بوستان سعدی از متون تعلیمی و حکمی است که حکایت‌های آن به سبب داشتن مضامین و مؤلفه‌های عرفانی، گاه جزو حکایت‌های عرفانی محسوب می‌شود. با وجود اشتراک مضامین در این دو حوزه، دقت در شیوه بهره بردن از آن‌ها می‌تواند ما را در دسته‌بندی دقیق‌تر حکایت‌های اخلاقی و عرفانی یاری رساند. هدف مقاله حاضر بررسی و معرفی الگوهای روایی بوستان و تعیین نسبت این الگوها با روایت‌گری تعلیمی و عرفانی است. به نظر می‌رسد...

بوستان سعدی از متون تعلیمی و حکمی است که حکایت‌های آن به سبب داشتن مضامین و مؤلفه‌های عرفانی، گاه جزو حکایت‌های عرفانی محسوب می‌شود. با وجود اشتراک مضامین در این دو حوزه، دقت در شیوه بهره بردن از آن‌ها می‌تواند ما را در دسته‌بندی دقیق‌تر حکایت‌های اخلاقی و عرفانی یاری رساند. هدف مقاله حاضر بررسی و معرفی الگوهای روایی بوستان و تعیین نسبت این الگوها با روایت‌گری تعلیمی و عرفانی است. به نظر می‌رسد...

داستان کوتاه یکی از گونه های ادبی پر طرفدار در جهان معاصر است که از سال 1300 شمسی به ادبیات داستانی فارسی راه یافت و رشد کرد. این سیر ادامه داشت تا با شروع جنگ تحمیلی، شاخ? جدیدی از این گونه ادبی با عنوان «داستان کوتاه دفاع مقدس» در خدمت انتقال مفاهیم و ارزش های والای دفاع مقدس قرار گرفت، به طوری که در طی سه دهه پس از وقوع جنگ تحمیلی، بیشترین آمار ادبیات داستانی را به خود اختصاص داده است. داستا...

این مقاله به دنبال بررسی عواملی است که سبب شده‌اند جوان ایرانی برای تأمین نیاز خود به سرگرمی، شبکه‌های ماهواره‌ای را به برنامه‌های مشابه تلویزیون داخلی ترجیح دهد و به این سؤال پاسخ می‌دهد که از دید مخاطبان جوان، چه عواملی سبب جذابیت محتواهای داستانی و مستند تلویزیون‌های ماهواره‌ای شده‌اند؟ برای یافتن پاسخ این سؤال با 25 جوان تهرانی مصاحبة فردی و گروهی نیمه ساختاریافته کیفی انجام‌شده و متن مصاحب...

با نگرشی عمیق در متون ادبی چند دهه اخیر، که روایت‌شناسی به عنوان ارزشمندترین دستاورد ساختارگرایی مطرح گردید،توجه به ساختار و بن‌مایه‌های داستانی براساس عملکرد نقش مایه‌ها و خویشکاری‌های هر یک از آن‌ها به منظور تحلیل روابط و مناسبات شخصیت‌ها و ساختار داستان در رأس امر قرار گرفت. از این رو هر یک از روایت‌شناسان به برخی از الگوهای تکرار شونده در متون ادبی اشاره نمودند. در این میان ولادیمیر پراپ فو...

در عرصۀ داستان‌نویسی و روایت‌پردازی، هر نویسنده می‌تواند از مضامین متعدّد در حوزه‌های مختلف اجتماعی، تاریخی، ادبی و... کارکردی داستانی بسازد و بافت درون‌مایه‌های قصّۀ خود را با آن‌ها پیوند دهد. پیمان اسماعیلی یکی از نویسندگان جوان، خلّاق و موفّق امروز کشور ما محسوب می‌شود که آثارش با اقبال خوانندگان و تحسین منتقدان روبه‌رو شده است. تنها رمان وی تا به امروز، رمان نگهبان است که در آن داستانی پر حادثه...

متن داستانی، انباشت واقعیت و خیال است. آفرینشگر متن ادبی هم تجربه‌های زیستی بیرونی و درونی را در ساختار ادبی ساده یا پیچیده‌ای هماهنگ می‌کند که ترکیبی از واژگان و عناصر داستانی باشد. درک و شناخت درست از داستان نیز در گرو شناخت شکل‌های آگاهی است که با ساختار متن و معنای آن گره خورده است. یکی از نظریه‌های ادبی برجسته در تجزیه و تحلیل آثار ادبی و هنری، نظریة جامعه‌شناسی و به‌ویژه جامعه‌شناسی مارکس...

نقد و بررسی سیمای زن در ادبیّات داستانی معاصر ایران و ارائة باورهای زنانه نسبت به زن سبب شد تا تاریخ ادبیّات داستانی معاصر را از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی با نیّت شناخت نقش زنان داستان نویس درافزایش بن‌مایه‌های داستان‌نویسی بررسی کنیم. پس از بررسی دقیق معلوم شد باوجود محدودیّت‌های بسیاری که درآغاز، فضا را برای آفرینش‌های ادبی زنان تنگ کرده، آثاری پدید آمد که گرچه ارزش ادبی چندانی نداشتند، امّا ...

بزرگان ادب پارسی پیروان بسیاری داشته اندکه در سبک و مضمون شعری مورد توجه متاخرین بوده اند نظامی گنجوی از بزرگان شعر فارسی است که خمسه پر آوازه اش مقلدان بسیاری را برانگیخته است که حتی نام آثار خویش را با نام خسه نظامی انطباق داده اند. سلمان ساوجی نیز از جمله شاگرانی است که در دو اثر داستانی خود به نام ‌«فراق نامه‌» و ‌«جمشید و خورشید‌» از نظامی تقلید نموده است. این مقاله کوشش داردکه تاثیرات محت...

در این مقاله چگونگی تصویرپردازی از مؤلّفه‌های فرهنگ ایرانی ـ اسلامی در فیلم‌های ایرانی برنده‌شده در جشنواره‌های بین‌المللی بررسی شده است. روش بررسی، تحلیل‌محتواست و جامعۀ آماری، 20 فیلم بلند داستانی را شامل می‌شود. یافته‌ها نشان می‌دهد در دو فیلم بادکنک سفید و باد ما را خواهد برد، مؤلّفه‌های فرهنگ ایرانی ـ اسلامی پررنگ‌تر بازنمایی ‌شده و در سایر فیلم‌ها،‌ نمایش این مؤلّفه‌ها، کم‌رنگ‌تر بوده اس...