موضوع دخالت‌کردن یا دخالت‌نکردن یزید در شهادت امام‌حسین(ع) و پدیدآوردن واﻗﻌﮥ کربلا از همان آغاز، محل اختلاف بود. تبرئه‌جستن یزید از قتل امام(ع) به این اختلاف دامن زد و در طول زمان، بر شدت آن افزوده شد. شماری از علمای سنی ضمن تأیید نقش‌داشتن یزید در واﻗﻌﮥ کربلا، او را به علت‌های متعدد مستوجب لعن و حتی تکفیر دانسته‌اند؛ اما گروهی دیگر در دفاع از عقیدﮤ مشروعیت خلفا، او را از این اتهام مبرّا کرده‌ان...

در این پژوهش سعی شده است پس از نشان دادن جایگاه رجز در ادبیّات عربی و ادبیّات فارسی، به بررسی رجزهای شهدای کربلا، شهدای بنی¬هاشم و سایر یاران امام در منابع دست اوّل و دوم و تحلیل محتوایی آنها پرداخته و بعد از آن با معرّفی منظومه¬های حماسی- مذهبی فارسی، که در آنها به رجزخوانی شهدای کربلا اشاره شده است، اشعاری را که در این منظومه¬ها عیناً به رجز شهدای کربلا پرداخته¬اند، از دل این مجموعه بیرون کشیده و ...

به یقین امامان? در احیاء دین وشعارهای مذهبی از جایگاهی والا برخوردار هستند و هر کدام در شرایط مختلف زمانی خود، رسالتی خطیر داشته اند، در راستای انجام وظایف و تکالیف الهی متحمل انواع آزار و اذیت های بسیاری حتی تا شهات بوده اند. در این میان، چهره درخشان امام حسین? بویژه قیام کربلا و بازتاب آن در بیداری مسلمانان و تأثیرپذیری شعر شیعه از عاشورا و دستاوردهای آن از منزلتی والا بهره مند است. بنا بر ای...

چکیده لشکر31 عاشورا به عنوان یکی از یگان های تحت امر قرارگاه کربلا در عملیات کربلای4 وارد عمل شد، اما از آنجا که هوشیاری دشمن به راه کارهای نیروهای خودی به لغو عملیات انجامید، این لشکر از ادامه مأموریت خود بازماند. پس از آنکه فرماندهی کل سپاه باتوجه به توان 80 درصدی باقیمانده از عملیات کربلای4، در مدت کمتر از دو هفته، دستور اجرای عملیات کربلای5 را صادر کرد، لشکر31 عاشورا ـ که در عملیات کربلای4 ...

تاریخ شهر کربلا در دوران اسلامی از هنگام شهادت امام حسین(ع) آغاز می­ شود. نگاره (1) تصویر فضایی آیکونوس که در تاریخ 3 ژانویه 2003 اخذ شده حرم امام حسین(ع) که به همراه حرم ابوالفضل العباس(ع) و فضاهای پیرامون این دو جایگاه که هسته مرکزی شهر را تشکیل داده نشان می ­دهد.

تاریخ‌نگاری عاشورا، از مهم‌ترین عوامل ماندگاری واقعه کربلا و شهادت مظلومانه و غم‌بار امام حسین7 است. قرن دوم هجری قمری را باید آغاز تاریخ‌نگاری عاشورا به شمار آورد. قرن سوم هجری قمری نیز تاریخ‌نگاری عاشورا همانند دوره پیش ادامه یافت، اما اوج این تاریخ‌نگاری در قرن‌ چهارم روی داد. در این شکوفایی، عوامل متعددی چون پیدایش حکومت‌های شیعی، برگزاری رسمی مراسم عاشورا در ایران و جهان اسلام، ظهور عالمان...

ادبیات کهن فارسی به دلیل وسعت دامنه و عمق محتوا مسائل پژوهش نشدۀ فراوانی دارد. یکی از قالب های ادبی در متون گذشتۀ فارسی، ساختار داستان مینی مال و داستان بلند است. در این پژوهش، چارچوب ساختاری دو اثر از عطار (مصیبت نامه و منطق الطیر) را براساس دو الگوی لباو و والتسکی (1967) و گریماس (1966) بررسی کرده ایم. فرضیة نگارندگان این است که ساختار داستان های مصیبت نامه به دلیل اینکه به قصه و حکایت شبیه ا...

حضور رمز در افسانه­ها، رؤیاها و مکاشفه­ها از پیوند قدیمی رمز با تجربه­های روحانی انسان خبر می­دهد. کلام عارفان نیز جایگاهی برای تجلّی رمز شده است. در این میان، عطّار بسیاری از تجربه­های خود را در زمینه­ وقایع روحانی به صورت رمز نشان داده و از این طریق مسائل عرفانی را به شکل محسوس برای مخاطبان خود گفته است. مصیبت­نامه شرح سفر روح انسانی و سرگشتگی کائنات در معرفت­شناسی است. در این مقاله که به روش ت...

بازشناسی تفکر سیاسی ـ مذهبی نیروهایی که در مقابل قیام امام حسین(ع) صف آرایی کردند و به انحای مختلف در شکست آن سهیم بودند از موضوعات مهمی است که می تواند در شناخت دقیق این برهه ی بسیار حساس تاریخ تشیع راه گشا باشد. این مقاله با ارائه ی برخی ادله و شواهد، حاکمیّت تفکّر عثمانی را بر این نیروها چه در کوفه و چه در کربلا نشان داده و آشکار ساخته که کوفی بودن نیروها را با تشیع آنان مساوی و ملازم دانستن، ...

سیرالعباد سناییِ غزنوی و مصیبت نامه ی عطّار نیشابوری از مهم ترین سفرنامه های روحانی است. این دو اثر اشتراکات و اختلافاتی با یکدیگر دارند. اختلافاتِ آن دو از طرفی ناشی از جنبه های سه گانه ی زندگی و اندیشه ی سنایی و تأثیرپذیریِ او از شعرِ غیرعرفانی است. در حقیقت سنایی، شاعرِ شعرِ تحقیق است و سیرالعباد او نیز صبغه ای کاملاً عرفانی ندارد. از طرف دیگر سنایی، آغازگرِ راه است، بنابراین پر واضح است که گذشتِ زمان...