درونگرایی و محرمیت دو اصل اساسی و بنیادی در معماری ایرانی -  اسلامی است که تأثیر بسزایی در شکل گیری سازمان فضایی شهرها و عناصر کالبدی بناهای سنتی ایران داشته است. هرچند عامل اقلیم در انتخاب و گزینش اصل درون گرایی در شهرسازی ایران قبل از اسلام مؤثر بوده است، لیکن در دوره ی اسلامی بر پایه ی مبانی و ارزش های اعتقادی و جهان بینی اسلامی علاوه بر الگوی درون گرایی، اصل محرمیت نیز از دو منظر کالبدی و م...

        سالانه هزاران مورد حادثه در شبکه‌های فاضلاب شهری ایران اتفاق می‌افتند. تحلیل‌ فضایی این حوادث با استفاده از فنون مناسب، برای کاهش خسارات ناشی از آنها، ضرور‌ی به نظر می‌رسد. هدف این پژوهش تحلیل فضایی اتفاقات شبکة فاضلاب شهری است. قلمرو پژوهش شهر اردبیل است که از 44 محله تشکیل شده است. داده‌های این پژوهش، شامل 722 مورد اتفاق در شبکة فاضلاب شهر اردبیل‌ است. این آمار تا نیمة دوم سال 1395 ثب...

جغرافیای فرهنگی یکی از شاخه‌های جغرافیای انسانی است که علل تفاوت فرهنگ‌ها و ارزش‌های انسانی را در نواحی فرهنگی مورد بررسی قرار می‌دهد. در این نوشتار به بررسی ماهیت، مبانی نظری و روش‌شناختی جغرافیای فرهنگی پرداخته شده است. سوال اصلی این مقاله این است که قلمرو و ماهیت جغرافیای فرهنگی چیست و چه سیر تحولی را طی کرده است؟ و کاربرد روش‌های جغرافیای فرهنگی در شناخت نواحی فرهنگی چیست؟ بدین منظور، برای...

سازمان فضایی شهر نظم حاصل از تبلور ذهنیت شهروندان در فضای زندگی آنها یا نظم میان نقش عناصری است که شهر را به عنوان یک کل (سیستم) معرفی می‌کند. مهم‌ترین علت متمایز شدن شهرها از یکدیگر سازمان فضایی متفاوت آنهاست که این تمایز از اختلاف نظم هر یک از شهرها به عنوان یک سیستم ناشی می‌شود. برای پی بردن به کلیت شهر تبریز و سازمان فضایی آن، کشف نظم حاکم بر اجزای شهر که در نتیجه بررسی ارتباط میان شاخص‌های...

یکی از مهم ترین مواریث اقلیمی کواترنری در ایران، شواهد ژئومورفولوژی یخچالی در مناطق کوهستانی است. بررسی لند فرم های یخچالی و حدود گسترش آن ها در نواحی کوهستانی ایران، بهترین شاهد به منظور شناسایی قلمروهای مورفوکلیماتیک و مورفودینامیک است. هدف این پژوهش، تعیین و بازسازی مرزهای مورفوکلیماتیک و مورفودینامیک در آخرین دورة یخچالی وورم و شناسایی مرزهای کنونی این قلمروها در حوضة جاجرود و سرانجام مقایس...

فهم جغرافیای سیاسی، مستلزم درک کنش متقابل جغرافیا و سیاست است. از زمان طرح دانش واژة جغرافیای سیاسی، از این علم تعاریف و تفاسیر مختلفی ارائه شده است که اغلب آن­ها تابع پارادایم حاکم و تخصص مفسران بوده اند. تفاسیر جدید نیز متأثر از مکتب فضا، به گزارة «جغرافیای سیاسی به مطالعة کنش متقابل فضا و سیاست می پردازد» بسنده کرده اند. پرسش­وپاسخ ها در جامعة دانشگاهی ایران نیز گویای آن است که این گزاره، به...

امروزه، طراحی فضاهای روان-درمانی، سازگاری مناسبی با ویژگی های خاص افراد روان پریش ندارد. زیرا، عدم تعادل ذهنی افراد روان پریش، عاملی است که سبب تفاوت در دریافت ها و ادراکات آن ها از محرک های پیرامون، نسبت به انسان سالم می شود. ناسازگاری فضاهای روان درمانی با ادراکات محیطی بیماران، نقش این فضاها در بهبود بیامرلن را کاهش می دهد. حال آن که، طراحی و ساماندهی این فضاها، اگر با توجه به الگوهای رفتاری...

سرزمینهای حوزه شرقی خلافت اسلامی مقارن تهاجم مغول با اوضاع و احوال ناخوشایندی روبرو بود. فقدان حکومت مرکزی مقتدر‘تعدد قدرتها‘درگیریهای فراوان امیران بلاد برای کسب قدرت بیشتر‘ ستم والیان و حاکمان شهرها به مردم‘ افزون خواهیهای سلطان محمد خوارزمشاه‘ قصد خلیفه الناصر برای تجدید مجد و عظمت از دست رفته عباسی ‘ رویارویی و درگیری خلیفه و سلطان ‘ فتنه های اسماعیلیه‘ خرافیگری صوفیان ‘ تعصبها و مشاجره های...

جغرافیای سیاسی شاخ ه ای از علم جغرافیاست که به مطالعه و کالبد شکافی پدیده های سیاسی فضایی و نواحی متشکل و سازمان یافته سیاسی، از سطح خُرد تا کلان (میکرو تا ماکرو) م یپردازد. از دیدگاه علّی، موضوع دانش جغرافیای سیاسی را کنش متقابل متغیرهای سیاسی با متغیرهای فضایی تشکیل می ده د. پس با توجه به آنچه که اشاره شد، دو مؤلفه سیاست و فضا از مفاهیم اساسی این رشته اند که شناخت شاخ صهای آنها از مه مترین ...