ساختگرایی (structuralism)، به‌عنوان شیوه‌ای در نقد ادبی و هنری در دهه‌های نخستین قرن بیستم در شرق اروپا پدید آمد و در نیمة دوم آن سده در اروپای غربی به نقطه اوج خود رسید. این شیوة نقد، همواره می‌کوشید به روش خود، شکل و رنگی علمی ‌ببخشد. تمرکز بر ساختارِ آثار ادبی و هنری، این امکان را به ساختگرایان می‌داد که از دیدگاه خود قواعدی ابطال‌ناپذیر و فرمول‌هایی ثابت و لایتغیّر برای بررسی آثار ادبی و هنری...

پژوهش پیش رو در پی تأمین این هدف بوده که ضمن بررسی دلالت آراء فیلسوفان اسلامی بر تربیت هنری و زیبایی-شناختی و نیز شبکه مفهومی زیبایی در قرآن کریم و شیوه‌های هنری و زیبایی‌شناسانه قرآنی، نگاهی نو به تربیت هنری و زیبایی‌شناختی بنابر دیدگاه اسلامی ارائه کند. برای رسیدن به هدف مذکور، در این پژوهش به بررسی تعاریف رایج تربیت هنری و زیبایی‌شناختی، دلالت آراء فیلسوفان اسلامی بر تربیت هنری و زیبایی‌شناخ...

هدف از پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی مصوبات دولت در حوزه سینما در سال های 1368 تا 1388 در ایران است. مصوبات هیئت دولت در این سال ها که کلمات کلیدی مربوط به سینما در عنوان یا متن آنها آمده است (106 مصوبه)، حوزه پژوهش را تشکیل می دهند. روش این پژوهش، تحلیل محتوا و ابزار مورد استفاده چک لیست بوده که پایایی آن با استفاده از فرمول اسکات 0.91 به دست آمد. چک لیست تحلیل محتوا بر اساس مدلی ساخته شد که سیا...

یکی از رسالت‌های آموزش و پرورش همگانی، شکوفا سازی ظرفیت‌های هنری در مخاطبان یادگیری است. تولید هنری، نقد هنری، زیباشناسی و تاریخ هنر جهان و ایران به عنوان مؤلفه‌های پرورش هنری و موسیقی، نمایش و هنرهای تجسمی به عنوان ساختار محتوایی در کتاب‌های درسی آموزش هنر، از جمله‌ی موضوعاتی هستند که می‌توانند در پرورش توانمندی‌های بالقوه‌ی آدمی، مدنظر برنامه‌ریزان قرار گیرند. در این مطالعه که به شیوه‌ی تحلیل...

متن های گوناگون از دیرباز، با یکدیگر ارتباطی بینابینی داشته و از نظر زبانی، وزنی و معنایی بر یکدیگر اثر گذاشته و از هم اثر پذیرفته اند.اگرچه این ارتباط از گذشته مطرح بوده است و تبادل کلام هنری را در بسیاری از آثار گذشتگان می بینیم، در دوره معاصر، میخائیل باختین، اندیشمند روسی، باردیگر، مقوله بینامتنی را از دیدگاهی نو بررسی کرده و کسانی همچون ژولیا کریستوا، رولان بارت و هارولد بلوم، تحت تاثیر با...

شعر عاشقانه از گونه‌هایش اشعار غنایی است که در آن، شاعر به بیان احوالات و عواطف شخصی خود می‌پردازد. اگر بخواهیم شعر عاشقانه را در عبارتی موجزتر تعریف کنیم، باید بگوییم که شعر عاشقانه بیانی هنری است که در آن شاعر / عاشق در مقام نهاد «سوبژه» به توصیف و ستایش معشوق خود در مقام موضوع «ابژه» مبادرت می‌ورزد. برای ترسیم این گونه بیان هنری، در تغزّلات پنج شاعر نوپرداز: «نیما، شاملو، فروغ، اخوان و سپهری»...

سامانة معرفتی و هویّت هنری بیدل در دو سطح تجربة شهودی و متن قدسی، قابل واکاوی است که پیوندی وثیق، ازحیث هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی، این دو لایة معرفتی- هنری را با هم متّحد می‌سازد؛ نخست، تجربة شهودی که ناشی از سلوک «تَبَتُل تا فنا» و معراج «پله­پله تا خدا»ست و دوم، مجموعه‌ای رازآلوده از متن‌های قدسی که غزل فلسفی، مقوّم آن است. این مجموعه، با زبانی نمادین، وصف­ناپذیری حق را رمزگشایی می­کند و خدا را در م...

تلقی و تصوری که قدما از ترجمۀ ادبی داشتند با آنچه ما امروز از آن می فهیم، اختلاف ماهوی دارد. در نگاه خوانندۀ امروز، مترجم حتی در آثار کاملاً ادبی و هنری، واسطه ای است که برای خود جز انتقال معانی متن اصلی با حفظ سبک و ظرایف اثر در قالب ساختار و نحو زبان مقصد، وظیفه و حقی نمی شناسد؛ و حال آنکه در مهمترین ترجمه های ادبی فارسی، ترجمه با آرایش متن یکی پنداشته شده است. مترجمان این آثار، غالباً تصریح کر...

          این مقاله، معیار بحث فقهی را در مواجهه با هنر بررسی کرده است. نویسنده با تفکیک بحث به سه حوزه «هنرمند»، «مخاطب» و «متن اثر» معیار مواجهه فقهی با هر حوزه را به‏طور جداگانه بحث کرده است. ‏وی در بخش مربوط به آفرینشگر اثر هنری، قصد و نیّت هنرمند را معیار بحث می‌داند و در دو شقّ «هم‏راستا بودن قصد با نوع تأثیر» و «هم‏راستا نبودن قصد با نوع تأثیر» پیش می‌رود. بدین ترتیب...