شعر غنایی شعری است که با احساسات و عواطف شخصیِ شاعر در ارتباط است و ممکن است دربرگیرندۀ معانی و اندیشه های متفاوتی باشد. پیشینیان غزل را، که ازجمله مصادیق شعر غنایی است، شعری دانسته اند که مضمون عاشقانه دارد. با مطالعۀ سیر غزل درمی یابیم به مرور زمان، مضامینی غیر از مضمون عاشقانه در غزل وارد شده و با توجه به نوع مضمون، صورت های متفاوت غزل، ازجمله غزل مدحی، غزل انتقادی، و غزل تعلیمی شکل گرفته است...

قالب غزل در ادبیّات فارسی سابقه­ای طولانی دارد و در ابتدا فقط برای بیان احساسات و عواطف عاشقانه به کار گرفته می­شد. سپس، با شکل­گیری عرفان و تصوّف در خدمت اهل عرفان و رمز و رازهای عرفانی قرار گرفت. تحوّل آشکار این قالب از سنایی آغاز می­شود و در نوع عاشقانه با سعدی به اوج کمال می­رسد. یکی از ویژگی­های سعدی در عرصۀ غزل­سرایی، بیان روایت در قالب غزل است که این گونه از غزل را «غزل- روایت» می­نامیم. در...

حسین منزوی (1383-1325) در انواع قالب های کلاسیک و نو شعر سروده است، اما بیشتر شهرت او در غزل سرایی اوست. غزلهای حسین منزوی به طور عمده دارای جابه جایی های نحوی فراوان است و گاهی دیریابیِ مفاهیم شعری او، به دلیل همین پیچیدگی های نحوی است. هربرت پل گرایس (1913-1988) یکی از فیلسوفان زبان است که مباحث متعددی را در زمین? معناشناسی بیان کرده است. برای تجزیه تحلیل متن های فارسی، فقط نظری? استنباطی او م...

ادیم شغنانی یکی از شاعران خوش ذوق تاجیکی است که براثر تعقیبات سال های سی ناگزیر به افغانستان مهاجرت کرد. اگرچه این دوری از وطن سبب شد که شاعر برای هم وطنان خود تاحدودی ناشناخته باشد، درپی نشر اثر دوجلدی اش باعنوان اشک حسرت که در سال ۲۰۰۰م در پاکستان به زیور طبع آراسته شد، زمینه های این آشنایی فراهم شد. این مقاله با اساس قرار دادن مقدمۀ کتاب مذکور، مطالب مختصری درخصوص زندگی شاعر و سبک شعری او بی...

عمر ابوریشه، شاعر معاصر سوریه به شاعر وطن و عشق شهرت دارد. وی در شعر معاصر سوریه به عنوان یکی از نوگرایان و حلقه اتصال کلاسیک و رمانتیک محسوب می‌شود. اشعار او به سبک کلاسیک شعر عربی سروده شده اند و تاثیر مکتبهای ادبی همچون کلاسیک، رمانتیک و تا حدی سمبولیسم در اشعار او نمایان است. بررسی اشعار این شاعر نشان از آن دارد که او در نظم شعر همچون دیگر شاعران معاصر، به محورهای و موضوعات زیادی اهتمام ورز...

سیف فرغانی از جمله شاعرانی است که در کتاب های تذکره از وی نشانی نیست. خوانندگان با مطالعه ی شعر او به والایی مقامش در قصیده و غزل پی می برند. او در غزل هایش بارها، مستقیم و غیرمستقیم به پیروی خود از سبک و شیوه ی سخن سعدی اشاره کرده است. این پژوهش بر آن است تا موسیقی بیرونی (عروض) غزل های سیف فرغانی را بررسی کند، در بیش تر موارد با موسیقی بیرونی غزل های سعدی نیز مورد بررسی، مقایسه و نقد و تحلیل ...

غزل نو با ویژگی­های خاص ظاهری و معنایی خود، تقریباً از اواخر دهه چهل و با غزلیات شاعرانی چون حسین منزوی و سیمین بهبهانی در ادبیات معاصر آغاز گردید. امروزه نیز در شاخه­های گوناگون و تازه ای با استقبال بسیار شاعران مواجه شده است. غزل نو حاصل برخورد شعر سنتی فارسی و شعر نیمایی است. اما پیش از آن، زمینه­های این برخورد در غزل­ نیمه­سنتی و غزل­واره فراهم شده بود. این مقاله کوششی است برای آشنایی با غزل...

تبحث هذه الرساله فی مقارنه اغراض الشعر الجاهلی والعباسی، والهدف منها عقد موازنه بین القدیم و الجدید او بین الکلاسیکیه و الحرکه التجدیدیه فیما یتعلق بالاغراض الشعریه من خلال دراسه تحلیلیه توصیفیه ابتداء من مجئ الاسلام ومرورا بالعصر الاموی وختاما بالعصر العباسی الذی شهد تجدیدا و تطویرا فی الاغراض الشعریه وولاده لالوان جدیده منهاکالغزل المذکر و غزل الغلامیات و وصف القصور والازهار والسفن الحربیه و ...

از قرن هفتم و هشتم (ه.ق) که دوران طلائی غزل فارسی است، شاعری را نمی توان یافت که در سرودن غزل تحت تأثیر آن دوره نبوده باشد. غزل در دوره ی معاصر نیزکم وبیش متأثر از همان دوره است. بررسی غزل های امیر هوشنگ ابتهاج (هـ ا. سایه) که از غزل سرایان بنام روزگار ماست از جهت تأثیرپذیری از حافظ موضوع این مقاله است. این بررسی از چند جنبه صورت گرفته است: ا- تأثیر ترکیبات و عبارات حافظ در غزل سایه 2- تأثیر مض...

ادیم شغنانی یکی از شاعران خوش‌ذوق تاجیکی است که براثر تعقیبات سال‌های سی ناگزیر به افغانستان مهاجرت کرد. اگرچه این دوری از وطن سبب شد که شاعر برای هم‌وطنان خود تاحدودی ناشناخته باشد، درپی نشر اثر دوجلدی‌اش باعنوان اشک حسرت که در سال ۲۰۰۰م در پاکستان به زیور طبع آراسته شد، زمینه‌های این آشنایی فراهم شد. این مقاله با اساس قرار دادن مقدمۀ کتاب مذکور، مطالب مختصری درخصوص زندگی شاع...