تعبیر خواب یکی از ژانر های فولکلور تاجیک است و یکی از نمود های تعبیر خواب نیز متن های شفاهی است که در بین مردم و فرهنگ بومی آن ها بسیار رواج دارد. تعبیر خواب با تصورات و جهان بینی و شرایط زندگی مردم ارتباط دارد و تجربه غنی آن ها را که در طول صدها سال خلاصه شده اند، در بر می گیرد. خواب به عقیده مردم، منبع خبر و معلومات از غیب است که در گذشته معبّران حرفه ای تعبیر و تفسیر می کردند. در این مقاله، ن...

　　　ما در این مقاله برآنیم تا به شعر امروز تاجیک نظری بیفکنیم وشاعرانی را که از شعر معاصر ایران تأثیر پذیرفته اند برشماریم و در نهایت به شعر دارا نجات بپردازیم . ضرورت واهمیت این تحقیق در آن است که محققانی را که مایلند در مورد شعر امروز تاجیک و ایران بررسی هایی به صورت تطبیقی انجام دهند ، یاری می رساند و برای متخصصان سایر زمینه های ادبیات نیز سودمند است . اساس متدولوژی یا روش تحقیق را دستاوردهای...

هرچند ادبیات و فرهنگ تاجیکی همواره با تحولات و دگرگونی‌های بزرگ اجتماعی بوده، هرگز در هیچ مقطع تاریخی قدرت و توانایی‌اش را ازدست نداده است. سدۀ نوزدهم یکی از دوره‌های بسیار بااهمیت در تاریخ ادب و فرهنگ تاجیک است. شرایط خاص تاریخی حاکم بر این دوره سبب شده بود که تاجیکستان در شرایط سیاسی و اجتماعی دشواری به‌سر برد. در نیمۀ اول عصر نوزدهم ادبیات تاجیک در روند ادبی «دوزبانی» (ازبکی و تاجیکی) قرار د...

ناصرجان معصومی، زادۀ وادی زرنثار حصار و از زمرۀ ادیبان و دانشمندان انگشت‌شمار سدة بیستم است که در پیشرفت ساحه‌های گوناگون علم و فرهنگ تاجیک نقشی برجسته داشته است. خدمت ناصرجان معصومی خصوصاً در رشد و تکامل ادبیات‌شناسی فوق‌العاده بزرگ است. چشم‌انداز ادبیات‌شناسی او بسیار وسیع بوده است و دوره‌ها و مسئله‌های گوناگون ادبیات کلاسیک و معاصر تاجیک را دربرمی‌گیرد. حافظ یکی از شاعرانی است که ناصرجان به ا...

ابوالقاسم لاهوتی یکی از شناخته‌ترین شاعران فارسی‌گوی مبارز سدة بیستم است که تمام آثار و فعالیت‌های ادبی خود را در راه منافع مردم صرف کرد و شعر را ابزاری در خدمت به آنان قرار داد. در این مقاله ضمن ارائۀ شرح‌حال مختصری از لاهوتی، به فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی او در هردو کشور ایران و تاجیکستان پرداخته شده است. اشعار لاهوتی در بیداری و خودشناسی مردم ایران و تاجیک نقشی بسیار مهم دارد. وی با ...

در شکل‌گیری و رشد مطبوعات معاصر تاجیک سهم و نقش روشن‌فکران هم‌زبان، هم‌فرهنگ و هم‌دین چون ایرانی‌ها و آذری‌ها و ترک‌ها و تاتارها بسیار ارزنده و مهم بوده است. اهل قلم تاجیک در ابتدای قرن بیستم نه‌تنها از تجربه و ذکاوت این خلق‌ها استفاده کرده‌اند، بلکه در کنار نمایندگان آن‌ها برای تشکیل  مطبوعات و ادبیات اقدام به مبارزة معنوی کرده‌اند. ثابت مناف‌زاده ازجملۀ چنین اشخاصی است که در تشکیل مطبوعات و ن...

در تاریخ آسیای میانه، آغاز قرن بیستم مصادف با بیداری فکری و آزادی‌خواهی خلق تاجیک است که به جنبش معارف‌پروری موسوم است. دانشمندان و ادیبان متعددی در انقلاب فکری روشنفکران تاجیک اثرگذار بوده‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به احمد مخدوم دانش مؤلف نوادرالوقایع و زین‌العابدین مراغه‌ای مؤلف سیاحتنامۀ ابراهیم‌بیک اشاره کرد. یکی از آثار مهمی که در آن دوره به روشنگران و ادی...

ایرانیان مهاجر در تاریخ مدنیت شوروی تاجیک، عموماً در تاریخ روزنامه‌نگاری تاجیکستان نقشی فراموش‌ناشدنی‌ دارند. یکی از شخصیت‌های معروفی که در پیدایش و شکل‌گیری مطبوعات شوروی تاجیک واقعاً سهم ارزنده‌ای داشت، قاسم طاهرزاده دیلمی است. وی در سال‌های 1921-1925م در دارالفنون کمونیستی محنتکشان شرق (شهر مسکو) درس خواند و سپس برای کار به تاجیکستان آمد. بین سال‌های 1926-1929م سردار ادارة معارف سیاسی تاجیکستا...

سمرقند کنونی ادامۀ سنت ادبیاتی است که آغازگر آن استاد رودکی بود و در زمان‌های بعدی رشد و رونق یافت. این شکوفایی در عصر کنونی نیز در سمرقند همچنان برقرار است. در ابتدای سدۀ بیستم، سمرقند از واقعه‌های انقلابی سرشار بود که باعث بیداری ملی و به‌وجود آمدن ادبیات معارف‌پروری و درنهایت ادبیات نوی تاجیک شد. بنیان‌گذار ادبیات نوین تاجیک، صدرالدین عینی (۱۸۷۸-۱۹۵۴م) است که در ابتدای سال‌های عصر بیستم از ب...

در ادبیات معاصر تاجیک آثاری که براساس روایت و اساطیر نوشته شده‌اند، بسیار دچار آمده‌اند و نویسندگان زیادی به خلق آثار براساس روایت‌ها و افسانه‌های قدیمی خلق تاجیک پرداخته‌اند؛ لیکن از همه بیشتر م. میرشکر اساطیر و روایات و افسانه‌های خلقی را برای ترغیب سنت‌های عالی اخلاقی، اجتماعی و سیاسی، وطن‌پروری و انسان‌دوستی، و اتحاد و یگانگی استفاده کرده است و داستان قشلاق طلایی گواه روشنی بر این ...