چکیده                                                                                                                                              کتاب « الفتنة جدلیة الدین و السیاسة فی الاسلام المبکِّر »  اثر متفکر و مورخ تونسی دکتر هشام جعیط از جمله آثار در سطح جهانی است که در دسامبر 1991 به عربی ترجمه و توسط انتشارات دارالطلیعه در بیروت به چاپ رسید. در این کتاب که در قالب پنج­بخش تنظیم شده است...

نجم‌الدین رازی از عرفای معروف اوایل قرن هفتم هجری است. وی آثار متعددی درباره‌ی عرفان و تصو‌ّف تألیف کرده است. مهمترین کتاب او مرصادالعباد من المبدأ الی المعاد است. وی در این کتاب جهان‌بینی خود را دربارة آفرینش جهان، آفرینش انسان و دیگر موجودات و عالم آخرت بیان کرده است. وی ضمن بیان این مسائل کلی، عقاید عرفانی خود را در زمینة سیر و سلوک مطرح کرده است. جهان‌بینی عرفانی نجم‌الدین رازی در مورد خداو...

بعداز فتح مغرب مسلمانان اعم از عرب وبربر، درپی فتوحات دیگری بودند تادروهله اول زمینه هرچه بیشتر نشراسلام را فراهم آورند آمادگی عرب وبربر به عنوان دوعنصر غالب بابروز شرایط مناسب ، زمینه فتح دورترین مناطق وسیع غرب جهان شناخته شده آن روز یعنی اسپانیا رادرسال 92ه.ق ممکن ساخت. بافتح تدریجی اسپانیا اسلام تقریباً تمامی این سرزمین رافراگرفت وجامعه جدیدی رادرآنجا یعنی اندلس به وجود آورد که خود طی دوران ط...

نظریة فلسفی- عرفانی، «تعین اول» نظریه ای کلان دربارۀ لحظۀ «پدیداری و ظهور وجود» و چگونگی شکل گیری صدور کثرات از واحد بسیط است. این مسئله از مباحث بنیادی و البته از دشوارترین مسائل در «عرفان اسلامی» است. ابن‏عربی پدر عرفان نظری در جهان اسلام شناخته شده و در این میان اندیشة وحدت وجود او که پایة اصلی فکر و دستگاه عرفانی اوست، در پرتو نظریۀ تعین اول سامان یافته است. بررسی این مسئله که ابن‏عربی چگون...

جهاد از عرصه­هایی است که صوفیان نخستین در آن حضور پررنگی داشته­اند. به‌سبب گسترش فتوحات اسلامی و جنگ­های متعدد با کفار در قرن­های نخستین هجری، بسیاری از صوفیان با سکونت در رباط­های مرزی در جنگ برضد کفار مشارکت می­کردند که دراین‌میان نام­های حسن بصری، سفیان ثوری، ابراهیم ادهم، شقیق بلخی، حاتم اصم، عبدالـله‌بن‌مبارک، محمدبن‌کرام و پیروان فرقه کرامیه درخور‌توجه است. اگرچه گاهی حضور در این خانقاه­ه...

دراین پژوهش، شرح زندگانی و فعالیّت های دینی- سیاسی یکی از خلفای مسلمین - عمر بن خطاب – است که از جهت فتوحات و تأسیس نظامات اداری در تاریخ اسلام چهره ای برجسته بشمار می آید. اساسی ترین مسأله دراین پژوهش، شناخت چگونگی عملکردهای دینی- سیاسی این خلیفه در طول دوران حکومت-داری وی و بازتاب این عملکردها در جامعه اسلامی آن زمان می باشد. علاوه بر آن تحولات اجتماعی-اقتصادی و سیاسی حادث در جامعه اسلامی، در ...

تهاجم اعراب به سوی خراسان در سه مرحله اتفاق می افتدکه اولین مرحله آن از سال31تا86 ه.ق است ودر مرحله دوم سال 86تا96 ه.ق واز سال 96 الی 128 ه.ق نیزمرحله سوم می باشد کدر این زمان شهر سازی اعراب با اقلیت نو مسلمان و اکثریت نا مسلمان فرارود، فتح آسیای مرکزی در مرحاه دوم به مدت ده سال از دوران خاصی برخوردار است، زمانی که اعراب مسلمان بعد از 55 سال به شرق ایران تسلط یافته و با مهاجرت گروهی در خارج از ...

شام از همان سال‏های نخست پس از هجرت، خصوصاً با وعده‏های فتحی که پیامبرصلی الله علیه وآله به مسلمانان داده بود، اهمیت خاصی داشت. ویژگی‏های طبیعی و فرهنگی منطقه و قرار داشتن در همسایگی امپراطوری روم شرقی باعث شده بود که این سرزمین، همواره توجه حکومت‏های مختلف را به خویش معطوف کند. این امر پس از تجزیه قلمرو خلافت اسلامی، سبب درگیری مداوم حکومت‏های محلی و منطقه‏ای شد. از سوی دیگر، مرزهای این منطقه ه...

اعراب از روزگاران کهن وارد سرزمین های حاصلخیز بین النهرین (عراق) شدند. مهاجرت آنان به حدی گسترده بود که بر ساکنان منطقه غلبه یافتند و به تدریج بافت جمعیتی عراق را دگرگون کردند. برخی از این قبایل به دلیل همجواری با مراکز مسیحی در بین النهرین به آیین مسیح گرویدند. اعراب مهاجر توانستند تحت حمایت ساسانیان دولت لخمیان را در حیره تشکیل دهند. دولت ایران برای حفظ مرزهای خویش از آنان در برابر اعراب بدوی...