پس از واقعه سقیفه دو طیف فکری شیعه و اهل سنت در مناطق مختلف سرزمین اسلامی همواره برای اثبات حقانیت خود در مقابل یکدیگر صف آرائی فکری داشتند؛ در این میان فتح اسلامی سرزمین استراتژیک شام در زمان دو خلیفه اول و توسط فرماندهانی که یا اموی بودند یا گرایشات اموی داشتند؛ و پس از آن خلافت چندین دهه امویان زمینه ایی را فراهم آورد تا تعصبات مذهبی ضد شیعه در این سرزمین نمود بیشتری داشته باشد؛ اما با این و...

ایهام یکی از شگردهای بلاغی پرکاربرد در شعر فارسی است. این تمهید هنری که در شعر شاعران قرن پنجم نمونه هایی دارد، در شعر شاعران قرن ششم و هفتم گسترش چشم گیری می یابد، و در شعر شاعران قرن هفتم و هشتم، در کنار آرایه هایی چون تناسب و استخدام و... به یکی از اساسی ترین شیوه های بیان شعری تبدیل می شود. هرکه اندکی در شگردهای شعری حافظ باریک شده باشد، می داند که ایهام (درگونه های متنوّع آن) از مهم ترین تم...

شناخت چگونگی بنیان شهر کوفه و روند تحول ساختار جمعیتی آن, از تإسیس در سال هفده هجری قمری تا ایام حکومت امام علی(ع), نقش بنیادی در تبیین و معرفی جناح های سیاسی در نیمه سده هفتم میلادی/قرن اول هجری دارد. این جناح ها در حوادث منجر به قتل خلیفه سوم, و موضع گیریهای ایام حکومت امام علی(ع) نقش اساسی ایفا کردند. به گمان نویسنده, خاستگاه اجتماعی ـ اعتقادی هسته مرکزی نیروهایی که قیام سال 35 هجری را رهبری...

حملات سلجوقیان به منطقه شام، به طور منسجم در زمان سلطان ملک‌شاه صورت گرفت. تصرف شام به دست سلجوقیان در تعاقب حملات ترکمانان و فرماندهان ترک به مرزهای شامی فاطمیان بود. پس از مرگ ملک‌شاه، درگیری‌های جانشینی وی و قدرت‌یابی فرماندهان محلی باعث شکل‌گیری حکومت‌های متعدد در شام شد که عموماً حکام آنها نیز پس از مدتی کوتاه تغییر می‌کردند. این عوامل باعث ایجاد بی‌ثباتی در جهان اسلام و تضعیف آن در سواحل...

مسأله اصلی پژوهش حاضر، تبیین و تحلیل «رَجفَة الشام» قبل از ظهور است. در صحنه تحولات فتنه شام قبل از ظهور، دو واژه «رَجفَة» و «خَسف» به عنوان نشانه‏های کلیدی و سرنوشت‏ساز در حوادث قبل از تسلط سفیانی (اولین نشانه حتمی ظهور) بر دمشق سوریه بیان شده است؛ اگرچه درباره مصداق و معنای خسف، اتفاق نظر وجود دارد و به فرو رفتن زمین در منطقه حرستا و جابیه دمشق تعبیر شده است لکن درباره معنا و مصداق رجفة الشام، اخت...

نهضت مشروطه،تأثیر زیادی بر جامعهء ایران و بخصوص امور فرهنگی کشور داشت.تأسیس مدارس به سبک جدید و تبدیل مکتبخانه به مدرسهء نوین،از آن جمله است.به دلیل کمرنگ بودن نقش معارف کرمان در کتب تاریخی،پژوهش حاضر براساس اطلاعات به دست آمده از بایگانی راکد آموزش و پرورش کرمان،گفتگو با پیشکسوتانی که در عصر مشروطه دانش آموز یا معلم بوده اند،عکس و آلبومهای شخصی و تعدادی کتاب درسی عصر مشروطه،به بررسی وضعیت مدار...

بررسی نقش قبایل عرب در رویدادهای سیاسی و اجتماعی جهان اسلام، از موضوعات مهم تاریخ اسلام است. بر اساس این، جایگاه قبیله «مَذحِج» که یکی از قبایل بزرگ، معروف و موثر یمنی است، در این رساله بررسی شده است. در این بررسی، به مطالعه نقش این قبیله در رویداد های تاریخی، جناح های سیاسی، جریان های فکری و عقیدتی و دستاوردهای فرهنگی جامعه اسلامی در دو قرن نخستین هجری پرداخته شده و زمینه ها، اسباب و آثار این مق...

طبیعت با جلوه های زیبا، دل انگیز و رنگارنگ خود، همیشه همه انسانها و به خصوص شاعران را تحت تاثیر قرار داده و پیوسته مورد ستایش و توصیف قرار گرفته است . یک از جلوه های خیال انگیز و جان پرور طبیعت همانا منظره طلوع و غروب خورشید، شب ، ماه و ستارگان و... می باشد و کمتر کسی را می توان یافت که لااقل یک بار هم شده تحت تاثیر آن قرار نگرفته و زبان به وصف آن نگشوده باشد. اما این توصیف ها در همه زمانها و د...

شام از همان سال‏های نخست پس از هجرت، خصوصاً با وعده‏های فتحی که پیامبرصلی الله علیه وآله به مسلمانان داده بود، اهمیت خاصی داشت. ویژگی‏های طبیعی و فرهنگی منطقه و قرار داشتن در همسایگی امپراطوری روم شرقی باعث شده بود که این سرزمین، همواره توجه حکومت‏های مختلف را به خویش معطوف کند. این امر پس از تجزیه قلمرو خلافت اسلامی، سبب درگیری مداوم حکومت‏های محلی و منطقه‏ای شد. از سوی دیگر، مرزهای این منطقه ه...