این پژوهش، درصدد پاسخ گویی به این پرسش ها است که پیامبر(ص) در مواجهه با سنن جاهلی، چه شیوه هایی اتّخاذ فرمودند؟ با چه روش هایی، زندگی عرب را دگرگون و ارزش های نوین آفریدند؟ هدف این تحقیق، معرّفی شیوه های اسلام در مواجهه با سنن جاهلی است تا اولاً مسلمانان با به کارگیری آن ها، در آیینشان ثابت قدم مانده و در اعتقاداتشان از آسیب شبهات و وسوسه های دشمنان، مصون باشند؛ و ثانیاً غیرمسلمانان، به اسلام و ر...

سیف فرغانی از جمله شاعرانی است که در کتاب های تذکره از وی نشانی نیست. خوانندگان با مطالعه ی شعر او به والایی مقامش در قصیده و غزل پی می برند. او در غزل هایش بارها، مستقیم و غیرمستقیم به پیروی خود از سبک و شیوه ی سخن سعدی اشاره کرده است. این پژوهش بر آن است تا موسیقی بیرونی (عروض) غزل های سیف فرغانی را بررسی کند، در بیش تر موارد با موسیقی بیرونی غزل های سعدی نیز مورد بررسی، مقایسه و نقد و تحلیل ...

زیبایی­های محتوایی و ساختاری شعر جاهلی از دیرباز مورد توجه برخی پارسی سرایان بوده­است، تا آنجا که این شعرها، قرن­ها، مورد تقلید و اقتباس شاعران ایرانی قرار گرفته است. شاعران ایرانی در آغاز به همان سبک و شیوه­ شاعران جاهلی به سرودن مضمون‌های آن می­پرداختند تا این که با گسترش تصوف و عرفان اسلامی، توانستند معانی مادی و زمینی این اشعار را به معانی معنوی و عرفانی ارتقا دهند و آنها را به صورت تعبیرها...

غزل نو با ویژگی­های خاص ظاهری و معنایی خود، تقریباً از اواخر دهه چهل و با غزلیات شاعرانی چون حسین منزوی و سیمین بهبهانی در ادبیات معاصر آغاز گردید. امروزه نیز در شاخه­های گوناگون و تازه ای با استقبال بسیار شاعران مواجه شده است. غزل نو حاصل برخورد شعر سنتی فارسی و شعر نیمایی است. اما پیش از آن، زمینه­های این برخورد در غزل­ نیمه­سنتی و غزل­واره فراهم شده بود. این مقاله کوششی است برای آشنایی با غزل...

در این نوشته سعی برآن بوده که تأثیر شعر جاهلی عرب بر شعر منوچهری مورد بررسی قرار گیرد. از آن جا که بسیاری از مضامین شعر منوچهری برگرفته از شعر شاعران جاهلی است، پرسشی که مطرح می­شود این است که اگر شعر جاهلی در اختیار منوچهری نمی­بود، آیا بازهم شاهد چنین تعابیری در شعر منوچهری بودیم یا نه. در ضمن پاسخ به این پرسش، شواهد تأثیر مضامین شعرای عرب بر شعر منوچهری آورده می­شود.

محتوای اشعار اسلامی حسان در مقایسه با اشعار جاهلی وی هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی دچار تغییر و دگردیسی شده است. در پاره ای از اشعار اسلامی حسان شاهد مفاهیم و تعابیر کاملا جدیدی هستیم که در دوران جاهلی شاعر سابقه نداشته است، مزید بر اینکه وی در دوران اسلامی از پاره ای اغراض شعری مانند خمریات و قصاید صرفاٌ عاشقانه که در دوران جاهلی به آنها پرداخته بود، روی برتافته ، و به جای اینچنین اغراضی شعر خ...

وصیّت‌نامه به عنوان فنّی از فنون خطابه و به عنوان متنی ادبی، بخش جدایی‌ناپذیر از یک بافت فرهنگی گسترده است که بررسی آن می‌تواند ما را در شناخت فرهنگ، ایدئولوژی و باور‌های حاکم بر جامعه رهنمون سازد. ساختار وصیّت‌نامه‌های دورة جاهلی دلالت بر فقدان ادبیات نوشتاری، تکیه بر ذهنِ شفاهی و روایی، فقدان تمرکز قدرت سیاسی، اعتماد بر تجربه‌های شخصی در قالب امثال ‌و حِکم و... دارد؛ همان‌گونه که ساختار وصیّت‌نامه‌...

الخلاصه یُدرَس الشعرالجاهلی عادهً، بوصفه مرحله واحده من الشعر العربی کانت المعلقات تمثل اوج صنعتها الفنیه، تلیها قصائد اخری من الشعر الجاهلی علی حسب الجوده. و لم یُدرَّس الشعر الجاهلی ـ فی درس الادب الجاهلی فی الجامعات خاصهً ـ علی انه تراث شعری امتد لزمن طویل و حرکه شعریه مرت بمراحل فنیه متعدده، ابتدأت بالجذور الاولی التی نَمَتْ فی ارض السجع بعد ان توفرت اسباب ذلک النمو. ومن ثم بدأت تتبلور اولی البُنِی ال...

چکیده عصر جاهلی دوره ای است که در آن زندگی اعراب بسیار ساده و ابتدائی بوده است و شاعران برای سرودن شعر موضوعاتی جز چیزهای ساده اطراف خود نداشتند، یکی از این موضوعات شکار می باشد که از عناصر همیشگی موجود در شعر عرب بوده است و این ویژگی را می توان در شعر جاهلی بررسی نمود و نمونه های فراوانی را از شعر شاعران آن دوره، استخراج کرد که هر کدام به اسلوب خویش در این موضوع اشعاری سروده اند. از دیگر ا...

از قرن هفتم و هشتم (ه.ق) که دوران طلائی غزل فارسی است، شاعری را نمی توان یافت که در سرودن غزل تحت تأثیر آن دوره نبوده باشد. غزل در دوره ی معاصر نیزکم وبیش متأثر از همان دوره است. بررسی غزل های امیر هوشنگ ابتهاج (هـ ا. سایه) که از غزل سرایان بنام روزگار ماست از جهت تأثیرپذیری از حافظ موضوع این مقاله است. این بررسی از چند جنبه صورت گرفته است: ا- تأثیر ترکیبات و عبارات حافظ در غزل سایه 2- تأثیر مض...