با فروپاشی شوروی در دسامبر 1991‘ ژئوپلتیکی منطقه دچار تغییرات بنیادین گردید. تبدیل کشورهای ساحلی دریای خزر از دو به پنج‘ ظهور کشورهای مستقل محصور در خشکی‘ نامشخص بودن وضعیت حقوقی دریای خزر و نیاز کشورهای استقلال یافته به بهره برداری از منابع دریا‘ وجود ذخایر عظیم نفت و گاز دریای خزر و مهمتر از همه خلاء قدرت ایجاد شده باعث گردید تا تمایل جهت پر کردن خلاء قدرت در منطقه بسرعت توسط قدرتهای منطقه ای...

با فروپاشی شوروی در دسامبر 1991‘ ژئوپلتیکی منطقه دچار تغییرات بنیادین گردید. تبدیل کشورهای ساحلی دریای خزر از دو به پنج‘ ظهور کشورهای مستقل محصور در خشکی‘ نامشخص بودن وضعیت حقوقی دریای خزر و نیاز کشورهای استقلال یافته به بهره برداری از منابع دریا‘ وجود ذخایر عظیم نفت و گاز دریای خزر و مهمتر از همه خلاء قدرت ایجاد شده باعث گردید تا تمایل جهت پر کردن خلاء قدرت در منطقه بسرعت توسط قدرتهای منطقه ای...

اهمیت حیاتی انرژی در رشد و شکوفایی اقتصاد ملی و بین المللی باعث شده تا نفت به عنوان یکی از عناصر اصلی سیاست جهانی مورد توجه قدرتهای بزرگ قرار گیرد. پس از جنگ جهانی اول نفت از نقطه نظر اقتصادی و سیاسی اهمیت ویژه ای در سیاست جهانی پیدا کرده است. به گونه ای که پس از آن هر یک از قدرتهای جهانی به نوبه خود برای تصاحب این منبع بسیار مهم به عملیات نظامی در مناطق نفت خیز پرداخته اند. تفکرات نظامی-استرات...

امروزه توجه روزافزونی به علل و پیامدهای بحران های تهدید کننده امنیت در منطقه خلیج فارس می شود. در آستانه قرن بیستم و یکم نیاز مبرمی به تعریف مفهوم امنیت و پدیده ناامنی در منطقه مزبور احساس می شود جایی که رابطه مستقیمی بین امنیت در منطقه خلیج فارس و سرنوشت آینده کشورهای منطقه وجود دارد در این زمینه باید علاوه بر عواملی که در سطح منطقه برهم زننده ثبات و نظم امنیتی هستند به نقش بیشتر بازیگران سیاس...

در این مقاله تلاش شده تا با در نظر گرفتن روند چند جانبه‌گرایی نظام بین‌المللی، اهمیت راهبرد شرقی و جایگاه و نقش ایران را مورد بحث قرارداده و فرصتها، امکانها و محدودیتهای نظام بین‌المللی برای سیاست شرقی بیان شود. نکته محوری در این مقاله آنست که نظام بین‌المللی در هر عصری تاثیری اساسی بر رفتار دولتها و تعیین هنجارها دارد و از این رو، ارائه درکی روشن از آن می‌تواند، در تبیین و تحلیل سیاست بین‌المل...

اکثر ملتهای ناحیه خاورمیانه در یک دوره نسبتا طولانی از برخی مزایای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی- اجتماعی بی بهره و محروم بوده اند. ساختار سیاسی کشورهای خاورمیانه برای سالیان دراز بصورت نظام پادشاهی با گرایشات قبیله ای، عشیره ای و مذهبی بوده که رهبران ناحیه از این گرایشات بعنوان ابزار کشورداری برای بقاء سیستم سیاسی خود استفاده کرده و می کنند. اما این گونه سیستم ها تنها منافع یک گروه خاص از جامعه را م...

منطقه ی قفقاز به دلیل قرار گرفتن در محدوده ای استراتژیک از جهان که آنرا به مرکز ثقل ارتباط شرق، غرب، شمال و جنوب جهان تبدیل نموده است و واقع شدن در حد فاصل مناطق استراتژیک هارتلند و ریملند و از سوی دیگر همسایگی با روسیه از اهمیت بالایی برخوردار است.از سوی دیگر کشف منابع سرشار انرژی در این منطقه پس از فروپاشی جنگ سرد، نگاه قدرتهای بزرگ را به این منطقه معطوف نموده است. نویسندگان در تلاش هستند در ...

«شورای امنیت» بازیگر اصلی این پژوهش برای تبیین، تحلیل و بررسی جایگاه، نقش¬های گوناگون آن در دنیای امروز و رویکرد قدرتهای بزرگ و تاثیرگذار جهانی بر عملکرد و جهت گیری آن ـ چه قبل و چه بعد از جنگ سرد ـ می باشد. هدف اصلی این تحقیق عبارت است از: «بررسی موردی تاریخچه و رویه شورای امنیت با تاکید بر فضای پس از جنگ سرد» و سوال اصلی که به دنبال پاسخگویی به آن است نیز عبارت است از اینکه «تحولات نظام بین ا...

منطقه ی قفقاز به دلیل قرار گرفتن در محدوده ای استراتژیک از جهان که آنرا به مرکز ثقل ارتباط شرق، غرب، شمال و جنوب جهان تبدیل نموده است و واقع شدن در حد فاصل مناطق استراتژیک هارتلند و ریملند و از سوی دیگر همسایگی با روسیه از اهمیت بالایی برخوردار است.از سوی دیگر کشف منابع سرشار انرژی در این منطقه پس از فروپاشی جنگ سرد، نگاه قدرتهای بزرگ را به این منطقه معطوف نموده است. نویسندگان در تلاش هستند در ...

با فروپاشی شوروی و پایان نظام دوقطبی ایالات متحده آمریکا مدعی کسب جایگاه قدرت بلامنازع و قدرتمند‌ترین دولت  در نظام بین‌الملل گردید،  بازیگری که توانایی جهت‌دهی به قواعد و رویه‌های بین‌المللی را به‌تنهایی داراست. با این همه سایر قدرتهای بزرگ با به چالش‌کشیدن آمریکا، تلاش‌ها خود را برای تغییر این شرایط را با برنامه‌ریزی‌های بلندمدت و استراتژیک ادامه دادند. این بازیگران همیشه به‌عنوان یک رقیب بال...