قصیده، نخستین قالب مشخص شعر فارسی است. ازاین‌رو، شناخت خاستگاه‌های زبانی، ادبی و فکری این قالب شعری، برای شناخت ریشه‌های شعر فارسی، اهمیت دارد. بدین منظور ابتدا باید دید چه پیشینه‌ها و زمینه‌هایی در شکل‌گیری قالب قصیده‌ اثرگذار بوده‌اند. یکی از مهم‌ترین پیشینه‌های اثرگذار در این باره، فن خطابه است. کاربرد خطابه در ایران پیش از اسلام و میان اعراب دورة جاهلی و دورة اسلامی و یونان باستان و تقدم زم...

ان المقالة تبحث عن قصیدتین فی الرثاء الشاعرین الذین عاشا فی عصر واحد تقریباً و هما ابو ذؤیب الهذلی و مالک بن الریب التمیمی . درست و حللت کل قصیدة منهما تحلیلاً نقدیاً من حیث الموضوع و صور الاخیلة و الموضاعات البلاغیه . المستنبط أن ابا ذؤیب الهذلی استهل شعره بحوار متداول بینه و بین حبییته أمیمة حسب الاتجاه التقلیدی فی العصر الجاهلی و الاسلامی و أنّ رثاء أبی ذؤیب رثاء شخصی عاطفی صادق ینبعث عن صمیم قل...

شرایط زندگی اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و ادبی نیمایوشیج و بدر شاکر سیاب در موارد فراوانی، شباهت و نزدیکی دارد؛ از آن جمله می‌توان به زندگی در محیطی روستایی با طبیعتی بکر، تعهّدات اجتماعی، تأثیرپذیری از مکتب‌های ادبی غرب،‌ زندگی در سایة حکومت‌های دیکتاتوری، ‌گرایش‌های سیاسی، استفاده از مضامین ادبی مشترک، پیشگامی و سنّت‌شکنی در...

مانایی شعر با چند لایه بودن و خوانش برداری آن ارتباط تنگاتنگی دارد. این امر در نیمة اول قرن بیستم همراه با تأثر از شعر و نقد غربی، شعر معاصر عربی را وارد مرحلة جدیدی کرد و آن را عرصة تاخت و تاز اسطوره های ملی و جهانی نمود. بدر شاکر السیاب از نخستین شاعران نوپرداز عرب بود که در شعر خود از رمز و اسطوره بهر ة فراوان برد. قصیدة سفر أیوب از جمله قصاید اوست که شاعر با خلق مجموعه ای از نشانه ها پیام م...

قصیده عینیّه، منظومه علمی سرشار از عناصر شعری و ظرایف ذوقی در بیان احوال نفس است که نمودی برجسته از فلسفه باطنی ابن‏سینا به شمار می‏رود. وی با دستمایه‏ای از معرفت شهودی و اشراقی و حکمت ذوقی، به آفرینش این چکامۀ شگرف همّت گمارد تا مگر نفس را پس از هبوط، از وضع رقّت‏بار زمینی رهایی بخشد و به جایگاه بلند آسمانی‏اش بازگرداند، مشروط بر اینکه به زیور علم و عمل آراسته شده باشد. نویسنده در این مقاله می‏کو...

کلام معصومان علیهم السلام منبع سرشاری از حکمت، معرفت و ادب تعلیمی است که از ظرفیت لفظی ومعنایی بالایی برخوردار است. یکی از مهمترین بخش­های صحیفه رضویه، «حرزیات» امام رضا (ع)  است که علاوه بر معارف والا و ارزشمند، از نظر انسجام واژگانی در حدّ اعلاست. در این مقاله سعی شده است در راستای کشف معانی نهفته در حرزیات این صحیفه وزین، مسأله ی باهم آیی واژگان بررسی و تحلیل گردد. نگارنده ابتدا با استفاده از...