رودکی نخستین شاعر بزرگ و کثیرالشعر فارسی دری است. او را استاد شاعران و مقدّم شعرای عجم خوانده­اند. تنوع مضامین، تأثیر کلام، انسجام، لطافت و متانت سخنان رودکی باعث شد تا اشعار وی از همان آغاز مورد توجه بسیاری از شعرا و سرایندگان واقع شود و بسیاری از اشعار او را تضمین کرده، یا مضامین وی را در اشعار خویش بیاورند.قدیمترین جایی که از رودکی یاد شده است، دیوان اشعار فرخی سیستانی و امیر معزّی نیشابوری اس...

در این مقاله مجموعه‎یاشعار کودکانه‌ی پروین دولت‌آبادی از کتاب بر قایق ابرها و گل بادام (مجموعه 284 شعر برای کودکان) بررسی و تحلیل محتوایی شده و مفاهیم گوناگون در آن مشخص گردیده است. مجموعه‌ی مضامین موجود در شش محور اصلی خلاصه شده است: مضامین طبیعت‌گرایانه، مضامین سرگرم‌کننده و لذت‌بخش، مضامین سیاسی- اجتماعی، مضامین دینی، مضامین آموزشی- علمی و مضامین‌تربیتی- اخلاقی. فراوانی هر مضمون در اشعار این...

یکی از بزرگ ترین غزل سرای قرن هشتم هجری، خواجه حافظ شیرازی است. درباره او همین بس که؛ مفاهیم تربیتی و مضامین والای اخلاقی در لابه لای اشعار شورنگیزش، خودنمایی می کند و عواطف و احساسات پاک و سرشار خوانندگان را برمی انگیزد. نیک می دانیم که حافظ بر دیوان شعرای پیشین تسلّط شگرفی داشته است و از مضامین بدیع و مفاهیم ناب آنان، برای ادای مقصود و ضرورت کلام خویش بهره می برده است. یکی از این دیوان های شعر...

تجلی آیات و مفاهیم قرآنی در اشعار رودکی یکی از مهم ترین موضوعاتی است که تاکنون، چه در ایران و چه در ادبیات شناسی تاجیک، چنان که شایسته است، به طور عمیق و دقیق بررسی نشده است. در این مقاله کوشش است نمونه هایی از این مضامین در اشعار این شاعر بزرگ معرفی شود. باآنکه حوادث روزگار بخش اعظم اشعار رودکی را از بین برده است، تجلی مفاهیم و مضامین قرآنی در همین مقدار اندک نشان دهنده آن است که وی با قرآن پی...

یکی از اصلی¬ترین هنر شاعران تصویرآفرینی در شعر است که از قوه تخیل آنان نشأت می¬گیرد. از میان تصویر-سازی¬های مختلف از طبیعت، پاس¬های زمانی در اشعار شاعران، تصاویر و توصیفات زیادی را به خود اختصاص داده است. نظامی و منوچهری از آن گروه شاعران¬اند که تصاویر و توصیفات روز، شب، آسمان، ماه و ستارگان، طلوع و غروب خورشید در اشعار آنان جایگاه ویژه¬ای دارد. بنابراین در این پایان¬نامه کوشش شده است تا ظرایف ...

لامعی گرگانی؛ شاعر نیرومند و نیکو بیان ، در اشعارش تابع سبک و روش شاعران دوره اول غزنوی است و گاه بعضی از قصاید آنان را جواب گفته است.تشبیهات گوناگون و اوصاف او از شب و بیابان و اسب و رسوم و مظاهر مختلف طبیعت،خواننده را به یاد منوچهری انداخته و در برخی از قصاید لامعی درست مانند آنست که قدرت خیال و وسعت اطلاع منوچهری تجدید و با قوت بیشتر آشکار شده است.از دقّت در اشعار این سراینده ی بزرگ درمیاب...

توصیف جلوه های مختلف طبیعت چون رعد و برق آسمان، ابر و باد و باران و سیل و وصف سبزه ها و گل ها و... همیشه مورد علاق? شاعران فارسی گو است. البته برخی از شعرا بیش از دیگران به توصیف مظاهر طبیعت علاقه نشان داده اند که منوچهری دامغانی بی شک یکی از مشهورترین آن ها می باشد و لقب «شاعر طبیعت» برازند? اوست. از میان سخن سرایان لک زبان در مناطق گسترد? لک نشین غرب کشور نیز، ملّا منوچهرخان کولیوند - شاعر دور...

سبک‌شناسان در سه سطح زبانی، ادبی و فکری به بررسی آثار ادبی می­‌پردازند؛ در این میان سطح فکری اهمیت بسیار دارد. این نوشتار به دنبال آن است که ویژگی­‌های سبکی شعر منوچهری را در سطح فکری مشخص کند و نشان دهد که کدام افکار و اندیشه‌ها در شعر منوچهری باعث تمایز شعر او از دیگران شده­‌اند؟ و اینکه کدام مختصه‌های فکری در شعر منوچهری اهمیت بیشتری دارند؟ در شعر منوچهری اندیشه‌های بسیاری وجود دارند که در ب...

هدف کلی از پژوهش حاضر، بیان اهمیت طبیعت و تأثیر مثبت آن بر زندگی موجودات زنده در قرآن و اشعار شاعر طبیعت منوچهری دامغانی می‌باشد. نشانه‌های موجود در طبیعت ما را به سوی معمار هستی راهنمایی می‌کند و قرآن از آن به توحیدشناسی یاد می‌کند. از طرفی عمر شعر در خصوص طبیعت به درازای عمر خلقت جهان است. بارها و بارها پیش آمده که ما از کنار مظاهر هستی و طبیعی می‌گذریم و هیچ احساسی نسبت به آن نداریم ولی شاعر...

تعهد ادبی مفهومی وارداتی از نقد ادبی غرب است که در دهه­های گذشته در میان ادبا و ناقدان عرب جایگاهی درخور یافت، چرا که شرایط نابسامان سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دنیای عرب و حاکمیت استبداد و استعمار، شاعران و نویسندگان را واداشت که با قیام ملت­های ستم­دیده همنوا گردند. فاروق جویده، شاعر مصری، از آن دسته شاعرانی است که با شگردهای شعری، از نبود آزادی، بی­عدالتی، فقر و محرومیت سخن گفته و مخاطبانِ شعرش ر...