پس از آنکه دولت های کمونیستی حاکمیت شهرهای قفقاز را در دست گرفتند فضاهای شهری دستخوش تحولات زیادی شدند. خیابان نیز به عنوان یکی از مؤلفه های منظر شهری که بخش عمده ای از ادراک شهر وابسته به آن است در استراتژی دولت های اقتدارگرا از جمله شوروی مورد توجه قرار گرفت؛ به طوری که تولید خیابان یک اصل عمده در معرفی چهره جدید شهرها با هدف نمایش قدرت حاکم محسوب می شد. نظم و هندسه در یک ساختار مستقیم همراه ...

فهم زیبایی همواره یکی از دغدغه های اندیشمندان و فلاسفه در طی قرون مختلف بوده است. در دهه های اخیر زیبایی شناسی منظر به عنوان رویکردی مؤثر در شناخت و ادراک محیط توانسته است نقشی برجسته در ادبیات موضوعی منظر ایفا نماید. به همین دلیل شناخت جهت گیری های گوناگون در طراحی زیبایی شناسی منظر و شاخص های ترجیح زیبایی شناسی در منظر شهر ازجمله ضروریات مورد بررسی در این زمینه است. این مقاله با طرح این سؤال ...

حضور آب در شهر همواره به عنوان یک عنصر طبیعی و یکی از مهم ترین عوامل ایجاد شادابی و نشاط در طراحی منظر مطرح است. در گذشته به علت جایگاه اساسی آب در ساختار و هویت شهر، این عنصر تأثیر ویژه ای در شکل گیری منظر شهری داشت و در مقیاس های متنوعی در شهر حضور می یافت. چنانکه کاریز یا قنات در شهرهای فلات نسبتاً خشک ایران از دستاوردهای مهم تاریخی و تکنولوژیک تمدن این سرزمین به شمار می رود که با کشف، هدایت ...

فهم زیبایی همواره یکی از دغدغه‌های اندیشمندان و فلاسفه در طی قرون مختلف بوده است. در دهه‌های اخیر زیبایی‌شناسی منظر به‌عنوان رویکردی مؤثر در شناخت و ادراک محیط توانسته است نقشی برجسته در ادبیات موضوعی منظر ایفا نماید. به همین دلیل شناخت جهت‌گیری‌های گوناگون در طراحی زیبایی‌شناسی منظر و شاخص‌های ترجیح زیبایی‌شناسی در منظر شهر ازجمله ضروریات مورد بررسی در این زمینه است. این مقاله با طرح این سؤال ...

شهرها به عنوان عالی‌ترین نماد تمدن بشری دربرگیرنده منظر فرهنگی به مثابه حاصل کار مشترک انسان و طبیعت بوده و مبین رابطه انسان با محیط زیست و تاریخ خود هستند. منظر میراثی شهرها بیان‌گر شیوۀ زندگی‌ تاریخی، مذهبی، معنوی و هنری ساکنان آن است و شرح‌ حال فعالیت‌ها و رویکردهای گذشتگان در حوزه‌های مذهب، هنر، معماری و محیط زیست به شمار می‌آید. فضاهایی مانند موزه‌ها، آثار مصنوع و انسان‌ساخ...

تهران از جمله بزرگترین کلان شهرهای دنیاست که به دلیل عدم انطباق ساختار قدیم و جدید آن، از نابسامانی های بسیار رنج می برد. عناصر تشکیل دهنده هویت این شهر که طی چندین دهه ثابت بوده است، طی تحولات صنعتی، اجتماعی و سیاسی ـ که قطع تداوم فرهنگی را به دنبال داشت ـ از خاطره اذهان عمومی پاک شده اند. از جمله این عناصر لبه های شهری هستند که نقش اساسی در هویت منظرین با شهر دارند. رویکردهای حاضر به لبه های...

هنر توپیاری در گذشته تنها به آراستن باغ های اشرافی، توجهی ویژه داشت، ولی امروزه گونه های این هنر در بافت های متنوع شهری، پیاده روها و خیابان های شهرها، به شکلی تزئینی و اتنزاعی رواج یافته است. حفظ حقیقت عناصر طبیعی در یک زمینه جغرافیایی و فرهنگی است که موجد زیبایی می شود نه توسعه آن در قالب یک هنر انتزاعی. توسعه هدفمند طبیعت در شهر، با حفظ ارزش و هویت عناصر طبیعی می تواند موجد کیفیت منظر شهری و...

تعریف ما از منظر شهری در روش برنامه­ریزی، طراحی و مدیریت آن نقش اساسی دارد. چنانچه منظر را معادل کالبد شهر بدانیم رویکردهای مداخله به سوی مدیریت فیزیک شهر هدایت خواهد شد. در صورتی که ماهیت منظر شهر را موجودی واحد و نه ترکیبی بدانیم که با مشارکت مولفه­های مختلف پدید می­آید، رویکردها و شیوه­های مداخله برای هدایت و مدیریت آن متفاوت خواهد بود. شناخت نظری از پدیده منظر شهری شرط ضروری برای تدوین متدو...

ایستگاه‌های مترو به‌عنوان نقاط اتصال دو دنیای متفاوت (بافت شهری و شبکه زیرزمینی مترو)، نقش مهمی در منظر شهر ایفا می‌کند. این ایستگاه‌ها نواحی اطراف خود را از جنبه‌های کالبدی‌- عملکردی، حمل‌و‌نقل، مسایل اقتصادی و اجتماعی تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. با این وجود به منظر شهری این نواحی که از عوامل مؤثر و تأثیرگذار در خوانایی شهر است، توجه کمتری شده است. این نقاط شاخص عملکردی، با تغییرات هدفمند در نواحی ...

نورپردازی هویت‌مند منظر طبیعی شهر کیفیت زندگی شبانه را ارتقاء می‌دهد. شناسایی عناصر هویتی و نورپردازی مناسب آن‌ها هنری شهری محسوب می‌شود. عناصر طبیعی شهر به‌واسطه‌ مشارکت در ساخت خاطره‌ جمعی، واجد هویت هستند و مهم‌ترین آن‌ها در منظر شهر تهران را می‌توان درخت دانست. چنارهای خیابان ولیعصر (عج) هویت‌مندترین درختان این شهر شناخته‌شده‌اند. حفظ هویت چنارهای ولیعصر در نورپردازی آن‌ها، به جهت پایداری م...