بررسى همسانى‌ها و ناهمسانى‌هاى قواعد حقوق وضعى و اسلامى است. ویژگى‌هاى قواعد حقوق یکى از مباحث مهم فلسفه حقوق است که از قواعد اخلاقى و عرفى و... جداست. مهم‌ترین ویژگى‌هاى مشترک میان قواعد حقوق وضعى و اسلامى عبارتند از: 1. عمومیت و دوام، 2. الزام آورى، 3. برخوردارى از ضمانت اجرا، 4. مخاطب ساختن افراد اجتماع. قواعد حقوق اسلامى همانند قواعد حقوق وضعى همه افراد را در همه زمانها فرا مى‌گیرد و همگان...

قاطعیت، به معناى اجراى مناسب و به موقع قانون و بهره گیرى از قدرتِ مشروع در جهت اجراى عدالت است و مدارا به معناى سعه صدر و تحمّل آراى دیگران. در این مقاله این دو مفهوم با استفاده از کلام و سیره امام على(ع) تجزیه و تحلیل مى شوند و مواردى مانند مداراى حضرت با خلفاى قبل از خود و 25 سال سکوت، قاطعیت و مداراى ایشان در برابر مخالفان حکومت (اصحاب جمل، صفیّن و خوارج) بررسى مى گردد. دعوت کارگزاران به مدارا ...

مقاله حاضر، گزینشى از ترجمه فصل تعبدگرائى و آزاداندیشى از کتاب »تضاد و تعارض در فقه اسلامى«، به همراه تعلیقات نقادانه آن است. نویسنده در این فصل کتاب خود، روند قضا در کشورهاى اسلامى را حرکت از تعبدگرایى به آزاداندیشى معرفى کرده، و براى اثبات آن، به برخى پرونده‏هاى قضایى طلاق در کشورهاى اسلامى، استشهاد کرده است. تلاش ناقد بر اثبات این مسأله است که اولاً نشان دهد روحیه تقلیدگرایى به فقه سنى قدیم م...

عدالت، مخصوصاً عدالت اقتصادى، ویژگى بسیار مهم دولت اسلامى است و در کنار تقوا، شاخص جامعه اسلامى به شمار مى رود. مفهوم عدالت اقتصادى، مراعات حقوق اقتصادى است و زمینه ساز تحقق اهداف عالیه اسلامى مى باشد. معیار عدالت، اهداف عدالت، تقدم عدالت بر رشد و توسعه و اینکه کارآیى لازمه عدالت است، از محورهاى مهم مبحث عدالت اقتصادى است. على رغم آنکه همه فرهنگها و مکاتب، خواهان عدالت اقتصادى و مدافع آن هستند و...

احکام مختلف اضطرار به جنایت، به‏وضوح در فقه تبیین نشده است. همین امر، موجب شده که قوانین جزایى از جمله قانون مجازات اسلامى مصوب سال 1392 نیز دچار نقصان آشکارى در این باره باشد. نویسنده در این نوشتار کوشیده احکام مختلف اضطرار به جنایت نفس و عضو را استنباط کرده، کاستى‏هاى قوانین جزایى را نیز در این باره نشان دهد و در نهایت، پیشنهادى براى اصلاح قانون مجازات اسلامى داده است.

دستیابى به نقاط کانونى مطلوب در همگرایى میان کشورهاى اسلامى ضرورت ترسیم چشم انداز مطلوب براى چنین همگرایى را اجتناب ناپذیر مىسازد. چشم انداز، آینده واقعى، معتبر و جذاب براى کشورهاست.وحدت فرآیندى بین رشته اى با ماهیت تعاملى است که ضرورت توجه به لایه هاى اقتصادى، فنى، اجتماعی، سیاسى،امنیتى، ژئوپلیتیک و فرهنگى و نیز نقش آفرینان دولتى و غیردولتى مختلف را ایجاب مىکند. یکى از ویژگی هاى بارز وحد...

نظام اخلاقى در اسلام از جهاتى با ساىر نظام‌هاى اخلاقى متماىز است که ىکى از مهم‌ترىن آنها از حىث مبدأ فاعلى است. نظام‌هاى دىگر عقل، اجتماع، فطرت، طبىعت و عوامل دىگرى را در پىداىش گزاره‌هاى اخلاقى دخىل دانسته‌اند؛ اما به اجماع علماى دىنى، فن اخلاق اسلامى از منبعى وحىانى سرچشمه مى‌گىرد. مواد فن اخلاق از مبانى خاصى به‌دست مى‌آىد که آن مبانى از منبعى وحىانى برگرفته مى‌شود. اىن سه عنصر (مواد، مبنا و ...

با توجه به قاعده عدم تداخل اسباب، چنانچه جنایتى بر شنوایى شخصى وارد شود و در اثر آن، گویایى و تکلم وى از بین برود، دو دیه ثابت خواهد شد; اما اگر مجنى‏علیه نوزادى باشد که هنوز به سخن نیامده، بین فقها اختلاف نظر است. قانون‏گذار در قانون مجازات اسلامى مصوب 1375 در ماده 453 به یک دیه و ارش حکم کرده بود; اما در قانون مجازات اسلامى مصوب 1392 از نظر خویش برگشته و در ماده 687، به دو دیه حکم کرده است. ا...

در دهه‌های اخیر، کسانی در به‌دست‌دادن تعریفی از «هنر اسلامی» کوشیده‌اند، اما ظاهراً این تلاش‌ها به تعریف و تبیین روشنی از «هنر اسلامی» نینجامیده. مدّعای این مقاله این است که شاید باید چند گامی به عقب برداشت و پیش از تلاش در عرضه‌ی تعریفی از «هنر اسلامی»، به تحلیل فلسفی این مفهوم پرداخت و با این روش معلوم کرد برای آن‌که بتوانیم به نحوی توجیه‌پذیر از «هنر اسلامی» سخن به میان آوریم باید پیشتر در خصو...