از آن زمان که دانشمندان برای نخستین بار به اهمیت فولکلور پی برده و بر گردآوری، انتشار و بررسی آن تأکید کردند، سال های بسیار می گذرد. از نخستین کوشش ها برای گردآوری و انتشار فولکلور در ایران نیز سال های بسیار می گذرد. با این وجود، فولکلور برخی از مناطق ایران هنوز، آن گونه که شایسته و بایسته است، گردآوری نشده و به ویژه مورد بررسی علمی و جدی قرار نگرفته است. کردی کلهری یکی از لهجه های زبان کردی ...

«مولود» اصطلاح و نام مراسم دینی در میان مردم تاجیک است که در بزرگداشت زادروز پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) برپا می شود. در تاجیکستان امروز مراسم مولود را نه تنها در ماه ربیع الاول که ماه ولادت پیامبر اسلام (ص) است، بلکه در هر ماه و فصل سال ضمن جشن ها و مراسم سوگواری برگزار می کنند. برپاکنندگان مراسم مولود چند روز قبل آمادگی می گیرند و حافظان قرآن، روحانیون مشهور، میهمانان و همسایگان را دعوت می کنن...

پس از وفات صدرالدین عینی مسئلۀ نشر کلیات آثار او به‌میان آمد و طی دو سال، بایگانی آثار او به‌دقت مورد بررسی قرار گرفت. در سال‌های ۱۹۵۴-۱۹۵۶م، در میان دست‌خط‌های آرشیو شخصی عینی یک دسته مسوّده از کارهایی که در طی سالیان طولانی برای تألیف لغت‌نامۀ تاجیکی انجام داده بود، پیدا شد. به‌ گفتۀ خود مؤلف، در کتاب مختصر ترجمۀ حال خودم، این لغت‌نامه 15هزار لغت را دربردارد؛ اما چون نسخۀ کامل آن در د...

رحیم هاشم، ادبیات شناس، مترجم، روزنامه نگار و محرّر معروف تاجیک، در سال 1908م متولد شد و در سمرقند به کمال رسید. جوانی او مقارن با دورانی است که در این مرکز باستانی فارسی زبانان تحول و دگرگونی های چشمگیری رخ داده بود. رحیم هاشم در رشد و نمو مکتب و معارف، مطبوعات و نشریات، و علم و ادبیات تاجیک خدمات ارزشمندی را به انجام رسانده است. او با هدایت استادش، صدرالدین عینی، در مطبوعات نوتأسیس تاجیک در سم...

کرمان شهری باستانی است و فولکلور آن نشان از قدمت و نوع زندگی، شغل و عواطف مادری نابی دارد فولکلورهای کرمان سعی و افری در هدف قرار دادن ذهن و عمل کودک و نوجوان در قرار گرفتن از گهواره تا گور در راه و رسم زیستی سالم و با عادات قابل قبول است وزن و تصاویر ناب بر خواسته از زندگی واقعی مردم باعث می شود که بتوان تصویر سازی بر جسته ای از آنها خلق کرد. در این پایان نامه تلاش شده تا با توجه به خصوصیات ...

جنبش معارف پروری تاجیک، پیش از همه و بیش از همه، در ادبیات بدیعی آن نقش و نفوذ داشته است. جایگاه و مقام نظم کلاسیک را نیز در ادبیات معارف پروری تاجیک نمی توان نادیده گرفت. این مقاله با هدف بررسی افکار معارف پروری در اشعار عجزی به نگارش درآمده است. صدیق خواجه عجزی از مردان برگزیدۀ مکتب و معارف نوی تاجیک در ابتدای عصر بیستم است. او که از جوانی به شعر و ادب علاقه داشت، با تأسیس مکتب اصول نو در روس...

دوشنبه مرکز نوی علم و فرهنگ تاجیک است که تاریخ غنی و وضع اقتصادی و اجتماعی ساکنان آن، نه تنها توجه تاریخ نگاران و واقعه نویسان تاجیک، بلکه عالمان و محققان روس را نیز به خود جلب کرده است. در این مقاله که با هدف معرفی دوشنبه، به عنوان مرکز نوی دولت تاجیکان، به نگارش درآمده، ابتدا وضعیت معماری بناهای این شهر توصیف شده، سپس به بنیاد نشریۀ بیداری تاجیک در این شهر اشاره شده و مباحث مطرح در این نشریه ...

رودکی از شاعران بزرگ زبان فارسی است که در یکی از روستاهای ادب پرور تاجیکستان دیده به جهان گشود. موضوع گردآوری ایجادیات شفاهی بدیعی هم دیاران رودکی سبب شد که هیئتی به دیهه هایی که با نام رودکی ارتباط داشتند، روانه شوند و با انجام تحقیقات میدانی به جمع آوری نمونه های فولکلور دیار رودکی اقدام کنند. در جمع آوری نمونه های فولکلور تلاش شد گویش مردم بومی درحد امکان حفظ و اثرهای مردمی عیناً ثبت شود. تلا...

فولکلور آینۀ روزگار است و هر حادثۀ نیک و بد بدون میل و خواهش ما در آن تجسم می یابد. از گذشته میان فولکلور، یعنی همان ادبیات شفاهی، با ادبیات خطی دادوستد و ارتباط متقابل وجود داشته است و هردوی آن ها مکمل یکدیگر بوده اند؛ به طوری که ضرب المثل ها و ایجادیات شفاهی مردمی در شکل گیری ادبیات خطی عاملی مهمی محسوب می شده است. حاجی حسین ختلانی ازجمله ادیبان و شاعرانی بوده که اثر های فولکلور را در اشعار خ...

این مقاله برآن است تا به معرفی بنیان‌گذاران مطبوعات تاجیک بپردازد و از نحوۀ پیدایش و محتوای مطبوعات، روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌ها شرح مفیدی به‌دست دهد. محمودخواجه بهبودی از شخصیت‌های معروف زمان بود که از سال 1900م بارها به ممالک مختلف شرق سفر کرد و از مطبوعات رسمی و خصوصی ترکستان، مطبوعات تاتاری و آذربایجانی روسیه استفاده کرد و مقاله‌های زیادی به‌طبع رساند. وی سه ماه بعد از بسته شدن روزنامۀ بخ...