تفسیر المیزان در عین حالی که قرآن به قرآن است قرآن به عترت هم می باشد. شاید بهترین تعبیری را که بتوان برای تفسیر المیزان بیان کرد تعبیری مشابه با آنچیزی باشد که علامه در خصوص عالم ذر یا مطابق تعبیر برخی روایات عالم ظلال فرمود.علامه در تعریف خود از این عالم چنین گفت: «...و قد تکرر ذکر الظلال فی لسان أئمه أهل البیت (ع) و المراد به کما هو ظاهر الروایه وصف هذا العالم الذی هو بوجه عین العالم الدنیو...

امروزه بررسی مناسبات میان علم و دین در گرو تعیین موضع در قبال مسئله پیدایش انسان است. نسبت میان آموزه های قرآنی و یافته های تجربی در این مسئله، پرسشی است که علامه طباطبایی و رشید رضا در تفسیر آیات مربوط به انسان و پیدایش او درصدد پاسخ به آن برآمده اند. در این میان مؤلف المنار در تلاش هرچه بیشتر برای برقراری و اعلام هم نوایی کامل میان این دو است. در مقابل المیزان به صورت جدی سعی در به چالش کشیدن...

آدمی بر اساس میل حقیقت جویی در پی آگاهی یافتن از حقایق هستی از جمله انسان و چگونگی پیدایش و مراحل شکل گیری آن در شرایط جنینی است. وی برای دستیابی به این آگاهی از دو راه علم و دین بهره می جوید. این پایان نامه درصدد دریافت دیدگاه علم و دین در رابطه با منشاء جنین و مراحل تشکیل آن است. برای دریافت موضع دین از آیات قرآن با محور قرار دادن تفسیر المیزان و نمونه و برای دریافت موضع علم از علم جنین شناسی...

تفاسیر علمی رویکرد تفسیری است که می کوشد از داده های علمی در تفسیر و تبیین آیات وحی سود جوید و از این منظر، هم کشف مفاهیم صورت گیرد و هم احیاناً به اعجاز علمی ره سپرده شود. این رویکرده در سده اخیر رونق ویژه ای یافت و تفاسیر گوناگون و نیز نگاشته های مستقل فراوان با این رویکرد نگاشته شد. این رویگرد موافقان و مخالفانی یافت. این نوشتار به بررسی دیدگاه های آیت الله فضل الله می پردازد و موضع ایشان را ...

ترسیم الگوی مناسبات میان علم تجربی و دین از مهم ترین مسائل فلسفه ی دین است. دستاوردهای چشمگیر غرب در علوم تجربی که در چند قرن اخیر رخ داد با تفاسیر ارسطویی از کتاب مقدس در تعارض قرار گرفت و آن را سخت به چالش کشید. از آن پس الگوهای گوناگونی در دنیای غرب برای حل این مسئله مطرح شد. از آن جا که اسلام و کتاب مقدس آن قرآن نیز دربردارنده فرازهایی تجربی در کیهان شناسی، زمین شناسی و انسان شناسی بودند از...

درباره جایگاه سنت در شریعت دیدگاه هایی مطرح شده است. دیدگاه مشهور میان فریقین آن است که سنت در کنار قرآن از جایگاه مهمی دارد و در کنار قرآن حکم ثقل قرآن، به تبیین آموزه های شریعت می پردازد. در شیوه تفسیری قرآن به قرآن آن گونه که از ظاهر سخن علامه طباطبایی (ره) بر می آید سنت در مقام تفسیر آیات هیج نقشی ندارد و قرآن مستقل و بی نیاز از غیر است. اما با بررسی رویکرد عملی ایشان و جمع بندی اقوال ایشان...

 چگونگى کاربرد روش تفسیر ترتیبى - موضوعى در "المیزان" است.  نویسنده، با گذرى بر پیشینه تاریخى تفسیر موضوعى و بالندگى آن در قرن چهاردهم و اشاره‌اى به روش‌هاى مختلف کاوشهاى موضوعى، به چگونگى استفاده علامه از شیوه تفسیر موضوعى پرداخته و گونه‌هاى مختلف تفسیر موضوعى را برمى‌شمرد: 1- موضوعى - مقایسه‌اى، 2- استقراء و جمع‌آورى آیات ذیل عنوان مورد بحث و 3- تفسیر ترتیبى - موضوعى. بنابراین، تجارب بشرى و ...

مقصود ما از بررسی واژه پژوهی در تفسیر گرانقدر المیزان معطوف به بررسی مبانی، قواعد، منابع و در نهایت سبک و روشی است که علامه جهت نیل به مراد خداوند از واژگان قرآن، در پیش گرفته است. اعتقاد به وحیانیت الفاظ، گزینش وچینش الفاظ قرآن، عدم وقوع تسامح وتساهل در الفاظ قران و نیز رعایت سطح مخاطب از جمله مهم ترین پیش فرض ها و مبانی واژه پژوهی علامه طباطبایی در تفسیر المیزان است. از منظر علامه برای فهم کل...

 گزارش بخشى از دقتها و کنکاشهاى "المیزان" درمیدان مباحث لغوى و بلاغى است.  نویسنده بر این باور است که پرداختهاى ادبى در المیزان چشم‌گیر است، در کنار مراجعه به منابع لغوى از قبیل صحاح‌اللغه، مفردات راغب و... . علامه براى تصویر معنى لغوى واژه‌ها از آیات، عرف و سیاق کلام خداوند سود مى‌برد، در مواردى اظهارات اهل لغت را در پرتو قرآن به نقد مى‌گیرد و براى اشعار عرب نیز اعتبار چندانى قایل نیست. آنجا ...