در این رساله سخن از انسان است و مقام، تکریم، چگونگی محوریّت و حقوق وی در اسلام، تنها دین توحیدی (به معنای واقعی) در عصر حاضر. این معانی بلند را با عقاید سخیفی که مکاتب مادی در مورد انسان ارائه داده اند، مقایسه کرده ایم؛ عقایدی که با وجود شعارهای غلوآمیز در مورد انسان و محور دانستن میل او در همه ی امور، آدمی را از مقام بلندش به حقارت و فرودستی می کشاند. نشان داده ایم که دین توحیدی بالاترین مقام م...

الگوی تنشی (tensive) که متعلّق به گستره نشانه‌شناسی پساگریماسی محسوب می‌شود، به سوی «فرآیند تولید و دریافت معنا» جهت یافته است. الگوی تنشی، دو بُعد بنیادین ادراک را به مثابه ابعاد و ظرفیّت‌های معناسازی در نظر می‌گیرد: بعد فشاره‌ای (درونی، احساسی) و بعد گستره‌ای (بیرونی، شناختی)، به مثابه ظرفیت‌های پیشامعنایی، به ترتیب معرِّف «سطح بیان» و «سطح محتوا» هستند. سطوح مشخصی از فشاره و گستره پیوند می‌یابند ...

 انسان آرمانى و شخصیّت انسان از نگاه قرآن مورد بررسى قرار گرفته است. قرآن مى‌گوید هر انسانى بر اساس ساختار وجودى خود، عمل مى‌کند و کردار آدمى، بر الگوى شخصیّت درونى وى استوار است. نویسنده با این رویکرد، نخست تعریف "شخصیّت" را از نگاه روان شناسان مورد بررسى قرار داده و پس از آن به تعریف "شخصیت" از نگاه قرآن پرداخته و معتقد است بر اساس آیات قرآن، انسان داراى دو نوع شخصیّت است: شخصیت عام انسانى و شخصی...

پرسشهای اصلی که این رساله در پی پاسخ بدان است: شریعت ما انسان را چگونه می بیند؟ آیا انسان از رو که انسان است در نزد شارع دارای ارزش و احترام می باشد؟ آیا ارزش و احترام انسان در نزد شارع به پایه ای است که همه افراد انسان از آن جهت که انسان می باشن -و نه از آن رو که وابسته به ایدئولوژی و مردم یا گروه و طبقه خاصی می باشند-برخوردار از حقوق انسانی هستند؟ آیا عقیده دینی در میزان برخورداری شهروندان از...

      در تفکر صدرایی و با توجه به اصول و مبانی فلسفی وی، کرامت انسان امری حقیقی و وجودی است، نه اعتباری و قراردادی و چون وجود ذومراتب محسوب می‌شود، پس کرامت نیز امری تشکیکی و دارای مراتب است. بر این اساس انسان ذاتاً دارای کرامت است، یعنی کرامت در نظام تکوین و با فطرت انسانی عجین و امری ثابت و لایتغیر بوده که به‌دلیل ویژگی‌هایی چون، عقل و خرد، نفخة روح و ... به انسان ارزانی شده است، اما انسان در ...

از منظر قرآن، خالق هستی تاج کرامت بر سر آدمی نهاده، وی را جانشین خود در زمین معرفی کرده است. پرسش تحقیق این است که معیارهای انسانیت در قرآن، با تاکید بر تفسیر المیزان، کدامند؟ در آموزه‌های قرآن، از مثلث معیار سخن رفته است: ایمان، عمل صالح و علم. مس وجود آدمی تنها با کیمیای ناب ایمان و عمل صالح به زر تبدیل خواهد شد و آمیختگی آن دو با علم، بر رفعت درجات معنوی انسان خواهد افزود. در منطق قرآن، علم،...

 نقاط اشتراک و افتراق مبانى و مبادى اعلامیه حقوق بشر و قرآن مورد ارزیابى قرار گرفته است. منشور جهانى حقوق بشر که به انگیزه حاکمیت عدالت و صلح جهانى تدوین شده و در ایجاد صلح و امنیت نیز کارآیى داشته، برپایه مبانى و مبادى خاصى استوار است. در این میان مدافعان و موافقان آن، به جاى بررسى و ارزیابى این مبانى، تنها با تکیه بر انگیزه و کارآیى که داشته پذیرش آن را بایسته مى‌دانند. اما این همه دلیل بر حق...

در مباحث فلسفه اخلاق یکی از نظریاتی که گرچه محبوبیت عام ندارد ولی از سوی افرادی چون خانم «اَین رند» مورد دفاع قرار گرفته، نظریه خودگروی اخلاقی است. نگارنده در مقاله حاضر درصدد طرح این دیدگاه، و سپس تفسیر خودگروی اخلاقی با رویکرد خودارزشمندی می‌باشد که البته در این‌صورت خودگروی از شکل متداولش که محرک انسان خودخواهی باشد، فاصله گرفته و به‌سوی توجه به خویشتن و عنایت به نفس در جهت ارزشمندی و فعلیت ک...

یکی از اساسی ترین موضوعات در مباحث انسان شناسی، مسأله کرامت انسان و ملاک کرامت مندی اوست. در اندیشه سیاسی شیعه به خصوص امام خمینی(ره) که بزرگ ترین اندیشمندی است که جهان اسلام در دورۀ معاصر، به خود دیده است؛ به این مسئله توجه جدی شده است. در این مقاله بررسی می شود که امام خمینی (ره) چه ملاک ها و چه معیارهایی را برای کرامت انسان در نظر می گیرد؛ آیا صرف انسان بودن برای کرامت مندی انسان کافی است یا...

یکی از محوری ترین مباحث قرآنی، بحث ابتلا و امتحان در قرآن است که اطلاع و آگاهی از معنا و فلسفه آن و راه‌های برون رفت از آن، تاثیر غیر قابل انکاری در سعادت بشر دارد. این نوشتار پس از مفهوم شناسی واژه‌های، ابتلاء، فتنه و امتحان، به این نکته می‌پردازد که فلسفه آزمایش الهی به تکامل رسیدن انسان، رحمت الهی و برگشت انسان به سوی خداست و راهکارهای برون رفت موفقیت آمیز از آزمایش، صبر، تقوا، تسلیم در براب...