شکل شناسی(ریخت شناسی) یا morphology از جمله روش های ارزشمند نقد و بررسی ادبیات است که موضوع مناسبی برای تحقیقات ادبی محسوب می گردد و می تواند نقش بسیار مهمی را در شناخت بیشتر آثار ارزشمند ادبی داشته باشد. در این رساله، شکل قصیده از جنبه ها و زوایای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. دلیل انتخاب این قالب ادبی به عنوان موضوع اصلی رساله، جایگاه ویژه ی آن در میان انواع معروف ادبی است؛ زیرا به گمان ...

عنصری (متوفی431هـ . ق) از شاعران قصیده پرداز و مدیحه سرای ایران در قرن پنجم هجری است. دورانی که در آن قصیده سرایی، رواج و تکامل چشمگیری یافت. عنصری در مدیحه سرایی سبکی معتدل داشت و در سروده هایش، از واژگان و ترکیبات فخیم و جزیل استفاده کرد. از آنجا که لازمه دریافت و شناخت آثار هر شاعر آشنایی با واژگان و ترکیبات دیوان اوست، در این رساله کوشش می شود تا با بررسی واژگان و ترکیبات دیوان شاعر به مع...

در گفتار حاضر، به شیوۀ سندکاوی، مرثیه سرایی و گونه های آن در ادب فارسی و عربی بررسی می شود؛ و اینکه در هر یک از ادب فارسی و عربی، روند و جریان مرثیه سرایی به چه صورت بوده و مرثیه سرایی در این دو ادب چه سیری را طی کرده است، نقطة آغاز آن کجا است و کدام کی‌ از شاعران پارسی و تازی مرثیه سروده اند و هرکدام در چه مرتبه و جایگاهی قرار دارند. مبنای کار در این مقاله، مقایسۀ مرثیۀ خاقانی در مرگ فرزندش رش...

چکیده ندارد.

اشعار ستایشی یا مدحی، بخش قابل توجّهی از تاریخ ادبیات را به خود اختصاص داده است، از آن جا که شعر ستایشی بر ارزش هایی استوار بوده است که در زمان سروده شدن شعر در جامعه مهم تلقّی می شده و شاعران هنگام ستایش آن ها را به ممدوحان نسبت می داده اند، با بررسی سیر تحوّل این ارزش ها در اشعار ستایشی می توان نسبت به سلایق و نیاز های جامعه شناخت حاصل کرد. در این پژوهش ارزش های موجود در اشعار هشت شاعر از سه دور...

چکیده تاریخ نشان می دهد که دوره ی قاجار، دوره ای سرشار از رخدادهای سیاسی، اجتماعی و ادبی است. پیامد این رویدادها شعر آیینی را نیز تحت تأثیر قرار داد که نتایج آن در شکل گیری رویکردهای متفاوت در حوزه شعر آیینی و ایجاد تحوّلات محتوایی و ساختاری در این عرصه مشهود است. در این پژوهش سعی بر آن است تا با بررسی مختصر اوضاع سیاسی، اجتماعی – فرهنگی و ادبی دوره ی قاجار، ابتدا فضایی که شعر آیینی در آن بالی...

سرزمین کهنسال ایران از دیرباز مهد پرورش دانشمندان و ادیبان بسیاری در زمینه های مختلف بوده است که آثار بازمانده از آنها جایگاه خاصی برای این کشور در میان سایر ملل جهان به وجود آورده است .در بین شهرهای هنر پرور این سرزمین نیز برخی از آنها، مقامی بس رفیع به خود اختصاص داده اند که شهر اصفهان از آن جمله می باشد. مدیحه سرایی یکی ازمضامین شعری مشهور در میان سروده های شاعران اصفهانی عربی سرای در عصر عب...

نام میرفندرسکی بیشتر یادآور قصیدۀ یائیۀ اوست که شهره است و شارحانی، چند شرح بر آن نگاشته و شاعرانی آن را تخمیس و گاه تضمین کرده اند. به دلیل شهرت میرفندرسکی، گاهی ابیات، قطعات، قصاید و رباعیاتی به وی نسبت داده شده است، که به وضوح معلوم است از او نیست. گاهی از سر ذوق و علاقه ابیاتی از شعرای مختلف را حسب حال خود در حواشی کتب و رساله ها نگاشته و متأخرین گمان برده اند که سروده های وی است. برخی از ا...