غیبی اثبات گردیده وسپس با سه دلیل ثابت شده که امامان معصوم(ع) دارای چنین علمی می باشند. دلیل عقلی اول، مبتنی بر صادر اول بودن امامان(ع) است. دلیل دوم ازطریق سیر تکاملی و رسیدن به بالاترین درجات تجرد بوده و دلیل سوم بر ویژگی مورد اتف...

آداب و آیین های مربوط به تولد، بخشی جدایی ناپذیر از سبک زندگی انسان ها است. با توجه به نقش الگویی امامان شیعه (ع) بررسی چگونگی رویارویی ایشان با این موضوع، برای جامعه امروز سودمند است. این مقاله با بررسی روایت های موجود درباره تولد معصومان(ع) و با تکیه بر شیوه رفتار امامان معصوم(ع) با مادرانی که فرزند آنها امام معصوم بوده است، می کوشد رفتارهای مرتبط با تأمین امنیت روانی و آرامش مادران را استخرا...

چکیده فقیه پس از احراز صدور روایت از معصوم† دلالت آن را بررسی می کند. گاهی مفاد روایت، مطلبی است که با اصول پذیرفته شده سازگار به نظر نمی رسد و باید راه حل علمی در این باره ارائه داد. یکی از راه حل ها که در فقه جزایی بیشتر به چشم می خورد، اینکه روایت خاص است و عمومیتی ندارد که بتوان از آن حکم کلی فقهی استنباط کرد؛ در واقع از شأن قضایی معصوم صادر شده است. اکنون این پرسش مطرح است که آیا روایات غی...

فهم هر پیامی در درجه نخست وابسته به فهم لغات و ترکیبات آن است و کلام خدای رحمان هم از این قاعده مستثنا نیست. این موضوع درباره قرآن از جایگاه والاتری برخوردار است؛ زیرا دانستن معانی مفردات قرآن کریم، یکی از شروط لازم و ضروری برای مفسر قرآن کریم محسوب می شود که در نتیجه آن می توان از بدفهمی مراد خدای تعالی در امان ماند. معصومان: به عنوان کسانی که مبین و مفسر اصلی قرآن کریم و آشنا به لایه های درو...

مذاهب اسلامی وارثین را از جهت اولویت در ارث بردن به طبقات ودرجات مختلف تقسیم کرده اند. باتوجه به اینکه آیات مربوط به ارث فقط سهم الارث بعضی از طبقات وارثین را معین نموده و هیچ آیه و یا حتی روایتی با صراحت موجبات و ترتیب طبقات وارثین را به طور جامع تبیین ننموده ، این سوال مطرح می شود که اساساً موجبات این مراتب ودسته بندی طبقات ودرجات چه بوده وبر اساس چه مبنایی این طبقه بندی ها صورت گرفته است؟ د...

ابلاغ پیام الاهی یکی از شؤون مهم پیامبر(ص) و امام(ع) است. این شأن، تنها شأن پیامبر و امام نیست، بلکه معصومان، شؤون دیگری نظیر تفریع، تفسیر، ولایت، ارشاد و... داشته‏ اند. در این نوشتار تلاش شده است تا برخی از دیگر شؤون معصومان، به اختصار توضیح داده شود و با تتبع گسترده در روایات حوزه احکام خانواده، روایاتی بررسی شود که بعضاً تصور می‏شود روایات فقهی است ولی به گمان نگارنده، از شؤون دیگری صادر شده‏...

یکی از راه‌‌های پی‌‌ بردن به حکم شرعی در نظام فقهی اسلام رجوع به بنای عقلاست. بسیاری از فقیهان پیشین شرط حجیت و اعتبار بنای عقلا را اتصال بنا یا ملاک آن به زمان معصوم (ع) می‌‌دانند. در این نوشتار، دیدگاهی جدید ارائه می‌‌شود که بر اساس آن در صورت وجود شرایطی خاص بدون لزوم اتصال بنا به زمان معصوم، حجیت آن اثبات می‌‌شود. فایده مهم نظری? یافتن مبنایی شرعی برای بسیاری از بناهای عقلایی نو پدید از جمل...

تقریر معصومان?، به مثابه ی یکی از اقسام سه گانه ی سنت، عبارت است از آنکه رفتاری در حضور ایشان انجام شود، و با وجود امکان ردع از سوی ایشان، موضعی اتخاذ شود که حاکی از رضایت است؛ سنت تقریری در عرض قول و فعل معصوم? از حجیت برخوردار بوده و به عنوان یکی از ادله ی استنباط احکام در فرآیند استنباط، به‎ شمار می رود. در این نوشتار که پژوهشی با رویکرد توصیفی- انتقادی و با ابزار اطلاعات اَسنادی و کتابخانه...