در قانون برنامه چهارم توسعه کشور، استفاده از منابع مالی خارجی در قالب قراردادهای مختلف به طور عمده فاینانس و بیع متقابل پیش‌بینی شده و بر اساس آن مجوز سرمایه‌گذاری خارجی در فعالیتهای بالادستی صنعت نفت اعطاء شده است. با وجود ایجاد بستر مناسب، برخی محدودیتها و موانع نظیر حفظ مالکیت و اِعمال تصرفات مالکانه دولت بر منابع نفت و گاز و وجود ریسکهای مختلف سیاسی و اقتصادی، جذب منابع مالی در صنعت نفت ...

     قراردادهای بیعمتقابل در پروژه­های بالادستی صنعت نفت و گاز ایران از زمان انعقاد اولین قرارداد در سال 1373 هجری شمسی تاکنون که صنعت نفت و گاز جمهوری اسلامی ایران نسل سوم این نوع قراردادها را در دستور کار خود قرار داده، مواجه با انتقادهای عدیده­ای بوده است که بعضی از انتقادها از جانب پیمانکاران بین­المللی نفتی و یا سرمایه­گذاران خارجی و برخی دیگر از طرف کارشناسان و صاحبنظران منتقد داخل کشور د...

با توجه به نقش حیاتی صنعت نفت برای توسعهٔ موقعیت اقتصادی ایران، لزوم جذب سرم آیه‌های خارجی و تشویق و حمایت آن‌ها در پروژه‌های بالادستی این صنعت به‌ویژه از طریق انعقاد قراردادهای پیمانکاری خدماتی (بیع متقابل) با سرمایه‌گذاران و شرکت‌های نفتی بین‌المللی امری انکارناپذیر به نظر می‌رسد. بدین منظور، تحقیق حاضر سعی در برشمردن قوانین و مقرّرت حاکم بر سرمایه‌گذاری خار جی در پروژه‌های بالادستی به‌ویژ...

با وجود اینکه ایران از نظر برخورداری از منابع زغال سنگ در جایگاه دوازدهم جهان قرار دارد اما این منبع عظیم انرژی، تنها یک درصد در سبد انرژی کشور سهم دارد. در ایران، اقتصاد انرژی تحت تاثیر ذخایر نفت و گاز طبیعی قرار دارد و این موضوع سبب شده به منابع دیگر انرژی که سودآوری کلانی دارند، توجه چندانی نشود. فناوری نوین گاز کردن زیرزمینی زغال­سنگ (ucg) روشی برای تبدیل زغال­سنگ به گاز در زیرزمین است که س...

مطالعه‌ قراردادهای نفتی نیازمند چارچوب نظری منسجمی است که توانایی ایجاد پیوند میان رشته‌های مختلف علوم مرتبط با مسائل نفت و گاز به یکدیگر را داشته باشد. اقتصاد هزینه‌ مبادله رویکردی بین رشته‌ای برای تحلیل مسائل قراردادی ارائه می‌کند. در بخش بالادستی صنعت نفت و گاز کشور از سال 1374 تاکنون سه نسل از قراردادهای بیع متقابل منعقد شده است. هدف این مطالعه بررسی یکی از فروض آن یعنی فرصت طلبی طرفین در م...

 بر اساس رویۀ صنعت بالادستی نفت و گاز در برخی کشورهای نفت‌خیز، قراردادهای خدماتی مانند بیع متقابل در ایران، فضای مناسبی برای توسعۀ میدان‌های نفتی فراهم نموده است. باوجوداین، در برخی زمینه‌ها، از جمله ذخایر و سازه‌های مشترک، میدان‌های واقع‌شده در آب‌های عمیق یا نسل دوم و سوم یک میدان نفتی ممکن است به سازوکارهای قراردادی جذاب‌تری از دیدگاه شرکت‌های سرمایه‌گذار خارجی نیاز باشد. در این راستا، قالب ...

ارزیابی سیر تحول قراردادهای بالادستی صنعت نفت و­گاز کشور در دوره استقرار نظام جمهوری اسلامی, بیانگر آن است که در طی سال­های 1371-­1358ه.ش تقریباً هیچ نوع قرارداد متعارف و بلندمدتی منعقد نشده بود. درحالیکه در بازه زمانی1392-1372ه.ش سه نسل از قراردادهای خدماتی ایران موسوم به «بیع متقابل» طراحی و عملیاتی گشته اند. اکنون با توجه به ضرورت طراحی قراردادهای جدید, می­خواهیم بررسی نمائیم که اساساً قوانین ...

نظام مالی قراردادهای نفتی بالادستی، مجموعه‌ای از عناصر و ابزارها شامل بهرۀ مالکانه، مالیات‌ها، مشارکت در تولید، انواع دستمزد (حق‌الزحمه) و ... است که تعیین‌کنندۀ چگونگی تسهیم منافع و درآمد حاصل از منابع نفت و گاز بین دولت میزبان از یک سو و شرکت‌های نفتی بین‌المللی از سوی دیگر است. اینکه دولت‌ها و شرکت‌های نفتی کدام‌یک از ابزارهای مالی را در یک قرارداد نفتی به‌کار گیرند، به ملاحظات زیادی بستگی د...

در این مقاله نرخ بازگشت سرمایه و عوامل ریسکی که شرکت­های بین المللی، در قراردادهای نفتی IPC با آن مواجه می­شوند، بررسی شده و به طور خاص برای قرارداد میدان دارخوین مدلسازی شده است. بدین منظور مهم­ترین عوامل ریسکی که می­تواند منجر به کاهش نرخ بازده پیمانکار در این قراردادها شود، نظیر قیمت نفت، سطح تولید، هزینه­های سرمایه­ای، هزینه­های عملیاتی و دستمزد (پاداش) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحلی...

قراردادهای خدماتی، چارچوبی قراردادی هستند که از سوی بعضی از دولت های میزبان برای جذب دانش فنی و سرمایه ی شرکت های بین المللی نفت، بدون اینکه مجبور به واگذاری میدان و حق تولید نفت به این شرکت ها شوند، به کار می رود. مقاله حاضر به بررسی نظام مالی قراردادهای خدماتی در حوزه ی بالادستی نفت در دو کشور تولیدکننده ی نفت اوپک، ایران و ونزوئلا، می پردازد. در این راستا انواع قراردادهای خدماتی برگزیده هر د...