«مشروطه ایرانی» به رغم اهمیتش در فرایند مدرنیته سیاسی در ایران کمتر از منظر ایدئولوژی های ملت سازی/ ناسیونالیسم مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. از رویکرد جامعه شناسی تاریخی رخداد مشروطه زمینه رونمایی چهره های چندگانه ناسیونالیسم ایرانیِ برآمده از سده نوزدهم را فراهم آورد. مشروطه ایرانی از یک سو با تبلور ناسیونالیسم سیاسی مبتنی بر حق حاکمیت ملت و حکومت قانون و از سوی دیگر با واکنش ناسیونالیسم...

چکیده هدف نوشتار حاضر شناسایی منافع گروه های گوناگون مدعی قدرت در انقلاب مشروطه است. نوآوری پژوهش آن است که با وجود آثار بسیار دربارة انقلاب مشروطه، تا به حال اثری به تحلیل منافع گروه های بسیج گرِ انقلابی در مشروطه با استفاده از نظریه ای خاص نپرداخته است. رهیافت کلی این مقاله جامعه شناسی تاریخی و چهارچوب نظری آن مفهوم منافع در مدل بسیج «چارلز تیلی» است. روش پژوهش تحلیل اسناد تاریخی شامل کتب و مق...

مباحث مربوط به «اخلاق» و «تربیت»در طول تاریخ مورد توجه ادیان و مذاهب گوناگون بوده است . شاعران و نویسندگان ما همواره به این مضامین توجه داشته اند . در پایان نامه حاضر کوشش شده است ، مضامین اخلاقی و تربیتی در شعر پنج تن از شاعران سر آمد و برجسته ی دوره ی مشروطه (محمد تقی بهار، فرخی یزدی ، ایرج میرزا ، سید اشرف الدین گیلانی«نسیم شمال» و عارف قزوینی) مورد بررسی قرار گیرد .از آنجایی که دوره مشروطه ...

ادبیات سنّتی ایران بر خلاف آموزه های قرآنی و سنّت معصومین  علیهم السلام  برای زن حرمتی درخور و شأنی به سزا قائل نمی شد. در این نگاه زن همچون وسیله ای برای خدمت به مرد و پر کردنلحظات او به شمار می رفت، بدون این که از حقوق مساوی برخوردار باشد ویا اینکه حتّی حقّی برایاعتراض داشته باشد. بعد از جریان مشروطه این نگرش دگرگون شد. زنان برای احیای مطالبات حقوقیخود اقدام کردند، مردان نیز به انصاف گرائیدند. رس...

یهدف کتاب النقد الثقافی إلی الکشف عن المضمر النسقی فی النصوص الأدبیه التی تشکل بنیه الثقافه السائده، ویطرح مشروعه النقدی بوصفه بدیلاً من النقد الأدبی الذی تقتصر مهمته علی البحث فی جمالیات هذه النصوص، لیمارس فعل التعمیه علی مضمراتها التی تمثل جوهرها الحقیقی. من هنا یأتی النقد الثقافی لیکشف عن تلک الأنساق الثقافیه، ویقوم بتعریه مضامینها، وکشف أنماطها التی تتداخل مع أنماط المجتمع، فترسخ من خلال ذلک...

در نوشتار حاضر دیدگاه‏های سیاسی علامه محمد باقر مجلسی، درباره «ولایت فقیه» به عنوان مهم‏ترین موضوع و مسأله فقه سیاسی شیعه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است و نیز به مبانی نظری، شرایط و صفات حاکم اسلامی و شؤون ولایت فقیه در عصر غیبت پرداخته شده است. این مقاله در صدد است نظریّه «سلطنت مشروعه» که برخی از نویسندگان به مرحوم مجلسی نسبت داده‏اند را مورد نقد و چالش قرار دهد.

پیدایش مفهوم قانون را در عصر مشروطه باید حاصل تلاش متفکرانی دانست که سال ها پیش از تاریخ رسمی وقوع انقلاب مشروطه (1324ق. / 1285 ش.) به تبیین این مفهوم همت گماشتند. بنابراین، آگاهی یافتن از بستر ذهنی و عینی و نخستین بحث­ها و واکاوی­ها دربارة چیستی قانون در این خصوص بسیار چشم­گشاست. نوشتار حاضر به سیر اندیشة          تحول­خواهی در نظام حاکم پیش از مشروطه تا انقلاب مشروطه، که در واقع سیر پیدایش و ...

یکی از ویژگی های شعر دوره مشروطه، بهره برداری شاعران از عناصر اسطوره ای است. شاعران با اشاره به نام و وقایع زندگی شاهان و پهلوانان ایران باستان، کوشیده اند مخاطبان خویش را به تحرک وادارند. هر چند شاعران برجسته عصر مشروطیت کمابیش به این امر توجه داشته اند، اما شیوه برخورد آنها با عناصر اسطوره ای یکسان نیست. در این میان، شاعرانی چون ادیب الممالک و بهار با برداشتی کلاسیک گونه و معتدل در معرفی اساط...

مشهد، مرکز ایالت خراسان، نقشی بارز در مبارزات ضد استبدادی ایرانیان، که به انقلاب مشروطه منجر شد، ایفا کرده است و برخی نویسندگان، با اتکا به همین سابقۀ مبارزاتی، برای این شهر نقشی پیشروانه و الهام بخش در روند پیروزی انقلاب مشروطه قائل شده اند. با پیروزی انقلاب، و به رغم مبارزات آزادی خواهان، فضای مشهد اختناق آلود و پرتنش شد و مشروطه خواهان در رسیدن به آرمان های خویش توفیق چندانی نیافتند. بسیاری ...

مشهد، مرکز ایالت خراسان، نقشی بارز در مبارزات ضد استبدادی ایرانیان، که به انقلاب مشروطه منجر شد، ایفا کرده است و برخی نویسندگان، با اتکا به همین سابقۀ مبارزاتی، برای این شهر نقشی پیشروانه و الهام بخش در روند پیروزی انقلاب مشروطه قائل شده اند. با پیروزی انقلاب، و به رغم مبارزات آزادی خواهان، فضای مشهد اختناق آلود و پرتنش شد و مشروطه خواهان در رسیدن به آرمان های خویش توفیق چندانی نیافتند. بسیاری ...