مقالۀ حاضر از منظر شخصیت‌پردازی و تکوین شخصیت قهرمان، به بررسی تذکرۀالاولیای عطار نیشابوری می‌پردازد و به‌عنوان نمونه، چهار روایت از این متن (ابراهیم ادهم، حسن بصری، بایزید بسطامی و حلاج) را برای بررسی برگزیده‌ است. در این بررسی که براساس نظریۀ نورتروپ فرای انجام شده است، ذکر می‌شود که الگوی قهرمان در تذکرۀالاولیاء به الگوی قهرمان در گونۀ ادبی رمانس نزدیک است و همان‌گونه که در رمانس، قهرمان صور...

ساختار و کارکرد اسطوره در آثار بهرام بیضایی گاه دگرگونی هایی می یابد. نمونه آن، تغییر کلیشه «قهرمان» در برخی فیلم های او است. اسطوره قهرمان و سفر او، همواره مورد توجه اسطوره شناسان بوده است؛ براساس دیدگاه و الگوی جوزف کمبل، قهرمان مرد مراحل دهگانه ای را در سفر رو به کمال خود طی می کند. اما، بیضایی با تنزل قهرمانان مرد و توجه به نقش آفرینی قهرمانان زن، به تغییر کارکردهای سنتی این اسطوره متناسب ب...

بر اساس ادعای غالب، پست مدرنیسم اندیشه ای ذهنی و ایده الیستی است که در برهه ای از زمان، در اواخر قرن بیستم، در محافل روشنفکری سربرآورد؛ اما به واسطه ایده الیسم نهفته در خود نتوانست در واقعیت های اجتماعی جلوه گر شود و رو به افول رفت. مقاله حاضر، با تکیه بر روش نشانه شناسی و از رهگذر تحلیل و مقایسه چهار کارتون تلویزیونی در دو برهه مختلف، دهه 1970 و بعد از آن، این ادعا را مطرح می سازند که تأثیر گر...

واژه قهرمان معرب واژه پهلوی کهرمان (به معنی(« کار(جنگ) + اندیش)می باشد. معادل لاتین آن یعنی واژه ی hero از ریشه ی یونانی به معنای محافظت کردن و خدمت کردن می باشد. مفهوم قهرمان با ایثار سرشته شده است. قهرمان شخصی است که از نیازهای خود به نفع دیگران چشم میپوشد. تمامی داستانها به دلیل برخورداری از قهرمان یا اشکال دیگر آن نظیر ضد قهرمان، مورد پیگری یا اقبال مخاطبان قرار میگیرند. قهرمان با تحقق ب...

چکیده یکی از بن­مایه ­های بسیار رایج در قصه­ های عامیانه­ ی ایران، پیکرگردانی «انسان ـ حیوان» و «حیوان ـ انسان» است که به سه صورت دیده می­ شود: تغییر هیأت، طلسم یا جادو و تجسد. در حالت تغییرهیأت فرد برای کمک به قهرمان داستان، درون­مایه­ هایی مانند وصلت با پسر یا دختر، کسب مال و ثروت، از بین بردن دشمن، جذب قهرمان داستان، جبران نیکی قهرمان، گریز از دست تعقیب کننده یا دشمن، گریز از غم و اندوه، پن...

اسطوره حاصل تفکر، اعتقاد و اندیشۀ بشر و یکی از عناصر اصلی سازندۀ فرهنگ و هویت ملل است. جوزف کمپل اسطوره‌ شناس آمریکایی، برای تمام اساطیر جهان الگو و ساختاری یگانه ارایه می‌دهد. پژوهش حاضر، با روش توصیفی،  تحلیلی و مروری و بر مبنای الگوی کمپبل به این نتیجه رسیده است که رمان کلیدر با زیرساخت حماسی ساختاری مشابه با الگوی جهانی اسطورۀ قهرمان دارد. الگویی که بر مبنای آن گل‎محمد قهرمان کلیدر قهرمان ا...

این جستار، جایگاه توتمی جانوران حامی را در داستان های توتمیک ایرانیان و ترکان در نظر داشته است. در این راستا پس از ذکر پیشینة شکل گیری توتم در میان این اقوام، نخست ردپای توتم و نیای اساطیری ترکان، پثنه (paөana)، جست وجو و آنگاه روایات توتمیک ایرانیان بررسی خواهد شد. نتایج پژوهش حاکی از این است که ضعف اوّلیّه قهرمان با کارکرد هوشمندانۀ توتم جانوری جبران شده است. جانوران توتمی از نظر داشتن چهره های...

مفهوم تعهد نزد نویسندگان فرانسوی ریشه در تحولات سیاسی و اجتماعی قرن نوزدهم فرانسه دارد. مانند بسیاری از شاعران و نویسندگان نسل رمانتیک، ویکتور هوگو نیز نویسنده ای متعهد بود، اما این تعهد نزد او به شیوه ای خاص در آثارش متبلور می گردید؛ زیرا که هوگو به عنوان یک نویسنده در کنار خلق آثار ادبی، خود شخصا" به معنای واقعی درگیر مسائل سیاسی و اجتماعی جامعه ی خویش بود. هوگو دارای لقبی چون "پر دو فرانس" ب...

بررسی ساختاری نمایش نامه های بهرام بیضایی بر اساس الگوی قهرمان هزار چهره جوزف کمپبل با تمرکز بر نمایش نامه های هشتمین سفر سندباد، پرده خانه و سیاوش خوانی

مقاله حاضر ، پس از بیان مقدمه کوتاهی درباره تعریف و مفهوم « هنر ملی » کوشیده تا اهمیت و رسالت تاریخی و ملی آنرا در میان مردم وملل مختلف از دیدگاه جامعه شناسی هنر بیان کند و روشن نماید که رسالت و التزام هنرمند در جامعه چه باید باشد. کدام یک از آثار هنری را می توان «هنر ملی» نامید و هنرمندان ملی، چه کسانی می توانند باشند. به این منظور ؟، به بررسی و مقایسه آثار برجسته هنرمندان ملی ایران و سایر کش...