امروزه کمبود آب در جهان یکی از مهمترین مشکلاتی است که زندگی بشر را به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک تحت تاثیر قرار می‌دهد. بخش عمده‌ای از سطح کشور در محدودۀ مناطق خشک و نیمه خشک قرار گرفته است. مقادیر ناچیز بارندگی‌ در چنین‌ مناطقی‌ همراه با پراکنش نامناسب آن باعث ایجاد خشکسالی‌ها و کمبود آب می‌گردد. حوزه‌های‌ آبخیز کوهستانی‌ عرصه‌های‌ اصلی‌ تولید آب بوده ‌و حوزه‌های‌ دشتی‌ علاوه‌ بر دریافت مستق...

بندهای اصلاحی به ‌طور گسترده در پروژه­های مهار فرسایش اراضی بالادست حوزه­ها به ‌ویژه در مناطق خشک و نیمه­خشک مورد استفاده قرار گرفته­اند. این سازه­ها با به دام انداختن بار رسوبی جریان­های سیلابی، مقدار رسوب ورودی به رودخانه­های اصلی را مهار کرده و کاهش می­دهند. رسوبات انباشته‌شده در پشت بندها با کاهش شیب آبراهه امکان استقرار گیاهان و آغاز عملیات بیولوژیکی کنترل فرسایش خاک را فراهم می­آورند. ویژ...

بندهای اصلاحی پرهزینه‌ترین عملیات آبخیزداری است. این پژوهش با هدف ارزیابی کارآیی انفرادی بندهای اصلاحی در حوزه‌های مختلف استان چهارمحال و بختیاری انجام شده است. یازده معیار مؤثر در کارآیی  فردی بندها شامل؛ مکان‌یابی بند، پایداری بند، تثبیت طولی آبراهه، ضریب ذخیره رسوبات، عمود بودن تاج بند بر محور آبراهه، ابعاد سرریز، استحکام بند، آنکراژ، رعایت پروفیل عرضی آبراهه، تطابق مرکز سرریز با محور آبراهه...

فرسایش خاک و انتقال رسوب از مشکلات اغلب حوزه‌های آبخیز کشور است. برنامه‌های آبخیزداری بدون برآورد صحیح فرسایش و رسوبدهی با مدل‌های مناسب امکان‌پذیر نیست. این تحقیق با هدف ارزیابی دو مدل تجربی MPSIAC و EPM انجام گرفت. ابتدا، 10 آبخیز کوچک در گستره استان آذربایجان غربی انتخاب شد که در آن‌ها 113 سد رسوبگیر متوالی در قالب طرح‌های آبخیزداری اجرا شده بود. اطمینان از عدم خروج رسوب در آخرین سد رسوبگیر،...

چکیده پخش سیلاب در مناطق کوهستانی با سایردشت¬های ایران متفاوت می¬باشد. با اجرای طرح پخش سیلاب کوهدشت سازه‌های مختلف ذخیره و نفوذ آب ازجمله بندهای گابیونی- حوضچه‌های آرامش– کانال‌های انحراف آب- بانکت¬ها–کانال‌های لبه پخش در سه دشت کوهدشت– رومشکان و کشماهور انجام شد. میانگین آب نفوذ یافته 30 میلیون متر مکعب در سال می¬باشد. کاشت و استقرار 170000 گونه درختی و افزایش تولید علوفه و سطح اراضی آبی و...

مقدار فرسایش آبی خاک کشور، براساس نقشه‌ی شدت فرسایش تهیه‌شده در پژوهشکده‌ی حفاظت خاک و آبخیزداری با کاربرد روش توان فرسایش ‌(EPM)، 976 میلیون تن در سال برآورد شده است. این نقشه از نظر شناسایی مناطق حساس‌‌‌تر به فرسایش در هر منطقه، مناسب است، ولی مقادیر برآوردی مدل، نیاز به واسنجی با مقادیر مشاهده‌‌‌ای را دارد که براساس آمار رسوب 276 آبخیز کشور انجام شده است. کمینه و بیشینه‌ی ‌رسوب‌دهی سالانه‌ی ...

اقدام­ های آبخیزداری شامل روش­هایی برای ایجاد، افزایش و حفظ پوشش گیاهی، برای کاهش روان‌آب، ‌مهارکردن سیل و کاهش فرسایش و غلظت رسوب در حوزه‌ی آبخیز است. عملیات اجرایی آبخیزداری در حوزه‌ی آبخیز فشند هشتگرد از 1375 تا 1377 با هدف تأخیر در بروز سیل انجام شده است که باعث افزایش زمان تمرکز، تخلیه‌ی تدریجی روان‌آب، تزریق و کاهش ‌زیان‌ها در زیر­حوزه­های تغذیه­کننده می‌شود. در این مطالعه، برای ارزیابی ا...

جغرافیا و توسعه شماره 29  زمستان 1391 وصول مقاله :  29/4/1390  تأیید نهایی :  27/4/1391                                                                                        صفحات : 130- 119     تعیین شدت فرسایش با استفاده از مدل­های fargas و blm مورد: حوضه ی آبخیز بندره   مهدی نوجوان [1]، دکتر علی اصغر محمدی [2]، دکتر وحید غلامی[3]     چکیده شناخت مناطق مختلف یک حوضه آبخیز (به عنوان یک واحد ط...

آگاهی از میزان خطر فرسایش خاک در آبخیزها، امکان شناسایی نواحی بحرانی و اولویت¬بندی برنامه¬های مدیریتی و حفاظتی را فراهم می¬سازد. هدف از تحقیق حاضر، تهیه و اعتبارسنجی یک مدل فازی برای ارزیابی خطر فرسایش خاک در آبخیز قرناوه گلستان است. تهیه نقشه خطر فرسایش خاک در سه مرحله انجام گرفت: در مرحله اول، نقشه شاخص حفاظت خاک (spi) با استفاده از دو لایه کاربری اراضی- پوشش اراضی (lu-lc) و شاخص اختلاف نرمال...

فرسایش خاک اثرات درون حوزه‌ای شامل کاهش حاصلخیزی خاک و اثرات برون حوزه‌ای شامل کاهش کیفیت آب، را در پی دارد. در کشور ما نیز فرسایش هر ساله خسارات جبران ناپذیری را به اکوسیستم‌های حوزه‌های آبخیز و اقتصاد کشور وارد می‌سازد. تدوین و اجرای مؤثر برنامه‌های مهار فرسایش، نیاز به درک کامل فرآیند‌های آن، توانایی در اندازه‌گیری و برآورد دقیق شدت فرسایش، شناخت عمیق مسأله و اعمال تکنیک‌های علمی در کنترل آن...