منزوی از مبتکران اصلی غزل نو است که ضمن در نظر داشتن ارزش ها، قابلیت ها و ویژگی های برجسته و منحصر به فرد شعر کلاسیک، اشعار خود را به بسیاری از ظرافت ها، تکنیک ها و ویژگی های مطرح در شعر نو آراسته است. وی در سرودن غزل های خود از شگردها و نوآوری هایی بهره گرفته که سبب تمایز با غزلِ غزل سُرایان سنّتی و پیدایش شیوه ای تازه در غزل شده است. در این مقاله به بررسی نوآوری ها و ویژگی های خاص اشعار او پرداخ...

روابط بینامتنی از جمله‎ی مباحث نوین ادبی است که به کشف مناسبات معنایی، سبکی، جامعه شناسانه، و سیر زمینه های شناختی و تحول آن ها در آثار ادبی می انجامد. طبق نظریه‎ی بینامتنیت هیچ متنی آزاد از متون دیگر نیست؛ متون با یکدیگر مناسباتی دارند و هر متنی با متن قبل و بعد از خود مرتبط است. موضوع مقاله‎ی پیش رو، بررسی روابط بینامتنی غزل های حافظ و هوشنگ ابتهاج (سایه) است. از میان شاعران غزل سرای معاصر هو...

چکیده این رساله درباره غزل معاصر فارسی است. موضوع محوری آن سیر تطوّر قالب غزل در سه دهه 60، 70 و 80 است. از آنجا که بسیاری از مولّفه هایی که در فرایند شکل گیری غزل این سه دهه دخیل است و دگردیسی و صیرورت غزل امروز منتزع از آن مولّفه هاست؛ ریشه در سالهای قبل از دهه شصت دارد؛ نخست کلیّاتی در مورد غزل فارسی، چگونگی پیدایش، وجوه تمایز آن با تغزّل و سیر تکوینی این قالب در دوره های مختلف تاریخ ادبیات فارس...

قرآن کریم از مهم‌ترین آبشخورهای زبان و اندیشة حافظ(ره) است. در حقیقت، شهد و شکر سخن حافظ، آمیخته با شجرة طیبة قرآن حکیم است. مفروض است، غزلِ «دوش وقت سحر ...» (غزل 183)  بازتابی پنهان و هدفمند از داستان حضرت یونس (ع) در قرآن کریم است. واژگانی از قبیل غمّ، نجات، ظلمت، قدر، صبر، نبات، و... در کنار معانی عرفانیی همچون آینة وصف جمال، بیخود ­از شعشعة پرتو ذات، نجات از بند غم ایام و... بیانگر این است ک...

 تخلّص در غزل، ذکر نام شعری شاعر، در پایان غزل است که بعد از دوره مغول رواج یافت، گرچه پیش از آن نیز، بعضی از شاعران، تخلّص خود را در غزل ذکر می‌کردند. شاعران دوره بازگشت در سرودن غزل، از سعدی و حافظ پیروی می‌کردند و می‌خواستند در هر مورد، روش استادان خود را کاملاً تقلید کنند؛ از این رو، در ذکر تخلّص غزل نیز، از این دو استاد غزل پیروی می‌کردند. معمولاً تخلّص در آخرین بیت غزل ذکر می‌شود؛ ‌اما گاه غزلس...

درحوزه­ی شعر انقلاب اسلامی، شاعران بسیاری بالیده و نام آورشده­اند که بی­گمان «قیصرامین پور» یکی از برجستگان ادبیات انقلاب اسلامی است. در میان شاعران معاصر فارسی، قیصر امین پور هم به لحاظ ((مضامین عرفانی، انسانی)) و هم به لحاظ ((مضامین اجتماعی)) شاعر موفقی است. او را می توان نماینده و پایه گذار ادبیات عاشورایی و ادبیات آیینی غزل نو دانست. غزل نو از تأثیر شعر نو بر غزل سنتی شکل گرفت. این نوع غزل ...

هدف از این  پژوهش بحث و بررسی  محتوای غزل های بیدل در راستای شخصیت واقعی او است. بیدل عاشق وارسته و عارفی از دنیا بریده است  که دیوان غزلیات  او در بر دارنده ی اصطلاحات و نمادهای عرفانی است. غزل های بیدل چون غزل های حافظ، سرشار از مفهوم عشق حقیقی است. همچنین در این جستار، با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی، در مورد چگونگی نمود عشق حقیقی، عرفان  و کاربرد ابهام های هنری، به عنوان ویژگی های بنیادین ...

غزل همواره مورد توجّه شاعران بوده است. در دورۀ مشروطه این قالب برای بیان مطالب سیاسی و اجتماعی به کار گرفته شد و علی‏رغم موفقیّت هایی که بدست آورد، نتوانست اقبال عمومی مردم را در پی داشته باشد. با پیدایش «شعر نو» تحوّلی در ادبیّات معاصر ایران به‏وجود آمد و قالب های شعری را تحت تأثیر قرار داد. هوشنگ ابتهاج و شفیعی‏کدکنی با ترکیب برخی از عناصر «شعر نو» توانستند نوعی غزل -(که با حفظ ساخت سنتی غزل، برخ...

«الشاب الظریف» از شاعران غزل ­سرای عصر انحطاط, یکّه ­تاز عرصة وامگیری دینی در چارچوپ غزل مادّی به شمار می­رود، که غزل­های او بافتی تأثیر پذیرفته از قرآن، متون دینی و تصوّف پدرش    «عفیف الدین تلمسانی» است. این پژوهش با بررسی اشعار این شاعر غزل سرا, روابط بینامتنی فوق را مورد کنکاش و واکاوی قرار می­دهد و چگونگی قدرت شاعر را در امتزاج متون دینی با غزل صریح که به ظاهر متناقض می­نماید، آشکار می­سازد و...

غزل یکی از قالبهای روان شعر فارسی است وکمتر شاعری را می توان در تاریخ ادبیات یافت که غزل نسروده باشد قالب غزل  بعد از استقلال و جدا شدن از پیکره قصیده و تحول شگرفی که در قرن ششم توسط  شاعران این دوره در آن ایجاد شد، در طریق تکامل خود سه شیوه و مسیر مبرز  داشته ١ _ شیو: غزل سنایی غزنوی به توسط غزلیات عرفانی و شورانگیز مولوی به کمال رسیده است . ٢ .طرز غزل  انوری که مبشر غزلیات دلنشین و زیبای سعدی...