در میان مباحث پیچیدة نفس، تقریرات ابن‌سینا در مورد لذت اندک اما قابل توجه است. از نظر او لذت از کیفیات نفس و بدیهیات است، از همین رو ابن‌سینا تلاش کرده است به جای تعریف ماهوی لذت، از ابهام آن بزداید و آن را فقط توضیح دهد. او لذت را ادراک امر ملائم با قوة مدرکه می‌داند. ملائم از نظر او کمال و خیر قوة مدرکه یا فعل خاص آن است. ابن‌سینا در تبیین فرآیند لذت از کمال و خیر دیگری نیز سخن به میان آورده ...

سهروردی در رسائل و مکتوبات مختلف خویش، تعاریف مختلفی برای لذت ارائه کرده است. این تعاریف از جهت کمیت و کیفیت قیودی که در آن به کار رفته با یکدیگر متفاوت هستند. وی معتقد است میان لذت و نور ارتباط وثیقی وجود دارد. سهروردی در برخی آثارش، لذت را به حسی (جسمانی) و روحانی، و در برخی مکتوبات دیگرش، آن را به بدنی و قدسی تقسیم می‌کند و در برخی مواضع دیگر از لذت سرمدی سخن می­گوید. او از جهت دیگر لذت را ب...

سینمای کلاسیک با توجه به ابزاری که در اختیار داشت کوشید تا آنجا که می تواند «امر خیالی» لاکان را در کنار این «امر نمادین» بازنمایی کند. با ورود و گسترش علوم دیجیتالی در سینما تخیل از یک سو و تاویل مهار ناشدنی از سوی دیگر بر گستره فیلم ها سایه افکند. یکی از  انگاره هایی که می تواند در همین راستا مورد خوانش واقع شود، مقوله تصویر «شهر» در سینماست. شهری که در سینمای کلاسیک مامنی جهت دست یابی به «ام...

آنچه در این نوشتار به آن پرداخته می شود، ابهام، تنوع و پرورش استعاره در غزل بیدل است. بیدل با نگاهی استعاری به پدیده های جهان، نام های قراردادی را با معادل هایی استعاری مبادله می کند تا راهی به ماهیت اشیا بگشاید. در نتیجه، با تنوع و فراوانی استعاره های دیریاب، جهانی خیالی و سورئالیستی رقم می خورد که درک شعر وی را دشوار می سازد. این شاعر بزرگ در کنار استعاره های نو و شگفت، و ابهامی که آگاهانه آف...

در شعر «غزلی برای بلبل» سروده جان کیتس گوینده با آواز دلربای بلبل وارد عالم شیرین خیال می شود اما به تدریج متوجه خیالی بودن آن می شود در شعر «لامیا»ی او جوان فریب خورده از مار زن نما جان خود را از دست می دهد زمانی که عشق خود (مار به ظاهر زن) را از دست می دهد. در شعر «غزلی برای جام یویانی» دنیای شعر حد فاصلی است بین عالم سرد واقعیت و عالم خیالی پر شور پسر جوانی که بدنبال عشق خود – یک دختر جوان ...

ادراک خیالی یکی از مراتب ادراکی محسوب می‌شود که هنرمندان با تکیه بر آن به خلق و آفرینش آثار هنری می‌پردازند؛ در واقع، خیال مرتبط با حواسی دانسته شده که به هنرمند، در جریان خلاقیت هنری، بُعدی ذهنی می‌بخشید. پژوهش حاضر برآن‌است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و تکیه بر آراء اندیشمندان در زمینه ادراک خیالی و به ‌خصوص با بهره‌گیری از اندیشة مولوی در مثنوی معنوی به شناخت ابعاد گوناگون خیال و نقش آ...

درک و دریافت مناسب از نسبت میان نشانه­ها و مفاهیم، همواره در وابستگی به فرآیند ادراک رخ می­دهد و در یک مواجهۀ هنری، دگرگونیِ مسیر ادراک، ایجاد شگفتیِ فارغ از هر گونه عادت وارگی مألوف را به دنبال دارد. این پژوهش در تلاش است تا با تکیه بر دو ساحت آشنایی زدایی و فرآیند نشانگی، به تحلیلی بر مسئله فرآیند ادراک و چگونگیِ دگرگون­سازی مسیر آن بپردازد. هدف پژوهش، بر تبیین زمینه­های ایجاد این دگرگونی در واب...

نوشته حاضر مروری اجمالی بر مبنای فکری، جهت گیریهای بنیادین و وجوه اختلاف عرفان (‌بر مبنای شریعت‌) اسلامی و عرفان (‌سکولار‌) پست مدرن دارد. عرفان در اصطلاح اسلامی آن، ظرفیت و نیروی شناخت درونی و قلبی است که به موجب آن انسان عارف به افقهای برتری از کمال در ارتباط خود با خداوند دست می‌یابد. رسیدن به آن ظرفیت و دست‌یابی به این کمال، در گرو گذشتن از علایق دنیوی و خود نفسانی است. با طی چنین مسیری، ان...

  فانتزی از ژانرهای کاربردی در ادبیات کودک و نوجوان است. مهم­ترین عامل کاربرد این نوع، تخیلی ­بودن و محال­ بودن امکان وقوع داستان در عالم واقعی است. فانتزی­ها به دو دسته­ی عام و مدرن تقسیم می­شوند؛ از نظر عناصر سازنده بهترین آثار برای فانتزی­سازی عام کتاب­های اسطوره­ای و حماسی هستند. شاهنامه­ی فردوسی به دلیل در برداشتن ماجراها و شخصیت­های استثنایی و درون­مایه­های مناسب، شرایط فانتزی‌سازی را دا...

فانتزی، از مهم‌ترین و پرکاربردترین قالب‌های ادبی کودکان و نوجوانان امروز است. قالبی که به نویسنده، امکان می‌دهد با خلق فضایی خیال‌انگیز، رمز‌‌‌‌‌‌‌‌آلود، هراس‌آور، جادویی و تخیلی، مخاطب خود را درگیر تجارب فوق‌العاده و     شگفت‌انگیز کند تا علاوه بر لذت و سرخوشی، به تعریف جدیدی از جهان هستی برسد. احمدرضا احمدی از سال 1348 با کتاب نسبتاً جنجالی «من حرفی دارم که فقط شما بچه‌ها باور می‌کنید» تا «کبو...