هدف مقاله حاضر بررسی دشواری­ها، امکانات و ارائه راهکارهایی برای چگونگی  تطبیق آرایه های  ادبی در زبان فارسی و انگلیسی است. در راستای این هدف، نگارنده علاوه بر معرفی دشواری­ها و مقدوریت­ها، به طور کلّی، به تطبیق چند آرایه ادبی در زبان فارسی و انگلیسی پرداخته است.  با داشتن ادبیّاتی غنی، بررسی تطبیقی جنبه­های مختلف دو زبان و یا بیشتر، از جایگاه محکمی برخوردار است. مطالعه و مقایسه آرایه­های  بدیعی، ...

در مقالة حاضر، به صورت موجز، توضیحی چند درباره ادبیات تطبیقی داده می شود و سپس مقایسه ای بین نقد تاریخی و نقد نفوذی و ادبیات تطبیقی صورت می گیرد و دیدگاه چند استاد ادیب و فرزانه نیز ذکر می شود و در آخر، نقد تطبیقی خاقانی و بحتری و پورکشی در شاهنامه و نمونه مشابه یونانی انجام می شود. ادبیات تطبیقی از شاخه های جدید گسترده ادبیات و ادبیات نمایشی امروز است که در آن، تشابه و تفارق نمونه های مختلف آث...

در مقالة حاضر، ادبیات تطبیقی به عنوان یک رشتۀ دانشگاهی مستقل بررسی و تحلیل شده است. درواقع، ادبیات تطبیقی نوعی جهان بینی ادبی است که از مرزهای ملی، زبانی و جغرافیایی فراتر می رود و ادبیات را پدیده ای جهانی می انگارد که جوهرۀ انسانی آن در کلیۀ فرهنگها یکسان است. البته نویسندۀ مقاله بین «ادبیات جهان» و «ادبیات تطبیقی» تمییز قائل می شود و معتقد است که در ادبیات جهان، برخلاف ادبیات تطبیقی، به ارتبا...

گسترۀ پژوهش حاضر، بررسی و تشریح اهمّیّت به‌کارگیری بُن‌مایه یا مضمون، به‌ عنوان روش تحقیق در مطالعات تطبیقی است. هرچند به ظاهر این موضوع شاکلۀ از پیش تعریف‌شده‌ای دارد و در نگاه اوّل سبک و سیاق جدیدی را در مطالعات ادبی تطبیقی فراهم نمی‌آورد، پژوهش حاضر، به اثبات این موضوع می‌پردازد که با بررسی مضامین در آثار ادبی (به عنوان یکی از عناصر مهم در مطالعۀ ادبیّات) می‌توان به نظامی پیچیده و غنی از ارجاعات ...

با استفاده از تئوری "تاثیر ادبی" هارولد بلوم، این تحقیق بر آن است تا به برداشت و فهم جدیدی از چندین نمایشنامه نویس برسد که خواه آگاهانه یا ناآگاهانه تحت تاثیر چخوف واستریندبرگ بوده اند. این تحقیق نمایشنامه نویسانی چون پینتر و بکت را بررسی می کند که هیچگاه به تاثیر خود از استریندبرگ و چخوف اشاره نکرده و به همین دلیل کار تحقیقی چندانی هم از این منظر روی آنها انجام نشده است گرچه نمایشنامه هایشان گ...

شناخت سرچشمه­های فکری و بازتاب آن در ادبیات، همچنین کشف فصل مشترک اندیشه­ی بشری از مهم­ترین هدف­های ادبیات تطبیقی است. برای نیل به این مقصود، تنها توجه به بُعد موضوعی آثار کافی نیست، بلکه انواع ادبی و معیارهای هر یک از این انواع نیز اهمیت بسیاری دارد. هدف نگارنده­ی مقاله­ی حاضر آن است که سیر تحول غزل و چگونگی ورود آن به ادبیات آلمانی­زبان را از دیدگاه ادبیات تطبیقی بررسی کند و در عین حال نشان ده...

اشراف بر پیشینة اساطیری شخصیت‌های حماسی، در تحلیل کارکردهای آنان در آثار ادبی کمک قابل توجهی خواهد کرد. مطالعة خویشکاری‌های ایزد وای و وجود برخی تشابهات میان این ایزد و کاووس شاهنامه سبب گردید تا به مقایسة تطبیقی میان این دو شخصیت اساطیری بپردازیم. کاووس شاهنامه، از بزرگ‌ترین پادشاهان حماسی ایران و برخوردار از پیشینه‌ای اساطیری است. وای نیز، ایزد باد و هواست که بر فضای تهی میا...

از نخستین پژوهش های ادب تطبیقی در ایران به سال 1330ه.ش تاکنون، مقاله های زیادی در پیوند بین آثار ادبی ایران با سایر ملل جهان، نوشته شده است. در تبیین وضعیت و جایگاه مطالعات انجام یافته و یافتن موضوعات تازه و آگاهی از آبشخورهای فرهنگی و زمینه های شکل گیری آثار ادبی و آگاهی از سهم اثرگذاری و اثرپذیری و مشابهت و همسانی بین مفاهیم ادبی آثار، پژوهش های جامعی انجام گرفته است که در این جستار به تحلیل ...

ادبیّات تطبیقی، به­مثابة نگرشی ادبی، تاریخ بسیار پر فراز و نشیبی را تجربه کرده است. گروهی تا مدّت‌ها تفاوت چندانی میان این نگرش و ادبیّات جهان قائل نبودند و حتّی در برهه‌ای از زمان، آن­ها را در رقابت با یکدیگر می‌پنداشتند. مدّتی از این شرایط نگذشته بود که ادبیّات تطبیقی به­تدریج، به­واسطۀ آنچه به­منزلة بی­ثباتی در پایگاه نظری قلمداد می‌شد، مورد انتقاد قرار گرفت. این نظراتِ به­طور عمده سخت‌گیرانه، رو ب...

حسینعلی محفوظ در کتاب متنبی و سعدی مدعی شده که سعدی بسیاری از مضامین ادبی خود را از ادب عرب، به ویژه متنبی، اقتباس کرده است. محفوظ برای اثبات این ادعا، اقدام به دخل و تصرف ناروا در اشعار عربی و فارسی کرده است. همچنین با ارائه شواهد بدیهی و عمومی و نیز مضامین غلط و بی ربط و تکرار آن ها، سعی در نشان دادن تأثیر ادب عربی در اشعار سعدی کرده است. از همه مهم تر، این نویسنده عراقی از شواهدی استفاده کرد...