شناخت ماهیت مواد تشکیل‌دهنده آثار تاریخی، همواره به عنوان پیش‌زمینه اقدامات حفاظتی و بازشناخت مواد و فنون تاریخی هنر ایرانی، اهمیت ویژه‌ای داشته است. از این‌رو در این تحقیق، اقدام به بررسی یک نمونه کتیبه خوشنویسی به جای مانده از خانه انصارین تبریز شد که به سبب نصب در محیط باز، در معرض عوامل مخرب متعددی بوده و از لحاظ ساختاری و ظاهری دچار آسیب‌های بسیاری شده است. هدف از این بررسی شناسایی رنگدانه...

عنصر خط، یکی از عناصر اصلی به کار رفته در مقولة کتابت و نسخه­­نویسی به شمار می­آید و پرداختن به اسلوبی ناشناخته از خط که در نسخه­ای از کتاب لطائف التفسیر نوشته شده و در نُسَخ خطی برهه­ای از تاریخ خوشنویسی نیز مرسوم بوده، مهم­ترین هدف این پژوهش است. با این هدف، نسخه­ای از کتاب لطائف التفسیر انتخاب و ریخت­شناسی خط آن به شیوة تاریخی، تحلیلی و تطبیقی بررسی می­گردد. تاکنون در منابع کمتر به ویژگی­های ن...

سنت‌گرایان به عنوان اندیشه‌ای نوپا در عرصة تفکرات مابعدالطبیعی و فلسفی و عرفانی توانسته‌اند جایگاهی در میان اندیشة امروزمان کسب کنند؛ جایگاهی که سعی دارد تا در باب تمام مظاهر تمدن، داد سخن دهد و برآمده از احساسات است نه از تفکر و استدلال. هنر اسلامی و اقسام مختلف آن نظیر خوشنویسی، معماری، فلزکاری، صنایع‌دستی، نگارگری و حتی هنرهای نمایشی همچون تعزیه نیز در معرض تفسیر و بررسی سنت‌گرایان بوده است...

هنر خوشنویسی و کتابت قرآن مجید از ممتازترین و زیباترین تجلیّات هنر اسلامی است که از مقامی شایسته و ارجمند در میان مسلمانان جهان برخوردار است. خوشنویسان مسلمان، به سبب علوّشأن و اهمیت کلام الهی، نه تنها در زیبایی نوشتاری آن می‌کوشیدند، بلکه نسخه‌های نفیس قرآنی را به بهترین شکل ممکن می‌آراستند. اهمیت و جایگاه هنر خوشنویسی در میان مسلمانان سبب شد تا مقام و منزلت هنرمندان و پدید آورندگان این آثار نیز...

رسائل خوشنویسی برجای‌مانده از استادان خوشنویس در تاریخ این هنر شریف ـ ضمن گزارش دقیق از چگونگی ساخت ابزار و مواد، آموزش و مراحل آن ـ گنجینه‌ای از معارف معنوی است که سالک این طریق هنر می‌بایست گام به گام رعایت کند تا هنر خوشنویسی با قابلیت تحریر کلام الله ظهور یابد. یکی از مهم‌ترین و قدیم‌ترین منابع خوشنویسی رسالۀ صراط‌السطور سلطانعلی مشهدی (920 ق) است که از همان آغاز تا پایان رساله، سایۀ وجوه م...

فیوز شیشه ، روشی است که شیشه در کوره ای با دمای بسیارقرار می گیرد .سه تفاوت اصلی برای کاربرد دما و اثر بر روی شیشه وجوددارد. که عبارتند از نرم شدن ، بروی هم اتصال پیدا کردن ،ترکیب شدن . تمام این تکنیکها می تواند بر روی یک شیشه جهت عمق دادن ، برجسته کردن و شکل دادن بکار برده شوند.این پژوهش (فیورینگ گلاس) مانند شیشه گری سنتی از قدمت زیادی برخوردار نیست اهدافی که در این پژوهش مورد توجه قرار خواهند...

چکیده             تحقق نسبی ایده ی دهکده ی جهانی در کنار بار هژمونیک مبتنی بر فن آوری کشورهای غربی، فرهنگ و به تبع آن نوع نوشتار کشورهای در حال توسعه از جمله کشور ما را در آستانه ی تهدیدی جدی قرار داده است. این گونه جوامع، برای بقای نوع نوشتار خود، باید شاخصه های گوناگون آن را مورد تحلیل و بررسی قرار دهند و با آسیب شناسی و به روز رسانی، سعی در انطباق آن با معیارهای روز نمایند. این مقاله با روش ...

کتیبه نگاری در ایران سابقه ای طولانی دارد. کتیبه ها را بر اساس معیارهای مختلف از جمله نوع خط می توان دسته بندی کرد. خطوط کوفی، به ویژه مَعقلی که خاص بنا طراحی و استفاده می شود از نمونه های شاخص تزیینات کتیبه ای معماری اسلامی است. خط کوفی تاریخچه ی تکامل پرفراز و نشیبی را پیموده است. به طور کلی می توان گونه های مختلف کوفی را به سه دسته ساده ی تحریری، انواع تزیینی و کوفی بنایی ( مَعقِلی) دسته بندی ک...

با ظهور کلام وحی، هنر کتابت قرآن، در قرون اولیه هجری قمری آغاز شد. به علت ارزش و اهمیت موضوع، این هنر درمیان دیگر هنرهای اسلامی از جایگاه والایی برخوردار است و جزء متعالی ترین و شریف ترین هنرها نزد مسلمانان به شمار می آید. کتابت دوران اسلامی معنای گسترده ای دارد و تنها معطوف به هنر خط و خوشنویسی نمی باشد بلکه مجموعه ای از هنرها شامل خط و خوشنویسی، تذهیب و رنگ، کاغذ، صحافی و تجلید و… است و درحقی...

مقاله حاضر به معرفی، بررسی، و بیان نقاط قوت و ضعف کتاب شاهکارهای هنری آستان قدس رضوی: کتیبه های مسجد گوهرشاد پرداخته است. این اثر جلد دوم از مجموعه شاهکارهای هنری آستان قدس رضوی و پژوهشی درباره کتیبه های مسجد گوهرشاد است که جایزه بیست و ششمین دوره کتاب فصل کشور در رشته هنر را نیز کسب کرده است. نویسنده «کتیبه» را منبعی برای تاریخ خوشنویسی و شاهدی بر درک زیبایی شناسانه کتیبه نگاران در فرایند معما...