در این مقاله خواهم کوشید که با روشی تحلیلی ـ انتقادی، ابتدا با تکیه بر تحلیل انتقادی هنری سیجویک از اخلاق مبتنی بر فهم عرفی ــ که وی آن را «شهودگروی جزمی‌نگرانه» نامیده است ــ و نیز با بیان اصول اخلاقی‌ای که وی آن‌ها را بدیهی و کاملاً معتبر دانسته است، تحلیلی از مفاد شهودگروی اخلاقی وی به دست دهم و سپس با تأمّلاتی انتقادی در اصول اخلاقی بدیهی و کاملاً معتبر مورد نظر سیجویک نشان دهم که آیا آن اصول ...

در طی قرون متمادی فیلسوفان بسیاری مبناگروی سنتی را پذیرفته و از آن در استدلالات خود بهره می گرفتند. در مقابل برخی فیلسوفان جدید مانند پلانتینگا نظریه معرفت شناسی اصلاح شده را ارائه داده اند. مطابق این نظر قضایای پایه به تعداد محدودی که در نظر مبناگروان سنتی است، محدود نمی شود. بلکه قضایای بیشتری را شامل می شود که از جمله آن ها اعتقاد به وجود خداوند است. مطابق این نظر، ضرورتی ندارد که فیلسوفان ب...

ویتگنشتاین متأخر و گادامر معتقدند فهم متضمن کاربرد است. در اندیشه­ آنها، حضور ِ«دیگری» در فهم راستین نمایان می­شود. ویتگنشتاین برآن است که ما نمی توانیم هیچ شکل زندگی خاصی را مستقل از شکل­های دیگر زندگی بفهمیم. گادامر نیز می­گوید «من» نسبت به گفته­های دیگری گشوده است، زیرا گفتگوی واقعی فقط با چنین گشودگی ای میسر می­شود. از دیدگاه ویتگنشتاین، اساساً داشتن زبان خصوصی برای انسان مقدور نیست، زیرا قوا...

برای فیلسوفان هرمنوتیک، مساله فهم اهمیت بسزایی دارد. بسیاری از آنها فقط به فهم متن و تفسیر و تاویل آن توجه دارند، اما قلیلی چون هایدگر و گادامر خود مساله فهم را مورد موشکافی قرار داده اند. به بیان دیگر برای آنها هستی شناسی فهم و شرایط حصول فهم بیشتر مطرح است تا این که یک متن را چگونه و با چه روشی فهم پذیر سازیم. از آنجا که مولوی بیشتر به عنوان یک شاعر در جامعه فکری ما مطرح کرده است، کمتر به زوا...

«توجیه» یکی از اجزای سه گانۀتعریف یا تحلیلِ سه جزئیِ معرفت (باور صادق موجّه) است. بر مبنای این تعریف، باورِ صادق (رأیِ درست یا نظرِ مطابق با واقع) آن گاه معرفت است که موجّه (مُدلّل) باشد. نظریه های توجیه، بر مبنای نوع دیدگاه معرفت شناسان در باب ارتباطِ باور با اراده، به دو گروه وظیفه گروانه و ناوظیفه گروانه تقسیم میشوند. نظریۀوظیفه گروی به بیّنه جویی و درون گروی، و ناوظیفه گروی به برون گروی در توجیه می ان...

چکیده با توجه به مباحث جدید معرفت شناسی، دیدگاه ملاصدرا در معرفت شناسی دیدگاه مبناگرایانه است. چراکه او در توجیه معرفت متوسل به بدیهیات اولیه می شود و با استفاده از آن ها که برای ما آشکار و واضح هستند به توجیه سایر مسائل می پردازد. روش وی در رسیدن از نظریات به بدیهیات روش قیاس برهانی است که این کاملاً بر نظریه مبناگرایی حداکثری منطبق است. درنتیجه اشکالاتی که بر مبناگرایان وارد است بر صدرا هم وا...

هدف: هدف از نگارش این مقاله، بررسی «معرفت‌شناسی» در رویکرد ریزوماتیک ژیل دلوز و علامه طباطبایی و نقدهای وارد بر معرفت‌شناسی ریزوماتیک دلوز بر مبنای نظریات علامه طباطبایی بود. روش: از روش های تحلیل مفهومی و انتقادی برای پاسخ به سؤالات پژوهش استفاده شده است. یافته‌ها: مفاهیم اصلی معرفت‌شناختی ریزوماتیک ژیل دلوز شامل نفی بازنمایی دانش، صیرورت و شدن به جای بودن، تجربه‌گرایی استعلایی، کثرت بدون هیچ‌...

چکیده پژوهش حاضر با هدف تبیین عرفی گرایی و فرایند شکل گیری جمهوری اسلامی ایران، بر نقد و ارزیابی نطریه های عرفی گرایی در جمهوری اسلامی ایران متمرکز شده است و بر آن است تا دریابد که جمهوری اسلامی ایران تا چه میزان از عرفی شدن متاثر بوده است. در بررسی این امر، عرفی گرایی در سه ساحت باور، ساختار و رفتار مورد توجه قرار گرفته است. عرفی گرایان با تحلیل انفسی از اندیشه اسلامی در حوزه جمهوریت و اسلامی...

چکیده   این پژوهش به بررسی و مطالعه وضعیت عرفی شدن دانشجویان و عوامل مؤثًر بر آن می پردازد. هدف این تحقیق نشان دادن وضعیت پدیده عرفی شدن در میان دانشجویان و چگونگی تأثیرگذاری برخی عوامل برجهات و مؤلفه های مختلف آن است.ضرورت این پژوهش ناظر براهمیت وجایگاه والای دین در حیات اجتماعی است و بدیهی است که هر نوع عامل تأثیرگذار در این باره باید مدنظر برنامه ریزان و سیاست گذران کشور قرارگیرد،لذا می توان ...

رویکردهای نوین در مواجهه با متن، سبب تحولات بزرگی در فهم و تفسیر متون مقدس شده است. این رویکردها اسلام را در برگرفته که دینی متن محور است و باعث پیدایش دیدگاههای نو در شناخت و فهم قرآن شده است. یکی از این دیدگاه‌ها پژوهش ادبی قرآن است که با تحولات نظریه و نقد ادبی نوسان‌های فراوانی پیدا کرده ‌است. این نوع از پژوهش، وحی ازنظر مؤمنان یعنی الهی‌بودن آن را نادیده می‌گیرد که نتیجۀ آن باعث دورشدن از ...